بررسی نقش اگزیم بانک ایران در تنوع منابع ارزی و خروج از رکود

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک،روز ملی صادرات روز تقدیر از تلاش های صادرکنندگان کشور برای فتح بازارهای جهانی است. این روز فرصتی است تا علاوه بر تقدیر از جهادگران عرصه اقتصادی کشور بازنگری در فرصت ها و تهدیدها و نقاط ضعف و قوت صادرات کشور صورت پذیرد و چراغی در راه تلاشهای آنان برای سالیان آتی برافروخته شود.

بعد از تلاشهای دولت تدبیر و امید برای کنترل تورم و افزایش تولید ناخالص داخلی و کنترل التهاب های نرخ ارز، دولت در نیمه اول سال جاری رفع موانع صادرات کشور را در برنامه کاری خود در بسته خروج غیرتورمی از رکود گنجانده است.

همزمان با کاهش بهای نفت خام در بازارهای جهانی نیاز به متنوع سازی منابع ارزی هم احساس می شود. رقم 50 میلیارد دلار صادرات و واردات غیرنفتی در 6 ماه نخست امسال و پیش بینی دولت برای رسیدن به رقم 100 میلیارد دلار تجارت خارجی تا پایان سال جاری حکایت از درک این نیاز و امید برای فراهم شدن زمینه های تحقق کاهش وابستگی کشور به درآمدهای نفتی است.

 در میان ابزارهای مختلف دولت برای حمایت از صادرات، بانک توسعه صادرات به عنوان اگزیم بانک کشور بازوی دولت برای تقویت صادرات غیرنفتی کشور است. در کشورهایی که حمایت جدی از صادرات صورت می گیرد به ازای هر دلار صادرات بین 15 الی 20 سنت برای تامین مالی صادرات اختصاص داده می شود در حالیکه این رقم در کشور ما بسیار پایین تر است.

تامین  منابع سرمایه ای برای بانک توسعه صادرات موجب می شود این بانک  با تامین سرمایه در گردش واحدهای تولیدی و صادراتی در مقاطع مختلف زمانی به ایجاد و توسعه طرح های میان مدت و بلندمدت اهتمام ورزد و زمینه های رشد پایدار اقتصادی فراهم شود. بنابر اهداف کلان برنامه پنج ساله این بانک سهم محصولات دانش بنیان و تعداد مشتریانی که با حمایت بانک صادرکننده می شوند باید به طور پیوسته افزایش یابد  و شاخص اثربخشی تامین مالی صادرات  توسط این بانک باید از میانگین رشد مطلوبی برخوردار باشد چون این بانک در مقایسه با سایر اعضای شبکه بانکی کشور به صورت تخصصی ماموریت تامین مالی  و تسهیل صادرات کشور و گسترش مبادلات تجار ی بین المللی را بر عهده دارد و بانک هایی از این دست در سطح جهان با سرمایه دولت برای کسب  درآمدهای ارزی  و افزایش اشتغال در کشورهای متبوع خود  تلاش می کنند. بنابراین سرمایه بانک توسعه صادرات به عنوان اگزیم بانک کشور باید متناسب با رشد صادرات کشور افزایش یابد و این امر از خواسته های جامعه صادرکنندگان و بخش خصوصی کشور است.

علاوه بر اقدامات کوتاه مدت برای تامین منابع بانک توسعه صادرات از محل منابع صندوق توسعه ملی تغییر نوع نگاه قانونگذار به بانکهای توسعه ای در برنامه آتی توسعه کشور ضرورت دارد. چون هدف اصلی تأسیس بانک های تجاری فعالیت بازرگانی و سودآوری است و هدف اصلی تأسیس  بانک های توسعه ای که توسط بخش‌های دولتی و عمومی صورت می‌گیرد، رشد و توسعه اقتصادی و نهایتاً افزایش رفاه اجتماعی از یکسو و پیگیری امور حاکمیتی در حوزه‌های تأمین مالی از سوی دیگر است

اگزیم بانک ایران؛ عملکرد ،سیاست های اجرایی و نرخ سود

آمار عملکرد اعتباری مقایسه ای شش ماهه اول سال 93 بانک توسعه صادرات در مقایسه با مدت مشابه سال قبل بیانگر رشد 19 درصدی مانده تسهیلات ریالی است همچنین مانده کل تسهیلات  ارزی و ریالی ارائه شده به صادر کنندگان 10 درصد رشد داشته و این رقم بالغ بر 95 هزار و 300 میلیارد ریال است. در مدت یاد شده تسهیلات پرداختی از محل منابع ارزی بانک نیز بیش از 172 درصد رشد یافته است.

