‌اهمیت نوآوری در اکوسیستم استارت‌آپی/ گام اول کلینیک نوآوری

صاحبان کسب‌وکار می‌بایست روی ایجاد اکوسیستمی تمرکز کنند که به ایده‌های برتر اجازه بدهد تا به‌طور مداوم ظهور کنند. ساخت چنین اکوسیستمی نیازمند توسعه قابلیت‌هایی برای کشف ایده‌های جدید، آزمون و خطا، پذیرش شکست و همکاری با شرکای خارجی و سایر عناصر اکوسیستم است.

چالش های خلق

یکی از نکات بسیار مهمی که رهبران کسب‌وکارها می‌بایست به‌آن توجه داشته باشند، ایجاد فرهنگ نوآوری است. خلق ایده‌های نوآورانه و یا حتی ساختارشکن شاید در ظاهر موضوعی منفی به نظر برسد، اما در واقع، این امر دو جنبه مثبت دارد.

اولین مورد پایان دادن به یک سیستم، فرآیند و یا عملکرد ناکافی و نامطلوب است. دومین مورد نیز خود موضوع نوآوری است که ساختارها را تغییر می‌دهد. نظریه‌پردازانی همانند کلایتون کریستنسن(1) این نوآوری را ساختارشکن(2) می‌دانند. نوآوری ساختارشکن، معرفی محصولات یا خدمات در یک صنعت تثبیت شده است که عملکرد بهتر و به‌طور کلی با هزینه کمتری نسبت به پیشنهادات موجود دارد، در نتیجه صنعت را متحول می‌کند.

راه های ورود به نوآوری

برای اینکه نوآوری در تاروپود فرهنگ کسب‌وکارها رخنه کند، به چند نکته می‌بایست توجه شود. اولین نکته این است که نوآوری می‌بایست در ارزش‌های سازمان منعکس شود و در هر سطحی از سازمان، فراگیر شود. در واقع، نوآوری یک فرآیند مشارکتی است که در آن افراد در بسیاری از زمینه‌ها با تجربیات و دیدگاه‌های متنوع مشارکت می‌کنند. در این راستا، رهبران کسب‌وکارها می‌بایست محیطی را ایجاد کنند که در آن نیروی انسانی به حجم عظیمی از اطلاعات در مورد کسب‌وکار، عملکرد آن، فعالیت‌های رهبران و آینده کسب‌وکار بدون فیلتر دسترسی داشته باشند. در این محیط، هرکس باید بتواند به سرعت اطلاعاتی در مورد فرهنگ شرکت و نگرش کارکنان پیدا کند.

مهمترین موانع نوآوری

نکته دوم برای ایجاد فرهنگ نوآوری، شکستن موانع آن است. مهم‌ترین موانع فرهنگی برای نوآوری، فقدان حمایت رهبری، شکست در مشارکت همه کارکنان و سیستم مدیریت عملکرد متناقض است. اگر رهبران سازمان سیستمی را ایجاد کنند که همه اعضای سازمان بتوانند ایده‌های نوآورانه خود را به اشتراک بگذارند، این امر نه تنها راه را برای ظهور ایده‌های جدید باز می‌کند، بلکه، یک فرصت عالی برای توسعه استعدادها است که از طریق آن افراد با رهبران ارشد کسب‌وکار آشنا می‌شوند و شبکه ارتباطی خود را ایجاد می‌کنند.

اندازه گیری نحوه حمایت

نکته سوم اینست که رهبران کسب‌وکار باید بتوانند نحوه حمایت فرهنگ از نوآوری را اندازه‌گیری کنند. البته، اندازه‌گیری مفاهیمی همانند خلاقیت و نوآوری بسیار دشوار است. اما برخی از ورودی‌ها و خروجی‌ها در سیستم می‌توانند نشانه‌ای محکم از نحوه پرورش فرهنگ نوآوری را ارائه دهد. اندازه‌گیری معیارهای ورودی به نسبت آسان‌تر هستند. این معیارها می‌توانند شامل میزان یادگیری افراد، نحوه آموزش نوآوری، تعداد ایده‌های جدید تولید شده، بودجه صرف شده برای نوآوری و زمان صرف شده برای تولید ایده‌های جدید در سازمان باشد. در مقابل، اندازه‌گیری معیارهای خروجی سخت‌تر هستند. با این حال، اگر رهبران سازمان اهداف نوآوری را به درستی تعریف کنند، با استفاده از معیارهایی همانند نفوذ در بازار و یا عملکرد نوآورانه می‌توانند میزان اثرگذاری و خروجی نوآوری را اندازه‌گیری کنند.

مرحله تثبیت فرهنگ نوآوری

شاید یکی از نکات مهمی که بتواند فرهنگ نوآوری را در کسب‌وکارها تثبیت کند، و به عنوان ورودی تعریف شود، تعریف موقعیت‌های شغلی با عنوان کارشناس و یا خبره نوآوری در کسب‌وکار‌ها است. در واقع، اولین قدم این است که رهبران کسب‌وکارها بر نحوه مدیریت نوآوری در تیم‌های داخلی خود تمرکز کنند. البته، تعریف این موقعیت شغلی صرفا برای استارت‌آپ‌ها اهمیت ندارد. بلکه برای هر سازمانی که به دنبال ایجاد تحول در بازار و کسب‌وکار خود است، بسیار مهم است.

در حال حاضر ما در کسب‌وکارها افرادی با موقعیت شغلی همچون کارشناس فروش، کارشناس بازاریابی، کارشناس منابع انسانی و… داریم. وظیفه این افراد کمک به بخش مورد نظر برای اجرا شدن هر چه بهتر فرایندهای جاری کسب‌وکار است.

کارشناس نوآوری کیست؟

کارشناس نوآوری شخصی است که علاوه بر آشنا بودن با بازار کسب‌وکار شرکت، با اصول نوآوری آشنا بوده و قادر است تمامی فرایندهای نوآوری در محصول و خدمات را پیاده‌سازی و کنترل کند.

گام اول کلینیک نوآوری

شرکت فینوداد به عنوان بازوی نوآوری بانک ملّی ایران، قصد دارد در قالب کلینیک نوآوری، دوره‌ای را با عنوان تربیت کارشناس نوآوری راه‌اندازی کند. در این دوره افراد با مفاهیم و ابزارهای نوآوری و نحوه مدیریت پروژه‌های نوآوری آشنا خواهند شد. کارشناس نوآوری می‌تواند در هر سازمانی که به دنبال نوآوری در محصول یا خدمات است، بعنوان راهبر پروژه‌های نوآوری فعالیت کند.

پی نوشت:

1- Clayton Christensen

2- disruptive innovation