هزینه بانک مرکزی برای مهار نرخ بهره؛ هفته ای ۱۲۰ همت

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک به نقل از اکوایران در هفته گذشته نرخ بهره بین بانکی دوباره به کانال گذشته خود بازگشته است. کارشناسان عقیده دارند بانک مرکزی سیاستی در پیش گرفته که هدف از آن کنترل نرخ بهره بین بانکیست و ابزار این هدف، فعالیت در عملیات بازار باز است.

افزایش نیاز به نقدینگی در نتیجه تورم

زمانیکه تورم رخ می‌دهد، نیاز به سرمایه در گردش بنگاه‌ها برای بقا افزایش می‌یابد. این فشار تقاضا از طریق درخواست وام به بانک‌ها منتقل می‌شود. در شرایطی که بانک‌ها با کسری نقدینگی مواجه هستند، برای تامین تقاضای مشتریان خود به استقراض روی می‌آورند.

بانک‌ها برای تامین تقاضای نقدینگی خود با سه گزینه مواجه هستند. گزینه اول اضافه برداشت از بانک هاست. با توجه به اینکه این نوع از استقراض تعهدات سنگینی برای بانک‌ها در پی دارد، از این گزینه به عنوان آخرین دستاویز استفاده می‌شود.

ابزار بانک مرکزی برای کنترل نرخ بهره/ قرداد ریپو چیست؟

گزینه دوم بانک‌ها استفاده از قرارداد ریپو(بازخرید) بانک مرکزی است که با نام عملیات بازار باز شناخته می‌شود. در این نوع عملیات بانک مرکزی اقدام به خرید موقت اوراق بهادر بانک‌ها می‌کند و از این طریق به طور موقت (سررسید یک هفته) به بانک‌ها نقدینگی تزریق می‌کند. سود بانک مرکزی از اجرای این قرارداد 23 درصد است که درحال حاضر کم هزینه ترین روش برای بانک‌هاست. در چند هفته اخیر میزان فعالیت بانک مرکزی در این بازار به شدت افزایش یافته و احتمالا هدف از آن کنترل نرخ بهره بازار بین بانکی است.

بازگشت نرخ بهره بین بانکی به کانال قدیمی خود

گزینه سوم بانک‌ها فعالیت در بازار شبانه است. بازار بین بانکی یا شبانه، بازاری است که بانک‌ها در آن اقدام به استقراض از یکدیگر می‌کنند. سررسید استقراض در این بازار کوتاه مدت(24 درصد) و نرخ بهره در آن شناور است و بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. بر همین اساس نرخ بهره بین بانکی در هفته منتهی به 11 مرداد 1402 حدود 23.45 درصد به ثبت رسیده است.

در چند هفته اخیر نرخ بهره بین‌بانکی در کانال 23.4 تا 23.5 درصد در حال نوسان بوده که در هفته منتهی به 4 مرداد 1402 برای اولین بار پس از 7 هفته از کانال خود خارج شد و به 23.55 درصد رسید. اما در هفته گذشته شاهد آن بودیم که نرخ بهره بین بانکی دوباره به کانال 23.4 و 23.5 درصد بازگشته است. به عقیده برخی کارشناسان، هدف از فعالیت شدید بانک مرکزی در عملیات بازار باز، کنترل نرخ بهره بین بانکی است.