هدست واقعیت افزوده؛ انقلاب جدید در عصر تکنولوژی؟
شرکت‌های تکنولوژی این روزها برای ساختن گجتی که بتواند جایگزین موبایل هوشمند باشد، در رقابت جدی با یکدیگر هستند. طرفداران اپل مشتاقانه منتظر زمان عرضه رسمی آخرین و جدیدترین گجت ساخته این غول تکنولوژی هستند؛ یعنی هدست واقعیت افزوده ویژن‌پرو. بعضی از نقدنویسانی که زودتر به این هدست دسترسی پیدا کردند، نسبت به اینکه با استفاده از آن دچار سردرد شده‌اند و عمر باتری نه چندان طولانی و دو ساعته آن، ابراز نارضایتی کرده‌اند.
به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک به نقل از دنیای اقتصاد بسیاری از خریداران بالقوه این هدست به خاطر قیمت ۳ هزار و ۴۹۹ دلاری آن، منصرف شده‌اند. با این همه اما چیزی در حدود ۲۰۰ هزار نفر این هدست را پیش‌سفارش داده‌اند که به اعتقاد مدیران اپل اینها ۴۰ درصد از تمام خریدارانی هستند که انتظار می‌رود در سال جاری میلادی برنامه خرید هدست ویژن پرو را داشته باشند. تیم کوک، مدیرعامل اپل، کار با ویژن پرو را یک لحظه کشف توصیف کرده و گفته است: «فقط چند لحظه مشابه در طول زندگی‌تان خواهید داشت.»
چه بپذیریم، یا نپذیریم؛ ویژن پرو بخشی از یک روند است. در ماه سپتامبر علاقه‌مندان تکنولوژی برای عینک هوشمند جدید ساخت متا و شرکت ری‌بن هیجان داشتند. این عینک با صدا کنترل می‌شود و میتواند موسیقی پخش کند، پیام متنی بفرستد و فیلم و سریال نمایش بدهد. دو ماه بعد استارت‌آپ Humane که توسط مدیران سابق اپل راه‌اندازی شده است، از یک گل سینه با نام Pin رونمایی کرد که به کمک صدا و حرکات دست امکان تعامل با کاربرانش را دارد. در ماه ژانویه دستگاهی به نام r۱ که با صدا کنترل می‌شود و به اندازه نصف یک موبایل هوشمند است، شرکت‌کنندگان نمایشگاه CES در لاس‌وگاس را مسحور کرد. سازنده آن، یعنی استارت‌آپ Rabbit، تا حالا در حدود ۱۰۰هزار دستگاه از این محصول را فروخته است.
آنچه تمام این دستگاه‌ها به‌طور مشترک دارند، این است که اغلب آنها به دور از نمایشگرها، کیبوردها و ماوس‌ها کار می‌کنند. کامپیوترها به کمک هوش مصنوعی مولد، عملکرد بهتری در شنیدن، خواندن، تماشا و درک کردن پیدا می‌کنند. این به معنای آن است که سخت‌افزار میتواند با صدا، حرکت یا تصویر کنترل شود تا صرفا با لمس. با این اوصاف هوش مصنوعی فرم فاکتورهای جدیدی را ایجاد می‌کند که شامل گجت‌های هوشمندی در اشکال و ابعاد جدید هستند که درست مانند آیفون عملکردی کاملا متفاوت با مدل‌های قدیمی‌تر خود دارند.
گل سرسبد سیلیکون‌ولی در انتظار یک تغییر ناگزیر است. بزرگان دره تکنولوژی معتقدند که هوش مصنوعی میتواند بازار جدیدی برای سخت‌افزارهای مصرفی ایجاد کرده و موبایل هوشمند را به عنوان دستگاه ضروری هر فرد، با دستگاه تازه‌ای جایگزین کند. سم آلتمن، مدیرعامل اوپن ای‌آی که استارت‌آپ سازنده چت جی‌پی‌تی است، از آغاز همکاری با جانی آیو (طراح ارشد سابق اپل) برای راه‌اندازی شرکتی خبر داده است که در زمینه ساخت گجتی چند منظوره و مبتنی بر هوش مصنوعی فعالیت خواهد کرد. ساتیا نادلا، مدیرعامل مایکروسافت که یکی از علاقه‌مندان جدی هوش مصنوعی است، اخیرا گفته: «زمانی شما یک رابط کاربری داشتید… سخت‌افزار جدید هم امکان‌پذیر است.»
