«صیاد» در صید کدام نهاد؛بانک مرکزی یا بانکها/طرح چک متحدالشکل بایگانی شد/ چک الکترونیک ۴ سال دیگر عملیاتی می شود

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک در حالی که حدود دو هفته پیش دبیر کل بانک مرکزی تلویحا از عدم اجرای طرح  صیاد خبر داده بود رئیس اداره نظاظامهای پرداخت با گفتاری متفاوت از اجرای این طرح در بانک مرکزی سخن  راند.

داود محمد بیگی مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی با اشاره به پیاده‌سازی طرح صیاد، گفت: در قالب این طرح چک‌هایی با فیچرهای امنیتی مشخص طراحی شده که صدور دست چک‌های جدید توسط بانک‌ها باید در قالب این چک‌های طراحی شده باشد.

در 8 آبان ماه جاری  محمود احمدی دبیر کل بانک مرکزی  با اشاره به الزام قانونی  از خارج شدن تولید چک های متحدالشکل از دستور کار بانک مرکزی خبر داد و گفت که سامانه صیاد دیگر با الگوی آرمانی بانک مرکزی اجرایی نخواهد شد.

 صیادی نمی ماند
محمد بیگی در حالی از صیاد سخن رانده است که اگر قرار باشد بانکها دسته چکهای صادره خود را خود صادر کنند و بانک مرکزی تنها به ابلاغ استانداردهای لازمه مبادرت کند دیگر طرح صیادی باقی نمی ماند که بانک مرکزی بخواهدآن را اجرا کند. بانک مرکزی در خصوص صدور چک یک سلسله استاندارد و دستورالعمل تعیین کرده و به بانکها ابلاغ خواهد کرد. طبیعی است چنین فرایندی  را نمی توان   طرح پنداشت.
بر اساس گفته احمدی:«  متقاضی باید به بانک مراجعه کرد و درخواست دریافت دسته چک را اعلام و در ادامه دریافت کند.»
 براین اساس با  توجه به واگذاری صدور دسته چک به به بانکها عملا مردم برای دریافت چک به بانکها مراجعه کرده و روال فعلی ادامه پیدا خواهد  کرد تنها تفاوت  تغییر ساختار چک از لحاظ رعایت استاندارهای جدید نهاد ناظر است.

احمدی چه گفت

 وی که با ایسنا سخن می گفت: اعلام کرد:  بر خلاف آنچه که پیش بینی و طراحی شده بود بر اساس الزامات قانونی ، تولید این چک ها در کارخانه چاپ اسکناس بانک مرکزی انجام نخواهد شد.

وی با اشاره به الزام قانون مبنی بر اینکه باید اوراق بهادار و امنیتی در چاپخانه دولتی تولید شود به ایسنا گفت : بنابر این با تولید چک های متحدالشکل از سوی بانک مرکزی مخالفت و به وزارت امور اقتصاد و دارایی واگذار شد ولی باید توجه داشت که کار تولید این چک ها در چاپخانه های دولتی بر اساس المانها و فیشر های امنیتی که بانک مرکزی اعلام خواهد کرد انجام می شود.

دبیر کل بانک مرکزی با بیان اینکه با واگذاری تولید چک های متحدالشکل به وزارت امور اقتصاد و داریی ، دیگر سامانه صیاد در قابل بسته آرمانی و پیشرفته ای که بانک مرکزی طراحی کرده بود اجرایی نمی شود توضیح داد: برنامه ما این بود که متقاضی دریافت دسته چک در قالب سامانه متمرکز صیاد در خواست خود را بدون مراجعه حضوری به بانک اعلام کرده و بانک مرکزی نیز بعد از دریافت اطلاعات و انجام بررسی لازم همچنین دریافت تاییدیه از مراکز مربوطه دستور تولید آن به کارخانه چاپ اسکناس را صادر کرده و در نهایت دسته چک از طریق پست به دست درخواست دهنده می رسید.

احمدی اضافه کرد: با تغییرات ایجاد شده روش مدنظر بانک مرکزی در اجرای سامانه صیاد حداقل در بخش تولید اجرایی نمی شود و در این حالت باید متقاضی به بانک مراجعه کرد و درخواست دریافت دسته چک را اعلام و در ادامه دریافت کند.

