فین تک های ایرانی، روندهای جهانی

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، دکتر حمیدرضا نائینی؛ عضو هیت مدیره و مدیر اقتصادی و برنامه ریزی گروه فن آوا / بر اساس گزارش موسسه CBINSIGHTS در سال ۲۰۱۷، سه اتفاق قابل توجه در صنعت فین‌تک جهان رخ داده است:

    رکورد جدیدی در تامین مالی فین تک ها توسVC ها در جهان ثبت شد (بیش از ۱۶ میلیارد دلار)
    اروپا شاهد بزرگترین رشد سرمایه‌گذاری در فین تک ها بود (۱۲۰ درصد رشد نسبت به سال ۲۰۱۶)
    سهم سرمایه گذاری های آمریکا روی فین‌تک ‌هایی که در مراحل اولیه رشد قرار دارند به دلیل تمرکز روی سرمایه‌گذاری ‌های قبلی کاهش یافت. (این سهم از ۶۱ درصد در ۲۰۱۶ به ۵۸ درصد کاهش یافت)

نکته قابل توجه دیگری که در این گزارش با آن پرداخته شده ظهور ۲۵ فین تک، تک شاخ (Unicorn) با مجموع ارزشی در حدود ۸۰ میلیارد دلار است که چین و هند با معرفی ۵ استارت‌آپ فین تک با مجموع ارزش ۲۶ میلیارد دلار در کنار آمریکا و اروپا ظرفیت های صنعت فین تک خود را به رخ جهانیان کشیدند. بر اساس تعریف مرسوم، استارت‌آپی تک شاخ یا Unicorn  محسوب می شود که ارزش بازار آن ۱ میلیارد دلار برآورد شود.

با توجه به چالش‌های داخلی اقتصاد ایران نظیر رکود بی‌سابقه و تحریم های ظالمانه نمی توان انتظار داشت که سرمایه‌گذاری‌هایی در ابعاد اروپا و آمریکا و یا حتی آسیا (هند و چین) روی فین تک های ایرانی صورت پذیرد اما در بدبینانه ترین حالت می توان با فراهم نمودن بسترها و زیرساخت های قانونی، فرهنگی، و اجتماعی فرصت رشد بیشتری برای فین‌تک های ایرانی حداقل برای بازار ۸۰ میلیونی ایران مهیا ساخت.

بر اساس گزارش موسسه CBINSIGHTS لاین های کسب و کاری فین تک ها شامل این موارد است:

    قرض دهی (قرض دهی نظیر به نظیر و پلتفرم های جایگزین ضمانت)
    بلاک‌چین / ارزهای رمزنگاری شده (تکنولوژی و خدمات مالی مرتبط)
    مالی شخصی ( ابزارهای مدیریت هزینه‌ها، و درآمدهای شخصی)
    پرداخت (پردازش پرداخت ها، توسعه دهندگان کارتها و ابزارهای نرم افزاری صورت‌حساب های مشترکین)
    بیمه (پلتفرم‌های کارگزاری، شکایت و پلتفرم های جایگزین ضمانت)
    بازار سرمایه (موسسات مالی، ابزارهای زیرساختی، خرید و فروش و تحلیل، سرمایه پذیری جمعی)
    مدیریت ثروت (سرمایه گذاری و پلتفرم های مدیریت ثروت و ابزارهای تحلیلی)
    انتقال پول (نقل و انتقال بین المللی پول و نرم افزار های ردیابی و پیگیری
    رهن/ املاک و مستغلات (اجاره املاک، دیجیتال سازی فرایندها و پلتفرم های تامین مالی)

فارغ از تعداد و حجم سرمایه‎‌گذاری‌ها روی فین تک ها در ایران، در برخی از لاین‌های کسب وکاری فوق تعداد استارت‌آپ های موجود بسیار اندک و انگشت شمار هستند. به عنوان مثال در حوزه مدیریت ثروت ، املاک و بلاک‌چین تعداد و فعالیت استارت‌آپ‌های فین تکی بسیار محدود است.

در حوزه بیمه خدمات استارت‌آپ های فعال صرفا به کارگزاری و مقایسه قیمت محدود می شود. در حوزه تامین مالی جمعی هرچند پلتفرم‌هایی که با مدل پاداش فعالیت می کنند عملکرد نسبتاً خوبی داشته‌اند اما بسترهای لازم توسعه این پلتفرم ها در مدل سهام و وام از نظر قانونی و فرهنگی همچنان وجود ندارد.

در حوزه پرداخت نیز چالش‌های قانونی و رگولاتوری حتی بیشتر از شرکت های پرداخت الکترونیک (PSP) برای فین‌تک ها آزار دهنده است. چرا که این کسب و کارهای نوپا معمولاً با نوآوری های خود راه حل هایی را به مشتریان ارائه می کنند که در قوانین و مقررات پیش بینی های لازم برای آن‌ها نشده است. این در حالی است که ساختارهای چابک و منعطف رگولاتوری و قانون گذاری در اروپا و آمریکا بسترهای لازم جهت رشد نوآوری هایی که تسهیل گر زندگی بشر است را فراهم می‌کند.

دکتر حمیدرضا نائینی؛ عضو هیت مدیره و مدیر اقتصادی و برنامه ریزی گروه فن آوا

منبع: راه پرداخت