خبر جعلی ده شهر آلوده جهان و گافی که تایم داد

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک،روز 18 اکتبر برابر با 27 مهر ماه جاری وب سایت مجله معروف و معتبر "تایم" در بخش علمی خود خبری را منتشر کرد با تیتر " ده شهر اول جهان به لحاظ آلودگی هوا" در زیر این تیتر با فونتی کوچکتر نوشته شده است " چهار شهر از این ده شهر در ایران است. این خبر به خودی خود برای مخاطب ایرانی توجه را جلب می کند.

آنگونه که در این آمار آمده شهر اهواز مرکز استان خوزستان عنوان آلوده ترین شهر جهان را کسب کرد، در این لیست همچنین سه شهر دیگر سنندج مرکز استان کردستان، کرمانشاه مرکز استان کرمانشاه و یاسوج مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد به ترتیب در رده های سوم، ششم و نهم شهرهای جهان به لحاظ آلودگی هوایی قرار گرفته اند.

به غیر از چهار شهری که از ایران نام برده شده در این فهرست یک شهر از مغولستان، 2 شهر از هند و 2 شهر از پاکستان و یک شهر از بوتسوانا در آفریقا لیست این 10 شهر را کامل می‌کنند. این خبر در ایران نیز بازتاب داشت و یک روزنامه و چند سایت با اشاره به همین موضوع ماجرا را گزارش کرده و پوشش داده اند.

اگر چه مجله تایم یکی از معتبرترین مجلات جهان است و طبیعتأ گزارشی که در آن منتشر می شود به لحاظ منبع استانداردهایی را رعایت می کنند. با این حال این گزارش و آمار و ارقام آن به نظر با واقعیتهای موجود در ایران همخوانی نداشت. چرا که بر اساس طرح جامع کاهش آلودگی هوا 8 شهر ایران دارای بیشترین آلودگی هستند. این 8 شهر به این شرحند؛ تهران، اهواز، اراک، تبریز، مشهد، شیراز، کرج و اصفهان.

همیشه هم خبرهایی مبنی بر بروز آلودگی هوا در این شهرها در رسانه های مختلف ملی و محلی منتشر می شود. با این حال در لیستی که وب سایت مجله تایم منتشر کرد هیچ ردی از این شهرها نیست و از این لیست تنها نام اهواز آن هم در کنار سه شهر دیگر که به آلودگی هوایی به نظر نمی رسد چندان مشکلی داشته باشند ذکر شده است.

همین مورد نشان می داد این لیست و نحوه چینش آن غیرمنطقی به نظر برسد. برای بررسی بیشتر این موضوع به منابعی که تایم این گزارش را به نقل از آنها ذکر کرده بود مراجعه کردم. وب سایت تایم این خبر را به نقل از یک سایت انگلیسی زبان بی نام و نشان به اسم "اهواز نیوز" که به نظر نمی رسد چندان اعتباری داشته باشد ذکر کرده است. با بررسی دیگر اخبار این سایت مشخص شد متعلق به گروهی متوهم و مشکوک با تمایلات جدایی طلبانه است که تلاش می کنند با سوء استفاده از موضوع عرب بودن برخی از ساکنان استان خوزستان بر طبل جدایی طلبی بکوبند.

یکی دیگر از منابعی که تایم از آن خبر را نقل کرده بود پایگاه علمی کوارتز است. اگر چه به نظر می رسد این پایگاه به لحاظ علمی معتبر باشد اما بخشی از گزارش آنها در این باره نیز از یک وبلاگ نقل شده بود که آن وبلاگ نیز متعلق به همین گروهک بود. نکته عجیب تر آنکه به غیر از این منابع هیچ منبع دیگری که این فهرست را تایید کند وجود نداشت.

از سویی اگر چه در این خبر آمده است "مرجع این پایگاه داده‌هایی بوده است که سازمان سلامت جهانی منتشر کرده و آلاینده‌های کمتر از 10 میکرون را لحاظ کرده" اما جستجو در سایت سازمان بهداشت جهانی هیچ نشانی از این آمار و ارقام و محاسبات دیده نمی شود. مشخص است این وبسایت آمار ذکر شده را از پایه و اساس به صورت جعلی و صرفاً با اهداف سیاسی خاص تهیه و منتشر کرده است.

نکته جالب در این میان آنکه اگر چه شهر اهواز به دلیل داشتن صنایع نفت و گاز و پتروشیمی و همچنین نزدیکی به مرز عراق و بروز ریزگردها در میان شهرهای اصلی ایران به لحاظ آلودگی هوایی قرار دارد اما سه شهر دیگر یعنی سنندج، کرمانشاه و یاسوج به دلیل قرار گرفتن در میان رشته کوه زاگرس و انبوه از جنگل های بلوط و دیگر انواع درختان زاگرسی و همچنین نداشتن صنایع سنگین خاص همانند کلانشهرهای آلوده از آلودگی هوا رنج نمی برند.