تناقضات آشکار نظام ربوی

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک امروز دیگر این موضوع مطرح نیست که آیا بانکداری اسلامی شدنی است یا نه؛ زیرا از این مرحله گذشته ایم چرا که بانکداری اسلامی شدنی است و در مقام اجرا نسبت به بانکداری متعارف و بانک های رایج برتری دارد تا جایی که واتیکان و سیا هم در مورد آن مطالعه می کنند.

سید عباس موسویان در گفت‌وگو با فارس اظهار داشت: متفکران غربی امروز به دنبال این هستند که تفاوت جوهری و ماهیت اصلی که باعث می شود این صنعت در شکل بانکداری اسلامی ثبات و قوام بیشتری داشته و در مقایسه با صنعت بانکداری ربوی رشد مستمری داشته باشد، را بیابند.

وی ادامه داد: به طور مثال روزنامه وال استریت ژورنال در یکی از سرمقاله هایش می نویسد «راه برون رفت از بحران ورشکستگی بانک های امریکا، روی آوردن به ایده بانکداری اسلامی است. مردم آمریکا فکر نکنند بانکداری اسلامی مخصوص مسلمانهاست بلکه یک تکنیک عقلایی است که مسلمانها آن را کشف کرده اند. می تواند در همه کشورها اجرا شود و شرط آن مسلمان بودن نیست».

عضو شورای فقهی بانک مرکزی در ادامه افزود: ایده اولیه بانکداری اسلامی از  حدود80 سال پیش شکل گرفت؛ بحث این بود که آیا می توانیم بانک داشته باشیم و در عین حال ربا نداشته باشیم.

به گفته وی، از همان زمان که این ایده مطرح شد، با تردیدهای جدی مواجه شد. در ابتدا مطرح می کردند که ربا و بهره موتور محرک بانک است. اگر بهره از صنعت بانکداری گرفته شود، مثل این است که موتور محرک یک خودرو را از آن بگیریم.

موسویان با اشاره به طرح این موضوعات در مقالات و مباحثات 40 سال گذشته گفت: به مرور زمان مدل های مختلفی مطرح شد.کشورهای اسلامی به ویژه مصر ، در این زمینه کارهای بزرگی انجام دادند. نخستین بانک شبه اسلامی در زمان جمال عبدالناصر فعال شد  و نشان داد که ربا یا همان بهره موتور متحرک صنعت بانکداری نیست بلکه نوعی سوخت است و ما می توانیم سوخت را عوض کنیم و به جای ربا یا بهره از سود معاملات شرعی بهره بگیریم.

عضو کمیته فقهی بورس اوراق بهادار ادامه داد: به تدریج بانک های دیگری بوجود آمدند و موضوع ایجاد بانک توسعه اسلامی مطرح شد. متفکران و دانشمندان بزرگی مثل شهید آیت الله صدر کتابی به نام "بانک بدون بهره در اسلام " نوشتند. غیر از ایشان دانشمندان اهل سنت مثل نجات الله صدیق، کتابهایی نوشتند و نشان دادند که این کار شدنی است.

وی گفت: نهایتا حدود 35 سال پیش اولین بانک های اسلامی شروع به کار کردند.تجربه عینی از یک سو و گرایش امت اسلامی و پایبندی آنها به مباحث و آموزه های اسلامی، باعث شد که در یک سال شاهد رشد قابل ملاحظه ای در عرصه بانکهای اسلامی باشیم به گونه ای که امروزه در غالب کشورهای اسلامی و حتی در کشورهای غیر اسلامی، شاهد شکل گیری بانکهای اسلامی، شعبه هایی از بانکداری اسلامی و گاهی باجه ای از بانک اسلامی در بانکی کاملا ربوی هستیم.

موسویان با اشاره به اینکه پدیده بحران مالی جهانی در سال 2005 میلادی آغاز شد و در سال2007 به اوج خود رسید، گفت: این بحران نشان داد نظریه بانکداری ربوی یا بانکداری مبتنی بر بهره یک تناقض و اشکال درونی دارد. اقبال متفکرین و اندیشمندان صنعت بانکداری را به سوی بانکداری اسلامی بیشتر کرد به طوری که امروزه در مکان هایی که ما فکرش را هم نمی کردیم نظیر واتیکان یا سازمان سیا، بر روی ثبات درونی آموزه بانکداری اسلامی مطالعه می کنند و بررسی می شود چه عاملی به شکل سیستمی بانکداری اسلامی را در مقابل بحرانها و تحولات اقتصادی با ثبات کرده است.