وی این را هم گفت که گرچه سامانه صیاد بر اساس آنچه بانک مرکزی می خواهد اجرایی نمی شود ولی همچنان طبق قولی که داده ایم همچنان صاحبان چک های برگشتی در دریافت دسته چک محروم خواهند ماند و استعلام این موارد از طریق بانک مرکزی انجام خواهد شد.

محمد بیگی چه می گوید
در همین حال داود محمدبیگی در گفت‌وگو با فارس گفت:: پروژه‌ای به نام صیاد در حال اجراست که بر اساس آن علاوه بر اقلام اطلاعاتی، یک بارکد دوبُعدی روی چک تعبیه می‌شود که بسیاری از اطلاعات را به غیر از مبلغ و تاریخ صدور چک را در خود جای می‌گیرد.

مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی تصریح کرد: با آمدن آن چک‌های جدید این امکان برای بانک‌ها فراهم خواهد شد که با استفاده از بارکدخوان‌ها بتواند چک‌ها را پردازش کند.

وی با بیان اینکه هنوز این بستر فراهم نشده است، گفت: خواندن اطلاعات از روی چک نیازمند تکنولوژی‌هایی مانند OCR است؛ این را هم باید در نظر داشت که تکنولوژی‌های موجود حداکثر 70 تا 80 درصد قابل اطمینان هستند و اگر این کار در حوزه چک انجام شود ضریب خطای 20 تا 30 درصدی خواهد داشت که این میزان ضریب خطا در حوزه چک بالاست.

محمدبیگی اظهار داشت: سال گذشته که اعلام شد تا پایان شهریور این کار در شبکه بانکی عملیاتی می‌شود به این دلیل بود که تصور می‌کردیم خیلی سریع بتوانیم طرح چکاوک را یاری کنیم اما با مشکلاتی که در روند اجرا پیش آمد هم اکنون پروژه صیاد به تدریج در حال پیاده‌سازی است.

مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی با اشاره به همکاری و هماهنگی بانک‌ها برای عملیاتی شدن طرح صیاد گفت: به دو دلیل این پروژه هنوز عملیاتی نشد است اول اینکه حجم زیادی از چک‌های بانک‌ها در حال گردش است که از نظر صرفه‌جویی در منابع نمی‌توان یکباره همه چک‌ها را جمع‌آوری کرد.

وی ادامه داد: برای بانک‌ها مهلت زمانی در نظر گرفتیم تا چک‌های موجود را استفاده کنند،دوم اینکه چک‌های جدید باید متناسب با فیچرها و الزامات امنیتی تعیین شده توسط بانک مرکزی منتشر و توزیع شوند.

محمدبیگی هدف از این کار را امکان پردازش الکترونیکی چک‌ها و افزایش ضریب امنیت برگه‌های چک دانست و افزود: هم اکنون چک‌های بانکی، فیچرهای امنیتی موردنظر بانک مرکزی را تقریباً ندارد. بانک مرکزی در راستای استانداردسازی چک‌ها فیچرهای مشخصی را در نظر گرفته که تقریباً نزدیک به فیچرهای امنیتی اسکناس است.

مدیر اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی تأکید کرد: با عملیاتی شدن طرح صیاد و انتشار چک‌های موردنظر بانک مرکزی، هر فردی با در اختیار داشتن آن چک به هر خودپردازی برود چک خوانده می‌شود و در همان لحظه رسید خواباندن چک در حساب از طریق خودپرداز قابل دریافت خواهد بود.

پایانی بر ایده متحدالشکل کردن چک های بانکها
 پیش تر بانک مرکزی وعده داده بود که در نیمه دوم امسال چک های جدید به مرور جایگزین چک های قبلی شوند ، دبیر کل بانک مرکزی یادآور شد که دیگر زمان ورود چک های متحدالشکل چندان ارتباطی به این بانک نخواهد داشت و این موضوع به قرار دادی که بانکها با چاپخانه دولتی انعقاد می کنند بستگی دارد

چک الکترونیک 5 سال دیگر

محمد بیگی همچنین  با اشاره به گسترش تکنولوژی در حوزه بانکداری الکترونیک و خودپردازهای پرداخت گفت: بحث دیگری که هم اکنون در حوزه الکترونیک مطرح و در حال فراگیر شدن است چک‌های الکترونیک است که تصور می‌کنیم تا 4-5 سال آینده با توسعه این بخش از حجم چک‌های فیزیکی کاسته شود اما قطعاً چک هیچگاه از بین نخواهد رفت همانطور که اسکناس با وجود توسعه کارت‌های بانکی همچنان در گردش است.