گرداب بورس برای سهامداران
بورس تهران نوسان بسیار زیادی را تجربه می‌کند و این روزها شاهد منفی و مثبت‌های بسیار سنگینی در چرخش میان مثبت و منفی‌های متعدد است. بازدهی بورس تهران طی دو هفته اخیر منفی بود و اولین روز کاری این هفته نیز منفی شد، روز گذشته شاهد مثبت شدن شاخص بودیم؛ اما صنایع و تک سهم‌ها تغییرات چندانی را تجربه نکردند.
به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک اگر نگاهی به نمودارها بیندازیم حال بورس خوب است اما مشکل اینجاست که سیاست‌ها و دخالت‌ها باعث شده تابلوی معاملات تلخی‌های زیادی را تجربه کند و دچار یک گرداب تمام نشدنی شده است. به‌طور کلی بازار سرمایه می‌تواند شرایط اقتصادی آرام کند و سپری قوی در برابر تورم باشد اما دخالت‌ها اجازه نمی‌دهد.
بورس هفته را منفی آغاز کرد
با این وجود اواسط هفته انتشار اخبار مثبتی همچون تعیین‌تکلیف سیمانی‌ها و فولادی‌ها در بورس کالا، اما ترس جان بازار را گرفته و همین ترس باعث شده بازار نامتعادل باشد. در این بین نرخ ارز نیز از اواسط هفته گذشته روند اصلاحی به خود گرفت و روز گذشته به محدوده ۵۱هزار و ۳۰۰ تومان رسید. از طرفی طلای سیاه در چند هفته اخیر دورخیز پرقدرتی برای افزایش قیمت داشته و در روزهای اخیر قیمت هر بشکه به ۹۰دلار نیز افزایش داشته است. به نظر نمی‌رسد در ماه‌های آینده قیمت دلار به سطح زیر ۵۰هزار تومان کاهش یابد.
فارغ از روند قیمت دلار که در این برهه زمانی خاص مسیری متفاوت از بورس دارد، به نظر می‌رسد که بازار سهم همچنان ریسک سیاسی مهمی را احساس می‌کند و از آنجا که تا قبل از این اتفاقات نیز تمایل بیشتری به کاهش داشت، با بهانه‌های مختلفی به مسیر نزولی بازمی‌گردد و فعلا شاهد برگشت پول به معاملات خود نیست. از طرفی در چنین شرایطی که هر لحظه احتمال تغییر شرایط بوده و بورس تهران برخلاف دیگر بازارها با تشدید تنش‌ها مسیری نزولی را در پیش می‌گیرد، سرمایه‌گذاران نگاه اصلی خود را به بازارهایی همچون ارز و طلا می‌دوزند و سهام اولین انتخاب آنها نخواهد بود. همچنین آمارها نشان می‌دهد نسبت P/E ttm بازار قبل از انتشار گزارشات تابستان که طی دو سه هفته آتی منتشر خواهند شد به ۷.۹ واحد رسیده است. این در حالی است که میانگین P/E ttm فصلی ۱۰ سال اخیر ۸.۴ واحد است و به نظر می‌رسد با انتشار گزارشات تابستان، شاهد کاهش مجدد P/E ttm بازار باشیم که این نشان‌دهنده رسیدن ارزش بازار به محدوده‌های ارزنده است.
سعید امیرشاه‌کرمی، کارشناس بازار سرمایه درخصوص وضعیت بازار نوشت: بورس تهران در چند وقت اخیر، روزهای با فراز و نشیبی را تجربه می‌کند. علیرغم ارزنده بودن ارزش شرکت‌ها در قیمت‌های کنونی، اما به دلیل متغیرهایی که بیشتر آنها به صورت غیر مستقیم بر بازار تاثیرگذار هستند، رشد قیمتی سهام شرکت‌ها اتفاق نمی‌افتد.
در شرایط کنونی مهم‌ترین متغیرهایی که بر بازار تاثیرگذار هستند شامل موارد متعددی نظیر رخدادهای سیاسی منطقه و افزایش ریسک سیاسی و نظامی، سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی و افزایش نرخ بهره بین بانکی که در عمل موجب عمیق شدن رکود اقتصادی شده است، عدم گشایش‌های سیاسی کافی و برقرار بودن تحریم‌های سیاسی و اقتصادی، نبود شفافیت کافی از چشم‌انداز اقتصادی کشور، بی‌اعتمادی اجتماعی به علت تناقض‌گویی‌های دولت‌مردان، عدم توانایی دولت در طراحی و عملیاتی کردن یک استراتژی اقتصادی برای ایجاد تحولات مثبت در شرایط اقتصادی کشور، نبود سرمایه کافی برای شروع و تکمیل پروژه‌های بزرگ اقتصادی، عدم تمایل سرمایه‌گذار داخلی در مشارکت در طرح‌های تولیدی به دلیل وجود بروکراسی دولتی و رانت سیستماتیک که یک مانع بزرگ برای جذب اعتماد بخش خصوصی بشمار می‌رود.
