هفته پردردسر شتاب و شاپرک تمام شد/درسهایی که صنعت پرداخت الکترونیک باید فرا بگیرد

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک اما داستان از چه قرار بود:بر اساس گفته مدیرکل فناوری بانک مرکزی یعنی ناصر حکیمی علت اختلالات ناشی از پیاده سازی برخی برنامه ها برای ارتقا ظرفیت شتاب به مرز 50 میلیون تراکنش در روز بوده است. این یعنی اینکه شاپرک فعالیت عادی خود را داشت اما شتاب باعث کندی ارائه خدمات این سامانه شده است.البته بر اساس گفته برخی دست اندرکاران  شاپرک  در روز یک شنبه هفته گذشته حدود یک ساعتی با اختلال مواجه شد ولی باقی زمانها هیچ اختلالی در ان دیده نشد.

سوال اساسی

اگر قرار باشد هر بار که شتاب دچار مشکل شد شاپرک را نیز دچار اختلال کند این به معنای آن است که اختلالات شبکه شاپرک همواره بیش از زمانهایی است که خود دچار اختلال می شود. اکنون سوال این است آیا ضروری است که چنین وضعیتی برای سوئیچی ایجاد شود که به گفته مسئولین امر ترافیک شتاب اکنون به شاپرک منتقل شده است. به نظر می رسد پاسخ منفی باشد چرا که امکان مستقل شدن شبکه شاپرک به راحتی وجود دارد به طوری که مانند سوئیچ های بین المللی مستقیم به سوئیچ بانکها متصل شود و خدمات مورد نیاز مشتریان را به آنها ارائه دهد. این اتفاق در عین حال از هزینه های شاپرک خواهد کاست. اکنون بابت هر تراکنش باید 50 تومان به شتاب پرداخت شود و این رقم برای تعداد تراکنش های  روزانه 10 تا 12 میلیونی شاپرک یعنی روزانه 500 تا 600 میلیون تومان که به حساب شتاب واریز می شود.حتی اگر فرض کنیم  تنها 50 تا 60 میلیون تومان این رقم درست باشد باز هم وقتی امکان کاهش هزینه ها هست یا اینکه این درآمد می تواند  صرف سرمایه گذاری در خود صنعت پرداخت الکترونیک شود چرا نباید به این سمت حرکت کنیم. طبعا چنین مسیری به نفع متولی و بازیگران و مشتریان صنعت پرداخت خواهد بود.

اقتدار شتاب را حفظ کنیم

سوال اساسی این است که چگونه می توان اقتدار شتاب را حفظ کرد. آیا درگیر کردن هرچه بیشتر این سوئیچ با دیگر بخش های زیرساختی بانکداری به معنای حفظ اقتدار این شاهراه حیاتی بانکی است. طبعا پاسخ منفی است. چرا که قرار نیست همه اتومبیلهای شهر تنها از یک بزرگراه بگذرند. اجرای چنین دیدگاهی به معنای این است که شاید لازم باشد زمانی وسعت بزرگراه را به اندازه کل شهر گسترش دهیم تا بتواند ظرفیت کل اتومبیلهایی که در مواقع پیک از این بزرگراه می گذرد را تحمل کند. طبعا باید به سمتی حرکت کنیم که بزرگراه های شهر به صورت مستقل گسترش یابند نه انکه همه گسترش های شبکه حمل و نقل یک شهر وابسته به یک بزرگراه باشد. بنابراین اگر قرار است تا شتاب را به عنوان یک زیرساخت نمادین که انعکاس دهنده نمای کلی بانکداری الکترونیک در کشور ماست حفظ شود باید ببینیم که چگونه می توان به درستی زمینه اقتدار آن را فراهم کنیم.صد البته گسترش مداوم ظرفیت آن اکنون دیگر به معنای حفظ اقتدار ان نیست.

پیاده سازی درست کارمزدها

احتمالا از اسفندماه یا بهار سال آینده زمینه سازی دریافت کارمزد از پذیرندگان فراهم خواهد شد. سوال اساسی این است که آیا وقتی قرار است از خدماتی کارمزد دریافت شود نباید سطح این خدمات از مطلوبیت لازم برخوردار باشد؟ دست کم آن است که باید موانع ایجاد کننده اختلال را به حداقل برسانیم و این به معنای آن است که شاپرک ضرورتا باید به سمت مستقل شدن گام بردارد تا هم مسئولیت خدماتی که با هر کیفیتی ارائه می دهد را بپذیرد و هم بتواند انتظار اجرای درست نظام کارمزد را داشته باشد. ولی وقتی در بخشی از اختلالات مقصر نیست چگونه می تواند مسئولیت پذیر عمل کند و در عوض نمی تواند مدعی دریافت کارمزد به میزان منطقی آن باشد.

آینده را در حال محقق کنیم

تردید نیست که به هر حال روزی در اینده دور یا نزدیک  شاپرک مانند بسیاری از سوئیچ های ملی و منطقه ای و بین المللی در سطح جهان مستقل خواهد شد. اما چرا این آینده را اکنون محقق نکنیم. چه مانعی در این میان است که اجازه نمی دهد ما هم شبیه همه دنیا استاندارد ها را از اول پیش بینی کنیم. به نظر می رسد باید آن مانع را پیدا کنیم و در راستای رفعش گام برداریم.

شاپرک الگوی خوبی است

اگر شاپرک مستقل شود این امکان هست که سپاس نیز مستقل عمل کند. شتاب نیز در آینده به عنوان یک شرکت مستقل غیر وابسته به شرکت خدمات انجام وظیفه خواهد کرد و  شرکت خدمات انفورماتیک نیز در عین حال به عنوان یک پشتیبان و بخش آرندی زیرساخت ها و عملیاتی کننده طرح های ملی حوزه بانکداری الکترونیک قادر خواهد بود بهتر به وظایف بنیادین خود عمل کند. اگر قرار است بانک مرکزی به عنوان رگولاتور ملی در دوران گذار به نحو مطلوب به سمت بانکداری آینده حرکت کند باید مرزهای بهینه را درحوزه تحت  نظارت و اجرای خود شناسایی و به سمت آن حرکت کند.

شکیبایی راز موفقیت

البته هفته گذشته برخی خوشحال بودند و از اینکه می دیدند شاپرک دچار برخی اختلالات شده به انتشار اخباری نیز مبادرت کردند. اما نباید از یاد برد که مهاجرت از وضعیتی به وضعیت دیگر برای شبکه ای با حدود 3 میلیون پایانه بدون اختلال نمی تواند باشد.طبعا  در این میان نباید  شکیبایی را به عمد یا به غیر عمد از دست بدهیم و این مسئله از اهمیت زیادی برخوردار است.