بانک مرکزی نمی‌داند استارت‌آپ‌ها چه نیازهایی از جامعه رفع می‌کنند
یک کارشناس نظام پرداخت الکترونیک مطرح کرد
روز به روز گمانه‌زنی‌ها درباره دلایل فیلترینگ فینتک‌ها توسط بانک مرکزی بیشتر می‌شود. عده‌ای بر این باورند که قوانین شفاف نیست و بانک مرکزی از جزئیات فعالیت فینتک‌ها بی‌خبر و به همین دلیل این نهاد مهم دولتی با فیلترینگ به دنبال وقت خریدن برای کسب اطلاعات درباره این صنعت نوپا و با اهمیت است. فینتک‌ها بخش عظیمی از نیاز جامعه و پرداخت‌های خرد آنها را برطرف می‌کنند و نمی‌توان به راحتی آنها را محدود کرد. سعید باجلان، عضو هیات علمی دانشگاه تهران زیر و بم مشکلات فینتک‌ها را در گفت و گو با در گفت و گو با
،عضو هیات علمی دانشگاه تهران در گفت و گو با پایگاه خبری بانکداری الکترونیک با اشاره به بحث داغ فیلترینگ فینتک‌ها در ماه‌های اخیر گفت: بانک مرکزی نمی‌داند استارت‌آپ‌ها چه نیازهایی از جامعه رفع می‌کنند؛ یعنی اگر این آشنایی به وجود بیاید بر سرعت روند حل مشکلات افزوده می‌شود.
سعید باجلان دو نکته مهم درباره فیلترینگ را حائز اهمیت دانست و اظهار داشت: نکته اول تعریف دقیق نهاد مالی و واسطه‌گری مالی در حوزه فینتک است. یعنی استارت‌آپ‌های فینتکی وقتی وارد حوزه پرداخت می‌شوند خود به خود به طرف واسطه‌گری مالی شدن پیش می‌روند؛ به عبارت ساده‌تر آنها نقش سپرده‌پذیری در اکوسیستم پرداخت بازی می‌کنند. بر همین اساس هر موسسه‌ای که این نقش را ایفا کند باید برای ادامه فعالیت از بانک مرکزی مجوز دریافت کند. از آنجایی که اکثر استارت‌آپ‌هایی که در حوزه پرداخت فعالیت دارند نمی‌توانند این مجوز را دریافت کنند و یا برای دریافت آن تعلل دارند، بانک مرکزی هم با توجه به نقش نظارتی که دارد، اقدام به فیلترینگ می‌کند.
او افزود: نکته‌ای هم که اخیرا مزید بر علت شده این است که عده‌ای سودجو به ویژه در شبکه‌های اجتماعی از این سیستم‌های پرداخت برای فروش کالاهایی که فروش آنها مجوز ندارد، استفاده می‌کنند. این اقدام اگر از طریق سیستم انتقال بانک‌ها(gate way) باشد، چنین خرید و فروشی امکان‌پذیر نیست، اما وقتی روی سیستم‌های پرداخت سوار شود، نوعی حفره ایجاد می‌شود که از آن سوء‌استفاده می‌شود و کالاهایی را که فاقد مجوز هستند، فروخته می‌شود.
پاک کردن صورت مساله با فیلترینگ بانک مرکزی
باجلان خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد مهمترین نگرانی بانک مرکزی درباره خلق پول فینتک‌ها در ایران است. به عبارت ساده‌تر گردش مالی فینتک‌ها به بهانه‌ای برای فیلترینگ بانک مرکزی تبدیل شده است.
این عضو کمیته سرمایه‌گذاری شرکت سرآوا عنوان کرد: به طور قطع اگر قوانین شسته و رفته شود و شفافیت آنها افزایش پیدا کند، مشکلات کنونی برطرف می‌شود. بانک مرکزی باید جزئیات قوانین را مشخص کند و راه حل ارائه دهد. به هر حال جامعه ما نشان داده است که به فینتک‌ها و این سیستم‌های پرداخت نیاز دارد. اینکه بگوییم در چارچوب قوانین موجود نمی‌توانیم به فینتک‌ها اجازه فعالیت دهیم، پاک کردن صورت مساله است. در نتیجه باید گفت عدم شفافیت قوانین و نبود قوانین لازم باعث شده حوزه پرداخت و فینتک علیرغم اینکه به عنوان یکی از بزرگترین حوزه‌ها محسوب می‌شود، در کشور ما نسبت به سایر کشورها آنطور که باید رشد نداشته است.
عدم آگاهی بانک مرکزی از تاثیر استارت‌آپ‌ها بر نیاز عمومی
باجلان گفت: عده‌ای می‌گویند بانک مرکزی به دلیل آنکه از منافع مالی فینتک‌ها منتفع نمی‌شود، دست به فیلترنگ زده است که به نظر نمی‌رسد اینطور باشد. به این دلیل که در حال حاضر بانک مرکزی همواره به فکر جلوگیری از به وجود آمدن بحرانها در نظام پرداخت و بانکداری است و به هیچ وجه به دنبال منافع مالی حاصل از فینتک‌ها نیست.
او خاطرنشان کرد: به طور کلی باید گفت همه مشکلات پیرامون قوانین و جزئیات فعالیت فینتک‌هاست. بانک مرکزی بیشتر از اینکه جزئیات را نداند، نمی‌داند استارت‌آپ‌ها چه نیازهایی از جامعه رفع می‌کنند؛ یعنی اگر این آشنایی به وجود بیاید بر سرعت روند حل مشکلات افزوده می‌شود.
این عضو هیات علمی دانشگاه تهران از نبود اطلاعات کافی درباره میزان تراکنش‌ها و سرمایه‌گذاری‌های حوزه فینتک گفت و بیان کرد: بسیاری از فینتک‌ها در مرحله مقدماتی (early stage) هستند؛ به همین دلیل نمی‌توان گفت به طور قطع چه مقدار پول در آنها گردش دارد. البته با بررسی چند فینتک بزرگی که وجود دارد می‌توانیم تخمین بزنیم، اما نمی‌توانیم دقیق اظهار نظر کنیم. نکته اصلی این است که باید تعریف فینتک‌ها را مشخص کنیم؛ چراکه علاوه بر پرداخت، مساله خدمات بیمه‌ای پرداخت و بازار سرمایه هم مورد توجه است که همه اینها زیر چتر فینتک‌ها قرار می‌گیرند.