هکرهای روس، بیت کوین و آینده ارزهای دیجیتال

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، هکرهای روس که یکی از وب‌سایت‌های حزب دموکرات آمریکا را در سال ۲۰۱۶ هک کردند، از پول نقد یا کارت اعتباری استفاده نکردند. آنها برای پرداخت هزینه‌های سرور و نیز خرید دامنه از بیت کوین بهره گرفتند. بیت کوین نوعی ارز دیجیتال است که به هیچ بانک، دولت یا نهاد مشخصی وابسته نیست. به این ترتیب، امکان انجام تراکنش‌های بدون احراز هویت در آن فراهم می‌شود.

اما آنچه سبب می‌شود بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال برای تبهکاران جذابیت داشته باشد، می‌تواند مانعی در برابر استفاده از آن نیز باشد. تراکنش‌های ثبت شده بیت کوین به ماموران امنیتی ایالات متحده کمک کرد بتوانند ردپای روس‌های دخیل در این حمله هکری را بیابند. شاید اگر هکرها از چمدان‌های پر از پول برای مقاصد خود استفاده می‌کردند، احتمال شناسایی آنها کمتر بود!

نگاهی به جزییات تحقیقات انجام شده درباره این پرونده حاوی نکات جالبی است. بیت کوین و ارزهای دیجیتال با هدف ایجاد ابزاری برای تبادل ارز ایجاد شدند، درست همان طور که اینترنت نیز برای تبادل اطلاعات شکل گرفت. درست همان طور که هر کاربری می‌تواند بدون نیاز به رسانه‌های سنتی، به راحتی یک وبلاگ راه‌اندازی کند، ارزهای دیجیتال نیز کنترل دنیای مالی را از دست واسطه‌های پولی می‌گیرند.

ارزهای دیجیتال (همانند اینترنت) می‌توانند ابزاری برای دور زدن قانون باشند. به همین دلیل دولت‌ها و بخش خصوصی باید ارتباط بین ارزهای دیجیتال و دنیای سنتی مالی را شفاف‌تر سازند. این ارتباط از طریق کانال‌هایی نظیر صرافی‌های آنلاین صورت می‌گیرد. آنها همچنین باید سازوکارهایی برای محدودسازی فعالیت‌ّهای فیرقانونی و کلاهبرداری تعیین کرده و در عین حال، آزادی کاربران برای نوآوری را محترم بشمارند.

موفقیت بیت کوین به همان عاملی که موفقیت پول رسمی وابسته است، بستگی دارد. این عامل چیزی جز اعتماد گروهی از کاربران نیست. اعتماد و اطمینان کاربران به بیت کوین سبب ارزشمند شدن آن می‌شود. شهروندان قانون‌مدار به دنبال شیوه‌های کارآمد و قابل اطمینانی برای پرداخت‌های خود هستند. ساتوشی ناکاموتو (خالق مرموز بیت کوین) به این نکته مهم پی برد. او در سال ۲۰۰۸ در توضیح بیت کوین نوشت که این نوآوری دست بانک‌ها را از تراکنش‌های مالی کوتاه می‌کند. اما او هیچ حرفی درباره اقدامات غیرقانونی که ممکن بود با بیت کوین صورت بگیرد ننوشت.

ارزهای دیجیتال امکان انجام تراکنش مالی را بدون نیاز به واسطه و یا بانک مرکزی فراهم می‌سازند. بانک‌ها از هویت شما اطلاه دارند، اما جزییات تراکنش‌هایتان را محرمانه نگه می‌دارند. بیت کوین عکس این رویه عمل می‌کند. هویت کاربران در شبکه بیت کوین مخفی است. این هویت در قالب یک رشته تصادفی از اهداف و حروف (که کلید عمومی شناخته می‌شود) نمایش داده می‌شود. با این وجود، همه کاربران می‌توانند جزییات تراکنش‌ها را مشاهده کنند. این شفاف بودن جزییات تراکنش‌ها از جمله ملزومات برای بیت کوین است، زیرا شبکه بیت کوین بر اساس تایید تراکنش‌ها توسط کاربران عمل می‌کند.

