رفتار غیر دیپلماتیک وزیر نفت

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک مسعود میرکاظمی، اخیرا اعلام کرده که تحت هیچ عنوان حق بازاریابی گاز را به ترکیه نخواهد داد. این گفته در حالی بیان شده که محور تفاهم‌نامه از ابتدا تا زمانی که به ادعای وزیر نفت در آستانه نهایی شدن است بر این اساس بنا شده که ترکها گاز ایران را به اروپا انتقال دهند و طبعا مابه ازای این کار باید چیزی را بستانند که دو وجه داشته باشد، از یک سو آنقدر جذاب باشد که ارزش ریسک قرار گرفتن در برابر شریک تجاری غیر مستقیم اما بزرگشان یعنی ایالات متحده را داشته باشد. در عین حال منافع کلی نیز از این بیع متقابل عایدشان شود.

بنابر این برای طرف ترک قرار داد، اعطای حق بازاریابی به ازای سرمایه گذاری در فازهای سه گانه 21 ،22 و 23 پارس جنوبی با لحاظ برخی شروط چندان زیاد نیست. در اینکه با توجه به ساختار روابط بین‌المللی کشورمان و هزینه‌های که لاجرم باید بپذیریم، ایران برای ترانسفر گاز به کشورهای اروپایی مجبور است به ترکیه امتیاز بدهد بخصوص اینکه در کنار ایران رقبای چون ناباگو و ارمنستان نیز وجود دارد که گاز صادراتی آماده دارند. حتی اگر این رقبا نیز وجود نداشتند بازهم ایران با توجه به موقعیت وپژه خود راهی جز ایجاد تعامل با ترکیه برای ایجاد بازار جدید برای گاز انبار شده در میدان مشترک پارس جنوبی ندارد. انباری که از سوی دیگر آن قطر با سرعت تمام درحال افزایش پر حجم سرمایه گذاری و نهایتا بهره برداری از پارس جنوبی است.

اما پیش شرط اصلی اعطای امتیاز حق بازاریابی تعیین زمان قرار داد پس از بهره برداری است. و دوم اینکه اگر اینجا ایران امتیاز می‌دهد باید در جایی بتواند امتیاز کسب کند. به عبارت دیگر کل منحنی روابط اقتصادی با ترکیه را مورد بررسی قرار دهد و در یک بستر زمانی بلند مدت حداق ا0 ساله نگاه کند.  این به معنی اتخاذ سیاست های دیپلماتیک اقتصادی منطقی است.

دیپلماسی فعال اقتصادی طلب می‌کند تا در اینجا ایران به ترکیه امتیاز دهد چرا که زیان های ندادن امتیاز خیلی بیشتر از زیان های دادن امتیاز است. به عنوان مثال در حالی که منابع داخلی در سرمایه گذاری ناتوان است و از سوی دیگر قطر همچنان برسرمایه گذاری و حجم استخراج گاز می افزاید.در این میان اما سوال اساسی آن است که چه مابه ازایی از این دادن امتیاز کسب کرده یا بعدا کسب می‌کنیم. این سوال وقتی به درستی پاسخ داده می‌شود که بر فضای دیپلماسی میان دو کشور، منافع اقتصادی حاکم باشد.

در واقع اتتقاد اصلی از وزیر زمانی شکل می‌گیرد که وی به جای پذیرش مسئله راه پنهان کردن را در پیش می گیرد. حکایت این حرکت میرکاظمی را در بحث موجودی حساب ذخیره می‌بینیم. در حالی که دلارهای نفتی ایران در حساب‌های خارج از ایران به خوبی قابل شناسایی است و خارجی ها از آن باخبر هستند اما دولت مردم را نامحرم می‌انگارد و تصور می‌کند با این روش می‌تواند از دامنه انتقادات بکاهد درحالی که مردم تنها با واقعیت آرام می‌شوند.

منبع:فردا