مقاومت بانک مرکزی و بانک‌ها در برابر مصوبه تامین تسهیلات اشتغال

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک علی بابایی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی باشگاه خبری فارس «توانا»، در خصوص جریان فعلی ایجاد اشتغال در کشور و نقش بانک‌ها در این زمینه، اظهار داشت: در حقیقت یک طرف ایجاد اشتغال سرمایه است و روند سرمایه‌گذاری در دست بانک است که باید با برنامه‌ریزی نقش خود را در ایجاد اشتغال ایفا کنند.
وی ادامه داد: نرخ بیکاری در کشور به اندازه‌ای است که باید با حساسیت زیاد مباحث اشتغال را دنبال کرد و می‌توان استنباط کرد که بانک‌ها نقش اساسی در این خصوص دارند.
عضو شورای عالی اشتغال با بیان اینکه تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری دولت در ایجاد اشتغال یک طرف و نقش بانک در پرداخت تسهیلات طرف دیگر موضوع است، گفت: اگر بانک نقش مناسبی ایفا نکند طبیعتا تصمیم‌گیری‌ها هر چقدر هم مفید باشد به نتیجه مطلوب نخواهد رسید.

* متولی ایجاد اشتغال در شرایط فعلی بانک است

وی در پاسخ به این سوال که در حال حاضر بانک نقش تایید کننده نهایی طرح، پرداخت کننده تسهیلات و ناظر بر اجرای طرح را دارد و با این وجود متولی اشتغال بانک‌ها هستند، تصریح کرد: از منظر فوق به نظر می‌رسد با توجه به جریان اشتغال موجود بانک متولی اشتغال در کشور است.
بابایی افزود: مشکل بزرگی که متاسفانه هنوز در کشور وجود دارد این است که فرهنگ اشتغال و‌ کارآفرینی تعریف نشده است و وجود ندارد.
به گفته این فعال کارگری، تصمیماتی که در بحث اشتغال گرفته می‌شود در مقاطعی از زمان با توجه به سیاست‌های دولت به بیراهه کشیده شده و تسهیلات در مباحث دلالی و کارهای دیگر هزینه می‌شد که از روند جریان ایجاد اشتغال خارج بود.

* روند دو مرحله‌ای تایید طرح‌های اشتغال‌زا

عضو شورای عالی اشتغال با اشاره به اینکه نقش بانک در ارائه تسهیلات اشتغال در مورد سازوکار موجود بانک برای پرداختن به موضوع اشتغال، بیان داشت: طرح‌های اشتغال اول در کارگروه‌های تخصصی اشتغال استان مورد بررسی قرار می‌گیرد و مجددا در بانک بررسی و کارشناسی می‌شود و در صورتی که توسط کارشناسان بانکی طرح تایید شود تسهیلات ایجاد اشتغال ارائه خواهد شد.
بابایی تاکید کرد: آخرین مرحله تایید طرح اشتغال‌زا توسط بانک است و این موضوع نقش اساسی بانک‌ها را در جریان اشتغال می‌رساند.

* تضمینی برای پرداخت تسهیلات اشتغال از سوی بانک وجود ندارد

این فعال کارگری در پاسخ به این سوال که چه تضمینی برای پرداخت تسهیلات به موقع از سوی بانک‌ها در شرایط فعلی اقتصاد وجود دارد، عنوان کرد: با توجه به اینکه فعالیت اقتصادی و ارائه تسهیلات بانک‌ها در زمینه عقود مشارکتی با سود بیشتر است تضمینی برای ارائه تسهیلات به بخش تولید با سود کم وجود ندارد چنانچه در گذشته نیز تسهیلات به موقع و کافی به بنگا‌ه‌های زودبازده پرداخت نشد.

* روند فعلی جریان اشتغال اشتباه است

وی خاطرنشان کرد: روند جریان اشتغال در کشور روند اشتباهی است و تنها راه آن در نظر گرفتن اعتبار به میزان مشخص توسط دولت از منابع خود و ارائه آن از طریق یک ارگان یا صندوق مشخص است و در این صورت پرداخت تسهیلات رقابتی می‌شود.
به گفته عضو شورای عالی اشتغال، هم‌چنین در کنار یک صندوق مشخص نیز شرکت‌های مشاوره‌ای اعتبارسنجی و ارزیابی طرح زیرنظر دولت یا بخش خصوصی وجود داشته باشد که کار به صورت تخصصی و کارشناسی در زمان کوتاه ادامه یابد.
بابایی تأکید کرد: بسیاری از منابع کلانی که از سوی بانک مرکزی به بانک‌ها برای ارائه تسهیلات اشتغال تزریق می‌شود از منابع دولت است اما بانک‌ها منابع را به گونه‌ای دیگر هزینه می‌کنند.

* بانک اشتغال در کشور ایجاد شود

وی با بیان اینکه بانک‌ها هیچ‌گاه سیاست ایجاد اشتغال و پرداخت تسهیلات به این موضوع را به صورت جدی دنبال نکردند، اظهار داشت: تشکیل بانک اشتغال در کشور و تدوین سیاست‌های تشویقی برای بانک‌های خصوصی که نگاه تجاری دارند برای روند ایجاد اشتغال ضروری است.
بابایی در خصوص نقش وزارت کار و تعاون برای ایجاد اشتغال در کشور گفت: وظیفه وزارت کار صیانت از نیروی کار و روابط کار است و مسئولیت اشتغال در کشور برعهده این وزارتخانه نیست.