بانک توسعه صادرات برای تحقق چشم انداز و اهداف کلان برنامه خود متعهد به حمایت از رشد و توسعه صادرات غیرنفتی کشور است و در همین راستا به دنبال افزایش بهره وری توسعه ای منابع مالی است. تلاش برای تامین منابع مالی جدید از طریق انتشار اوراق صکوک، تامین منابع مالی از طریق روش سندیکایی و تلاش برای جذب منابع از طریق خطوط اعتباری و عاملیت فعالیت های تامین مالی در برنامه های تجهیز منابع این بانک قرار دارد.

از طرف دیگر منابع گردآوری شده علاوه بر اعطای تسهیلات و خدمات ریالی و ارزی به بخش های مختلف اقتصادی به طور ویژه صرف تقویت حمایت از تولیدات دانش بنیان، بخش های دارای پتانسیل صادراتی، تقویت حمایت از صدور خدمات فنی و مهندسی، حمایت از کنسرسیوم های صادراتی و شرکت های مدیریت صادرات می شود. بر اساس سیاست های جدید این بانک در بخش تخصیص منابع با هدف استفاده هرچه بیشتر صادرکنندگان از منابع موجود نظارت بر مصرف تسهیلات تقویت خواهد شد.

با هدف تسهیل و تسریع فرآیند صادرات توسعه بانکداری بین الملل، بانکداری  شرکتی، بانکداری الکترونیکی  و تنوع بخشی به خدمات بانکی در برنامه این بانک اهمیت ویژه ای دارد و توجه به امر آموزش و افزایش دانش صادراتی مشتریان به ویژه صادرکنندگان نوپا هم از برنامه های اخیر بانک توسعه صادرات است.

نرخ سود تسهیلات صادراتی از دیگر موضوعاتی است که همواره  جامعه صادرکنندگان کشور و نمایندگان بخش خصوصی هم صدا به نمایندگان مجلس خواهان کاهش آن نسبت به سایر بخش های تجارت داخلی کشور بوده اند. بانک توسعه صادرات هم همواره تسهیلات خود را با رعایت نرخ های حداقلی و در نظر گرفتن تخفیف برای صادرکنندگان نمونه کشوری و استانی پرداخت کرده است

بانک توسعه صادرات به منظور کاهش هزینه‌های صادرکنندگان نرخ سود  در عقود غیر مشارکتی را حداقل 16 درصد و حداکثر 22 درصد تعیین کرده است . این بانک در عین حال به منظور مساعدت هرچه بیشتر به صادرکنندگان نمونه استانی و کشوری و بر حسب رتبه اعتباری مشتریان، میانگین وزنی مناسب حساب‌های ارزی و ریالی آنها و در صورت ارایه ضمانت‌نامه صندوق ضمانت صادرات ایران تخفیف‌هایی برای آنان قائل شده است. لازم به ذکر است نرخ سود تسهیلات پرداختی به مشتریان در صورت عدم احراز هر یک از این شروط، یک یا حداکثر تا دو درصد افزایش خواهد یافت و در صورتی که مشتری حائز مجموع شرایط عنوان شده نباشد با اعمال مجموع افزایش سود اعمال شده نرخ سود در عقود غیر مشارکتی بالاتر از 22 درصد نخواهد بود.ضمنا بر اساس تصویب هیات مدیره این بانک، شرکت‌های تولیدی مستقر در مناطق کمتر توسعه یافته کشور و نیز طرح‌های سرمایه‌گذاری که در این مناطق اجرا می‌گردند، مشمول 2 درصد تخفیف در نرخ سود با رعایت حداقل نرخ‌های ابلاغی بانک مرکزی جمهوری اسلامی خواهند بود.

 اما مباحثی که نرخ سود بانک توسعه صادرات در جامعه صادرکنندگان به وجود آورد در آستانه روز ملی صادرات باعث همگرایی بیشتر میان بخش خصوصی و این بانک شده است چون این بانک به دنبال تامین منابع برای صادرکنندگان و کاهش هزینه های آنان است. امید است که دولت محترم تدبیر و امید و سایر متولیان امر صادرات نیز به کمپین بانک توسعه صادرات برای افزایش سرمایه این بانک و کاهش هزینه های صادرکنندگان کشور بپیوندند. بهبود وضعیت صادرات در کشور و خروج از رکود لازم و ملزوم یکدیگرند و در این مسیر تامین منابع بانکهایی چون بانک توسعه صادرات از طریق افزایش سرمایه و پرداخت بدهی دولت به بانک ها از جمله راهبردهای بی بدیل این عرصه اند.