اما این رویه برای تبهکاران چندان هم امن نیست. در واقع امکان شناسایی هویت کاربران از طریق الگوی تراکنش‌های صورت گرفته وجود دارد. ارز دیجیتال از طریق کانال‌هایی نظیر صرافی‌های آنلاین و یا کیف‌های پول دیجیتال جابه‌جا می‌شود. کاربران با استفاده از صرافی‌های آنلاین پول رسمی را بیت کوین (یا بالعکس) تبدیل می‌کنند. صرافی‌های آنلاین و نیز کیف‌های پول دیجیتال معمول متمرکز هستند و به همین دلیل می‌توان آنها را ردیابی کرد. همچنین از مدیران اجرایی صرافی‌های ارز دیجیتال و کیف‌های پول نیز می‌توان درخواست کرد با نهادهای قانون‌گذاری همکاری کنند. شناسایی ردپای عوامل روس در هک مقر حزب دموکرات نیز احتمالا به همین شکل صورت گرفت.

دقیقا به همین شیوه بود که نیروهای امنیتی توانستند برخی عوامل شبکه «جاده ابریشم» (Slik Road) را شناسایی کنند. جاده ابریشم یک بازار آنلاین برای فروش موادمخدر و انواع محصولات غیرقانونی دیگر است. پس از مدتی از شناسایی عوامل این شبکه، یک صرافی روس به نام BTC-E به صرافی مورد علاقه تبهکاران بدل شد، زیرا اطلاعات شناسایی از مشتریان خود دریافت نمی‌کرد. البته این صرافی یک سال بعد توسط مقامات آمریکایی بسته شد.

دیدیم که دست دولت‌ها در قبال ارزهای دیجیتال بسته نیست و می‌توانند از ابزارهای مختلفی برای اهداف خود استفاده کنند. در سال ۲۰۱۳، اداره خزانه‌داری ایالات متحده همه صرافی‌ها را ملزم به اخذ مدارک شناسایی مشتریان خود کرد. بر اساس نتایج یک مطالعه، حجم ارزهای دیجیتال توقیف شده از فعالیت‌های غیرقانونی و پول‌شویی در اروپا بین سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۶ حدود ۵ برابر بیشتر از میزان این نوع پول گردش یافته در آمریکای شمالی بود. گفتنی است اروپا نیز سال بعد چنین مقرراتی را اجرا کرد.

البته راه‌هایی برای فرار از نظارت حاکمیتی وجود دارد. اما این شیوه‌ها سبب افزایش هزینه و پیچیدگی تراکنش می‌شوند. از همه مهم‌تر اینکه شبکه‌های ارزهای دیجیتال نیازمند اعتماد توسعه‌دهندگان نرم‌افزاری، تایید‌کنندگان تراکنش‌ها و نیز حمایت سایر نهادهای پشتیبان هستند. این شرکا نیز باید در قبال اقداماتی که در شبکه صورت می‌گیرد مسئول شناخته شوند.

تردیدی نیست که هنوز فعالیت‌های غیرقانونی نیازی با ارزهای دیجیتال صورت می‌گیرد. بسیاری از این فعالیت‌ها در قالب سرقت از صاحبان ارزهای دیجیتال است. اگر نهادهای قانون‌گذاری و اجرایی نتوانند بازیگران بد را از این چرخه خارج کنند، نمی‌توان جلوی این رویدادهای ناخوشایند را گرفت.

معجزه بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال این است که امکان انجام تراکنش‌هایی قابل اطمینان را در نبود نهادهای مالی و فرآیندهای سنتی (که قرن‌هاست به آنها تکیه داریم) فراهم می‌سازند. ظهور بیت کوین را می‌توان تا حدی به خاطر بحران اقتصادی ۲۰۰۸ دانست. بسیاری از مردم اعتمادشان به سیستم مالی جهانی را با این بحران از دست دادند. اما این بخشی از ماجراست. هم طرفداران ارزهای دیجیتال و هم دولت‌ها باید بتوانند محیطی مناسب را برای این شکل نوین از پول فراهم سازند.

منبع: ارزنگار