* قانونی برای صیانت از اشتغال در کشور وجود ندارد

وی ادامه داد: اخیرا وزارت تعاون متولی ایجاد اشتغال شده است اما براساس قوانین هیچ متولی برای اشتغال که تمامی ابعاد آن را صیانت کند وجود ندارد و وزارت تعاون باید به دنبال تحقق سهم 25 درصدی تعاونی‌ها از تولید ناخالص داخلی در برنامه توسعه‌ای کشور باشد.
عضو شورای عالی اشتغال، به ضرورت ایجاد یک سازمان خاص برای تمرکز در بحث اشتغال در کشور اشاره کرد و افزود: برای جوانان و هدفمندی یارانه‌‌ها سازمان مشخص وجود دارد، آیا اشتغال نقش کمتری نسبت به این موضوعات دارد که هنوز یک متولی خاص ندارد.

* وضعیت اشتغال در برنامه پنجم توسعه شفاف و وظایف تبیین شود

بابایی خاطرنشان کرد: در دولت نهم هر دستگاهی معاونت اشتغال ایجاد کرد اما مشکلی از روند اشتغال کشور حل نکرد به همین علت به نظر می‌رسد با توجه به نقش بسیار مهم اشتغال در اقتصاد، برای اشتغال در برنامه پنجم توسعه کشور متولی خاص زیر نظر رئیس جمهور ایجاد شود.
وی در مورد نقش شورای عالی اشتغال در کشور، بیان داشت: این شورا متشکل از دستگاه‌های مختلف است که نقش سیاست‌گذاری و نظارت بر عهده دارد.
به گفته این فعال کارگری، امسال باید یک میلیون و یکصدهزار شغل ایجاد شود که این موضوع با توجه به نیاز کشور و براساس پتانسیل استان‌ها در نظر گرفته شده است.

* عدم تمکین بانک مرکزی نسبت به مصوبات شورای عالی اشتغال

وی در پاسخ به این سوال که طبق قانون دولت نمی‌تواند تسهیلات تکلیفی ارائه کند پس چگونه باید به موضوع اشتغال پرداخت، تصریح کرد: در جلسات شورای عالی اشتغال مشاهده می‌شود که مسئولان بانک مرکزی نسبت به ارائه تسهیلات تکلیفی و آنچه برای ایجاد اشتغال از سوی معاون اول و دیگر وزرای کابینه مصوب می‌شود، تمکین نمی‌کنند.
بابایی افزود: با توجه به نقش راهبردی بانک مرکزی در تزریق منابع به بانک‌ها، این بانک در برابر ارائه تسهیلات برای ایجاد اشتغال مقاومت می‌کند.

* عدم خوشبینی به ایجاد یک میلیون شغل با توجه به اختلاف بانک مرکزی و دولت

عضو شورای عالی اشتغال در پاسخ به این سوال که با توجه به اختلافات میان دولت و بانک مرکزی بر سر ارائه تسهیلات اشتغال به چه میزان می‌توان به ایجاد اشتغال یک میلیون و یکصدهزار شغل در سال خوشبین بود، اظهار داشت: شاید به طور کامل هدف‌گذاری اشتغال در سال محقق نشود اما بی‌تاثیر هم نیست و در صورتی که شورای‌ عالی اشتغال نبود نیز روند اشتغال در کشور با مشکلات بیشتری مواجه‌ می‌شد اما در حال حاضر این شورا حداقل‌ ظرفیت در بحث اشتغال را دارد.
وی در مورد علت محقق نشدن اشتغال یک میلیون و یک‌صدهزار شغل گرفت: بیشتر این موضوع به علت عدم تمکین به علت عدم تمکین بانک‌ها و نبود سیاست‌های مدون در وزارتخانه‌های دولتی است چون بسیاری از دستگاه‌ها به اشتغال از این طریق اعتقاد ندارند.

* تعریف واحدی از اشتغال و بیکاری در کشور وجود ندارد

وی سومین عامل عدم تحقق اهداف اشتغال را نبود اطلاعات و آمار متناسب با بازار کار و اشتغال دانست و تأکید کرد: نبود تعاریف مشخص از اشتغال، بیکاری، نیاز بازار، پتانسیل استان‌ها و نقش دولت و بانک از دیگر مشکلات ایجاد اشتغال در کشور است.
بابایی در مورد فرایند ارائه تسهیلات اشتغال توسط افراد کارجو، گفت: مدت زمان درخواست تقاضا تا پرداخت تسهیلات و به بهره‌برداری رسیدن تولید و اشتغال هنوز مشخص نیست اما در حال حاضر درخواست تقاضا به وزارت تعاون ارائه می‌شود و پس از بررسی اولیه و تایید به بانک می‌رود و بانک پس از تأیید مجدد از کارجو ضمانت می‌گیرد که شامل زمین و موافقت اصولی طرح است و پس از آن تسهیلات ارائه می‌شود.
وی ادامه داد: بحث مجوز و ضمانت به شکلی که در کشورهای پیشرفته دنیا وجود دارد، در کشور ما وجود ندارد اما خوشبختانه اخیرا از سوی معاون اول رئیس جمهور طی ابلاغیه‌ای به استان‌ها زمان صدور کل مجوزها به طور متمرکز برای ایجاد اشتغال در استان‌ها به ریاست استانداران حداکثر یک ماه تعیین شده است.