رگولاتورهای مالی دنیا در کدام نسل سوپ‌تک قرار دارند؟
حمید حسن‌آبادی، مشاور ارشد نوآوری و فناوری‌های مالی / فناوری نظارتی یا سوپ‌تک زیرمجموعه‌ای از فناوری تنظیم‌گری یا رگ‌تک به حساب می‌آید و به هر نوع به‌کارگیری فناوری در رگولاتورها و تنظیم‌گران که انجام امور نظارتی آنها را مؤثرتر و کارآمدتر کند، اطلاق می‌شود. به عبارت دیگر، رگ‌تک برای رگولاتورها را سوپ‌تک می‌نامیم.
به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک به نقل از راه پرداخت آزمایشگاه فناوری نظارتی (Suptech Lab) دانشگاه کمبریج در سال 2022، با انجام یک نظرسنجی در بین 134 نهاد ناظر مالی دنیا که عمدتاً شامل بانک‌های مرکزی و نهادهای ناظر بازار سرمایه می‌شود از 108 کشور، وضعیت سوپ‌تک در دنیا را مورد بررسی قرار داده است.
https://www.jbs.cam.ac.uk/wp-content/uploads/2023/01/2023-ccaf-state-of-suptech-report.pdf
نکته قابل توجه این گزارش این است که بیش از ۷۰ درصد کل رگولاتورهای مالی در این نظرسنجی اعلام کرده‌اند که در حوزه سوپ‌تک حداقل یک برنامه یا پروژه عملیاتی اجراشده یا در دست اجرا دارند.
در این گزارش پنج نسل مختلف برای سوپ‌تک در حوزه‌های مختلف پشته‌داده (Data Stack) در نظر گرفته شده است.
همان‌گونه که ملاحظه می‌شود، تکامل فناوری‌های به‌کاررفته در حوزه سوپ‌تک، از نسل صفر که شامل انجام عملیات به صورت دستی (manual) است، آغاز شده و به ترتیب در نسل یک شامل فناوری حداقلی، نسل دو به‌عنوان سازمان تحول‌یافته دیجیتال، نسل سه فناوری پیشرفته و نسل چهار با نام کلان‌داده و هوش مصنوعی بالغ می‌شود.
سازمان‌ها و نهادهای ناظر هر یک می‌توانند در طبقه‌بندی‌های مربوط به پشته‌داده از ابزارهای گوناگون و مربوط به نسل‌های مختلف استفاده کنند. برای نمونه یک سازمان می‌تواند در حوزه جمع‌آوری داده در نسل دو سوپ‌تک باشد، لیکن در حوزه تحلیل و محصولات داده از ابزارهای نسل چهار بهره ببرد.
در نسل صفر، تمامی عملیات مربوط به داده، از جمع‌آوری و اعتبارسنجی (validation) گرفته تا کنترل و تحلیل داده، به صورت دستی انجام می‌شود. نسل یک، مؤید به‌کارگیری حداقلی فناوری در عملیات مربوط به داده است. به طور مثال اگر رگولاتوری از درگاه وب یا فایل سرور برای دریافت داده از مؤسسات تحت نظارت خود استفاده کند در نسل یک سوپ‌تک در حوزه جمع‌آوری داده قرار دارد. دریافت اطلاعات در قالب Push API نمایانگر نسل دو، استفاده از Pull API نشانگر نسل سه و جمع‌آوری داده مبتنی بر هوش مصنوعی، نسل چهار سوپ‌تک را شامل می‌شود.
در حوزه‌های اعتبارسنجی، ذخیره‌سازی و کنترل دسترسی به داده نیز همین پنج نسل مطابق شکل فوق برای تنظیم‌گران قابل تصور است.
یکی از مهمترین ابعاد سوپ‌تک برای رگولاتورها، حوزه تحلیل داده است. بنا بر گزارش دانشگاه کمبریج، استفاده از ابزارهای تحلیلی توصیفی (descriptive) و تشخیصی (diagnostic) مؤید نسل دو از سوپ‌تک است. این بدان معنی است که اگر ابزارهای نظارتی رگولاتورها در حد تشخیص یک رویداد تخلف یا تخطی از مقررات باشد، در نسل میانی سوپ‌تک در این حوزه به سر می‌برند. استفاده از ابزارهایی که به رگولاتورها توان پیش‌بینی (predictive) رخدادهای نظارتی را می‌دهد، نمایانگر نسل سوم است و اگر رگولاتورها در انجام امور نظارتی خود از ابزارهای تجویزی (prescriptive) استفاده کنند، به معنی بهره‌گیری از آخرین نسل سوپ‌تک در این حوزه است.
طبق این گزارش عمده رگولاتورهای مالی دنیا در بین نسل دو و سه سوپ‌تک قرار دارند و رگولاتورهای معدودی هم در حال حاضر نسل صفر و نسل چهار را تجربه می‌کنند.