یکی از دلایل تمام این هیجانات برای گجت‌های تازه این است که گجت‌های قدیمی دیگر چندان هیجان‌انگیز نیستند. بر اساس آمار شرکت تحقیقات بازار IDC، در سال گذشته میلادی ۱.۲ میلیارد دستگاه موبایل هوشمند در سراسر دنیا به فروش رسیده است که این میزان نسبت به سال ۲۰۲۲ کاهش ۳ درصدی داشته و کمترین میزان فروش موبایل در یک دهه گذشته بوده است. شرایط برای کامپیوترهای شخصی به مراتب بدتر است که فروش آنها در سال ۲۰۲۳ با کاهش سالانه ۱۵ درصدی به ۲۴۲ میلیون دستگاه رسید. حالا و با وجود رکود اقتصادی نسبی در بسیاری از کشورهای جهان، اغلب کاربران و مصرف‌کنندگان به دنبال جایگزین‌های ارزان‌تری از قبیل دستگاه‌های دست‌دوم هستند یا ترجیح می‌دهند با دستگاه فعلی خود زمان بیشتری دوام بیاورند.
این امید در میان کاربران وجود دارد که اغلب آنها احتمالا به دنبال گجت‌های تازه‌ای هستند که چیزی در اختیارشان بگذارند که مدل‌های قدیمی‌تر نداشتند. به عنوان مثال هوش مصنوعی میتواند استفاده از دستگاه‌ها را ساده و شخصی‌تر کند. کاربران به کمک صدا یا حرکت و بدون درگیر شدن با اپلیکیشن‌ها، می‌توانند دستگاه‌های جدید را کنترل کرده، تاکسی بگیرند، رانندگی کنند، سفارش غذا بدهند یا موسیقی را اجرا کنند. هوش مصنوعی همچنین از کارهای قبلی کاربران هم یاد می‌گیرد. وینود خوسلا، یک سرمایه‌گذار خطرپذیر باتجربه و از نخستین سرمایه‌گذاران استارت‌آپ Rabbit، می‌گوید که تا حالا افراد مجبور بودند از یک نرم‌افزار کمک بگیرند، اما در عصر جدید، هوش مصنوعی خود را با افراد هماهنگ می‌کند.
گجت‌های جدید همچنین بدقلقی‌های کمتری برای توسعه‌‌دهندگان و سازندگان دارند. لیور سوزان از شرکت سرمایه‌گذاری خطرپذیر Eclipse، می‌گوید که 10 سال قبل ساخت یک ویجت های‌تک نیازمند صدها نفر کارمند بود. امروزه همین کار به کمک 10 نفر انجام می‌شود. هر مرحله از فرآیند ساخت، به تدریج ساده و ساده‌تر می‌شود. نسخه‌های اولیه می‌توانند در نرم‌افزارهای طراحی، ماکت‌سازی شوند. به جای خرید یک ماشین صنعتی برای ساخت قطعات یک نمونه اولیه، می‌توان یک پرینتر سه‌بعدی سفارش داد و خرید. حسگرها، باتری‌ها و تراشه‌ها می‌توانند به راحتی خریداری شوند. سازندگان قراردادی از قبیل فاکسکان، دیگر ملزم به کار با مشتریان بزرگی مانند اپل نیستند و بسیاری از آنها پیشنهادهایی برای کار با استارت‌آپ‌های سخت‌افزاری جدید دریافت می‌کنند.
نتیجه تب بازار برای دستگاه‌های مبتنی بر هوش مصنوعی به ایجاد دو دسته محصولی منتهی شده است. دسته اول هدست‌های واقعیت افزوده و واقعیت مجازی هستند. این هدست‌ها تا حالا بیشتر در میان عشاق بازی‌های ویدئویی محبوبیت داشتند. تخمین‌های شرکت تحقیقات بازار Omdia نشان می‌دهد که در سال 2020 و به دنبال عرضه هدست کوئست 2 شرکت متا، فروش هدست‌های واقعیت مجازی به حدود 10 میلیون دستگاه رسید. کارشناسان این شرکت فکر می‌کنند که هدست ویژن پرو با دسترس‌پذیری واقعیت مجازی برای افرادی به غیر از گیمرها، جان تازه‌ای به این صنعت خواهد بخشید. دسته محصولی دیگر شامل ابزارهای ظریف‌تر می‌شوند. بررسی‌های IDC نشان می‌دهد که حدود 540 میلیون دستگاه پوشیدنی به ارزش 68 میلیارد دلار در سال میلادی گذشته به سراسر جهان صادر شده‌اند. بسیاری از شرکت‌های بزرگ با همکاری استارت‌آپ‌ها یا شرکت‌های دیگر مشغول طراحی و تولید یک دستگاه مبتنی بر هوش مصنوعی هستند، چون معتقدند که عصر تازه تکنولوژی‌های شخصی در راه است و آینده در گرو این ابزارهای تازه و جالب.