روسیه بانکداری اسلامی راه‌اندازی می‌کند
روسیه بانکداری اسلامی را برای اولین بار و به‌عنوان بخشی از یک برنامه آزمایشی دوساله در اول سپتامبر راه‌اندازی می‌کند.
به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، تاکنون موسسات مالی اسلامی با توجه به جمعیت قابل توجه مسلمانان در روسیه که تخمین زده می‌شود 25 میلیون نفر باشند، در این کشور وجود داشته‌اند. اما این اولین بار است که قانون این کشور رسما راه‌اندازی آن را تایید می‌کند.
در 4 آگوست، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه قانونی را امضا کرد که بانکداری اسلامی را برای ارزیابی «امکان سنجی» معرفی می کند.
این برنامه آزمایشی در چهار جمهوری با اکثریت مسلمان (تاتارستان، باشقیرستان، چچن و داغستان، مناطقی که در حال حاضر بیشترین تجربه را در امور مالی اسلامی دارند)، راه اندازی خواهد شد.
در صورت موفقیت آمیز بودن برنامه، مقررات جدید را به سایر نقاط کشور معرفی کند.
بانکداری اسلامی چه تفاوتی با دیگر انواع بانکداری دارد؟
بانکداری اسلامی بر اساس شریعت عمل می کند. نظام حقوقی اسلامی که معاملات مربوط به ربا یا گرفتن سود را ممنوع می کند زیرا این مبادله ناعادلانه تلقی می شود.
در حالی که تامین مالی متعارف مبتنی بر بدهی است و مشتری تمام ریسک و تعهدات معاملات را متحمل می شود اما بانکداری اسلامی مبتنی بر دارایی است و سود و ریسک ها بین موسسه مالی و مشتری به عنوان بخشی از مشارکت است.
مدینه کالیمولینا، دبیر اجرایی انجمن کارشناسان روسیه در امور مالی اسلامی به الجزیره گفت: «هیچ بانکی نمی تواند از مشکلات مالی و ورشکستگی مشتری که اغلب در امور مالی متعارف اتفاق می افتد، سود ببرد.»
او گفت: «تامین مالی اسلامی روابط مبتنی بر مشارکت را ترویج می کند، که به ندرت در امور مالی متعارف چنین است.
بانکداری اسلامی همچنین بخش های مضر برای جامعه مانند مشروبات الکلی، تنباکو و قمار را تامین مالی نمی کند.»
کالیمولینا گفت: «یکی دیگر از تفاوت های کلیدی این است که بانکداری اسلامی اجازه تامین مالی سفته بازی، مشتقات مالی، یا «معاملات بدون دارایی واقعی» را نمی دهد، که پیش از این باعث ایجاد بحران مالی جهانی شده بود.»
چرا روسیه بانکداری اسلامی را معرفی می‌کند؟
به گفته معاون ارشد رئیس جمهور، اولگ گانیف، از Sberbank، بزرگترین وام دهنده روسیه، بخش بانکداری اسلامی نرخ رشد سالانه 40 درصدی دارد و انتظار می رود تا سال 2025 به ارزش 7/7 هزار میلیارد دلار برسد.
کالیمولینا گفت: «بازار رو به رشد نیاز به تنظیم و حمایت از سرمایه گذاران و مشتریان دارد، اما بازار مالی اسلامی نمی تواند از مزایای برنامه های حمایتی دولتی برای تامین مالی وام مسکن و برای شرکت های کوچک و متوسط استفاده کند، زیرا همه آن ها مبتنی بر وام های با بهره هستند که بر خلاف شرع است»
«این موانع تا حدی برای تأمین مالی وام مسکن در قانون مصوب برطرف شده است. انتظار می رود که این آزمایش به ایجاد شرایط بیشتر برای توسعه مالی اسلامی کمک کند.»
آیا تحریم‌های غرب بر تصمیم روسیه برای راه‌اندازی بانکداری اسلامی تأثیر گذاشته است؟
به گفته دیانا گالیوا، از دانشگاه آکسفورد در انگلستان که یکی از بازدیدکنندگان دانشگاهی است، بانکداری اسلامی «یک ابتکار مورد انتظار است» که از زمان بحران مالی سال 2008 در روسیه مورد بحث قرار گرفت، «زمانی که بانک ها با کمبود نقدینگی مواجه شدند و شروع به جستجوی منابع جایگزین برای پول نقد کردند».
گالیوا به الجزیره گفت: «پس از الحاق کریمه به روسیه در سال 2014، در حالی که بانک های روسی فشار تحریم های غرب را احساس کردند، «انجمن بانک های روسیه پیشنهاد اجازه بانکداری اسلامی در فدراسیون روسیه و ایجاد کمیته ای در داخل بانک مرکزی برای تنظیم فعالیت های بانکداری شرعی را ارائه کرد».
جنگ در اوکراین و فشار غرب بر بخش اقتصادی روسیه تنها آخرین تحولاتی است که روند روی آوردن به بانکداری اسلامی را تسریع بخشیده است.
گالیوا گفت: «هر بحران در سال های اخیر موج جدیدی در روسیه ایجاد کرده و این کشور را وادار کرده است که از غرب و شرق دورتر شود، که در بسیاری از موارد به معنای پیوند بیشتر با اقتصاد کشورهای دارای اکثریت مسلمان است».
این حرکت چگونه به اقتصاد روسیه یا روابط اقتصادی کمک خواهد کرد؟
گالیوا گفت: توضیح کلیدی اینکه چرا اقتصاد روسیه در برابر تحریم های غرب مقاوم مانده است به دلیل درآمدهای حاصل از بخش انرژی آن است و «بانکداری اسلامی در مقایسه با آن تأثیر مستقیم بسیار کمی خواهد داشت».
اما با آزمایش دو ساله جدید، «اقتصاد روسیه به طور فزاینده ای رو به شرق خواهد بود، زیرا هدف اصلی این است که روسیه و به ویژه این مناطق را برای سرمایه گذاری خارجی از خاورمیانه و سایر کشورهای دارای چارچوب منابع مالی شریعت جذاب تر کند».
کالیمولینا گفت که امیدوار است برنامه جدید «تامین مالی مبتنی بر دارایی و روابط مشارکت در ریسک» را توسعه دهد.
اولین گروهی که از بازار جدید منتفع می شوند، شرکت های کوچک و متوسط هستند که اغلب با کمبود مالی مواجه هستند. به گفته کالیمولینا، تامین مالی اسلامی، همانطور که از نامش پیداست، بیشتر در جهت تامین مالی اقتصاد واقعی با محصولات اقتصادی واقعی است.
منبع: www.aljazeera.com