شرایط کلان اقتصادی کشور در وضعیت نامطلوبی قرار دارد. بورس ایران به عنوان آینه شرایط کلان اقتصادی کشور، مانند سایر بازارهای موازی در شرایط رکودی قرار گرفته است. البته بورس نسبت به سایر بازارهای موازی مانند املاک، ارز، طلا و… یک مزیت مهم دارد و آن این است؛ این بازار مجموعه‌ای از شرکت‌های مولد و اغلب سودده تشکیل شده است که به عنوان موتور محرک سایر بخش‌های اقتصادی کشور نیز به‌شمار می‌روند. این ویژگی بورس می‌تواند گره گشای بخشی از مشکلات اقتصادی کشور نیز باشد.
یک شرط مهم برای تحقق این موضوع وجود دارد و آن هم چیزی نیست جز عزم جدی دولت برای تغییرات بنیادی در رویکردهای اقتصادی کشور. دولت باید بپذیرد در شرایط کنونی، بورس تنها گزینه‌ای است که می‌تواند باعث رونق اقتصادی کشور شود. دولت باید شرایطی را مهیا کند تا اعتماد مردم به بورس بازگردد و نقدینگی سرگردان کشور صرف پیشرفت طرح‌های توسعه‌ای شرکت‌ها، ارتقای کیفی محصولات آنها و در نهایت افزایش رفاه اجتماعی عموم جامعه شود. آری دولت باید بپذیرد بورس به عنوان یک محل عام المنفعه نیازمند نگاه حمایتی است و نه نگاهی مغضوب و سرکوب‌گر.
بازار طلا پس از رسیدن به بالاترین سطح دو هفته‌ای، همچنان به رشد خود ادامه می‌دهد. با این حال، برخی از تحلیلگران اظهار کردند که این فلز گرانبها می‌تواند با برخی چالش‌های کوتاه‌مدت مواجه شود زیرا تورم همچنان بالاست.پس از آخرین بحران خاورمیانه که منجر به جهش بزرگی در روز جمعه و پیش از تعطیلی بازار شد که یک هفته نوسان قیمت باورنکردنی در فلز زرد را به پایان رساند، گاوهای نر طلا از نزدیک به ۱۷۰۰ دلار در هر اونس به سطح امن ۱۹۰۰ دلار بازگشتند.
حرکت صعودی روز جمعه، بزرگ‌ترین حرکت در یک روز برای طلا از ۱۷ مارس بود. افزایش هفتگی ۵ درصدی در هفته جاری نیز بزرگ‌ترین افزایش از مارس بود.رشد طلا در حالی رخ داد که شاخص دلار امریکا برای دومین روز متوالی افزایش یافت و روند صعودی دلار در سه ماه گذشته را از سر گرفت که تنها با کاهش هفته گذشته متوقف شد. بر اساس کیتکونیوز، وزارت کار ایالات‌متحده اعلام کرد که شاخص قیمت مصرف‌کننده مورد انتظار آن در ماه گذشته ۰.۴ درصد افزایش یافته است که پس از افزایش ۰.۶ درصدی در ماه اگوست بود. این داده‌ها داغ‌تر از حد انتظار بود زیرا اقتصاددانان افزایش ۰.۳ درصدی را پیش‌بینی می‌کردند. هر اونس طلای دسامبر آخرین بار با ۰.۳۲ درصد افزایش به ۱۸۹۳ دلار و ۳۰ سنت معامله شد.
بازار از دریچه معاملات
طی معاملات دومین روز کاری یعنی یکشنبه 23 مهر ماه، شاخص کل بورس تهران ابتدا روند نزولی پیدا کرد و ده دقیقه ابتدایی قرمزپوش بود، پس از آن صعود کرد و 30 دقیقه رشد کرد، اما پس از آن ریزش کرد و تا یک ربع پایانی به ریزش ادامه داد. در 15 دقیقه انتهایی معاملات نیز شاخص روند صعودی داشت.در نهایت شاخص کل 496 واحد نسبت به روز کاری گذشته بالاتر ایستاد و به سطح 2 میلیون و یک هزار و 959 واحد رسید. شاخص کل هم‌وزن بورس نیز با افت هزار و 271 واحد در رقم 678 هزار و 745 واحدی ایستاد. شاخص کل فرابورس با ریزش 51 واحدی به رقم 24 هزار و 848 واحد رسید. همچنین شاخص هم وزن فرابورس با کاهش 344 واحد به سطح 120 هزار و 423 واحد رسید. روز یکشنبه خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار برای هجدهمین روز متوالی منفی شد و 496 میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سهام خارج شد.نماد وآیند بیشترین خروج پول حقیقی را داشت که ارزش آن 48 میلیارد تومان بود.
پس از وآیند، نمادهای شستا، وبملت، فملی و فولاد بیشترین خروج پول حقیقی را داشتند. در دومین روز کاری هفته ارزش معاملات کل بازار سهام به 9 هزار و 110 میلیارد تومان رسید. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه 3 هزار و 487 میلیارد تومان بود که 38 درصد از ارزش کل معاملات بازار را در این روز شامل می‌شود.ارزش معاملات خرد نیز با کاهش 15 درصدی به نسبت روز معاملاتی قبل به رقم 3 هزار و 44 میلیارد تومان رسید. در معاملات یکشنبه، 41 نماد صف خرید داشتند و 88 نماد با صف فروش مواجه بودند. مجموع ارزش صف‌های خرید با رشد 71 درصدی نسبت به روز کاری قبل به 118 میلیارد تومان افزایش یافت و مجموع ارزش صف‌های فروش نیز با کاهش 10 درصدی به 442 میلیارد تومان رسید.