دوبرابر شدن نرخ ارز مرجع؛ از تأثیر تورمی تا فاجعه انسانی

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک به نقل از عصر ایران با اعلام جایگزینی نرخ ارز مرجع به جای نرخ ارز مبادله‌ای، ارز مبادله‌ای رسما حذف شد و قیمت ارز مرجع از 1226 تومان به 2477 تومان افزایش یافت. پیش از این نیز دولت طی بخشنامه ای اعلام کرده بود که از این پس ارز مرجع به کالاهای اساسی و دارو تعلق نخواهد گرفت و بر این اساس قیمت ارز همان قیمتی خواهد بود که در لایحه بودجه سال 92 تعیین شده است.

بدیهی است که این تغییر قیمت، بیشترین تأثیر تورمی را بر کالاهای اولویت اول و دوم واردات خواهد گذاشت که تا چندی پیش ارز 1226 تومانی به آنها تعلق می گرفت و عمدتا کالاهای اساسی هستند و بخشی از آنها مایحتاج اولیه مردم محسوب می شوند.

اما اگر به لیست این گروه های کالایی نگاهی بیندازیم، متوجه می شویم که اثرات این جایگزینی به تأثیر تورمی ختم نمی شود؛ گروه اول این رده‌بندی را کالاهای اساسی و نهاده‌های تولید غذا تشکیل می‌دهند که شامل کالاهای اساسی نظیر گوشت قرمز، گوشت مرغ، گوسفند زنده، گندم، جو، ذرت، دانه سویا، کنجاله، روغن خام، شکر خام و شیرخشک صنعتی است.

گرانی گوشت قرمز و گوشت مرغ در حالی اتفاق می افتد که مدیر کل بهداشت، درمان و امور بیمه کمیته امداد امام خمینی (ره) در فروردین ماه امسال از سوءتغذیه بیش از 200 هزار نفر از کودکان زیر شش سال در کل کشور خبر داده بود و از آن پیشتر رییس انجمن پزشکان کودکان ایران اعلام کرده بود که یک سوم کودکان ایرانی دچار سوءتغذیه هستند و بسیاری از این کودکان به خاطر نرسیدن مواد مغذی به مادران با سوءتغذیه متولد می شوند.

سازمان جهانی بهداشت عدم دسترسی به مواد غذایی به خصوص با توجه به افزایش قیمتها در دنیا را عامل اصلی و مشترک سوءتغذیه در سراسر جهان می داند که عمدتا گریبان کشورهای با درآمد کم یا متوسط را گرفته است.

کالای بعدی در این ردیف نهاده‌های دامی یا نهاده‌های تولید غذا است؛ با گران شدن قیمت علوفه در اثر برداشتن ارز مرجع، خوراندن ضایعات و پسماند به جای علوفه به دام گسترش می یابد. برای نمونه قیمت ضایعات و پسماند رستورانی که شامل برنج، خرده کباب، سبزی، ماست و… می شود، کیلویی 200 تومان است، در حالی که قیمت علوفه به هزار تومان می رسد.

اما با توجه به ناسالم بودن این پسماند که به عواملی همچون آلوده و فاسد بودن ضایعات غذایی بر می گردد، نه تنها گوشت گاوها مسموم می شود، بلکه ‎فضولات دام که به عنوان کود مصارف کشاورزی دارد، غیرقابل مصرف و بیماری زا می گردد و درنهایت این عوامل به بروز و شیوع بیماری های مشترک انسان و گاو می انجامد.

در مورد اولویت دوم کالاهای وارداتی یعنی دارو و تجهیزات پزشکی که شامل داروهای ساخته شده، مواد اولیه دارو و آن دسته از تجهیزات پزشکی است که در داخل کشور تولید نمی‌شود، تبعات افزایش نرخ ارز مرجع از این نیز گسترده است.

اما در این مورد هم شاهد همان بی توجهی مسئولان به هنگام حذف یارانه مواد شوینده هستیم که با نظافت، بهداشت و سلامت جامعه ارتباط مستقیم دارد. افزایش دوبرابری نرخ ارز دارو و مواد اولیه آن و تجهیزات پزشکی، نه تنها بر قیمت تأثیر تورمی شدید می گذارد بلکه برای روند تولید آن نیز تبعاتی دارد.

در حال حاضر علاوه بر کمبود داروهای حیاتی خارجی با کمبود آزاردهنده داروهای تولید داخل نیز مواجهیم که به گفته تولیدکنندگان آنها یا به دلیل پرداخت نشدن به موقع یارانه دارو است، یا به دلیل نرسیدن ارز برای خرید مواد اولیه و یا به دلیل تحریم برخی مواد اولیه آن.

براستی بیماران در اقشار متوسط به پایین جامعه، چگونه باید رنج و تبعات ناشی از کمبود و نبود دارو را متحمل شوند و از چه منبعی باید هزینه خرید چند قلم دارو را فراهم کنند؟ پیشتر هم گفتیم؛ تغییر نرخ ارز مرجع دارو و مواد اولیه آن در چنین شرایطی تنها فاجعه برای مردمی نیست که پوشش بیمه‌ای مناسبی ندارند، بلکه وقتی با کمبود دارو همراه شود، بازی با جان مردم است.