ثبت چوگان، شکست آذربایجان و موفقیت ایران
معاون رئیس جمهور و رییس سازمان میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری از بسته پیشنهادی جمهوری اسلامی ایران برای حل مشکل ثبت آثار معنوی در یونسکو خبر داد و در ادامه، ثبت چوگان را شکستی برای جمهوری آذربایجان و موفقیتی برای ایران اعلام کرد.
به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک،از ایسنا محمدعلی نجفی در پاسخ به سوال خبرنگار میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، درباره اینکه تدبیر این سازمان برای جلوگیری از تکرار آنچه در یونسکو با ثبت چوگان به نام کشور جمهوری آذربایجان اتفاق افتاد، چیست تا یک بار دیگر شاهد ثبت جهانی شدن آثار دیگری که در تمدن، تاریخ و فرهنگ ایران ریشه دارد، به نام کشورهای دیگر نباشیم، آن هم در شرایطی که مدیران قبلی این سازمان 11 پرونده را به یونسکو تحویل داده‌اند که در بین آن شیوه «پخت نان در بین اقوام» و «مراسم عروسی اقوام ایرانی ها» دیده می شود؛اما کشورهای دیگر پرونده‌هایی چون «کمانچه»،«بالابان» و «نقاره» را در نوبت ثبت دارند؟ توضیح داد: اول باید درباره ثبت چوگان توسط کشور آذربایجان بگوییم که آنها موفق نشدند به آنچه می‌خواستند برسند. تعجب می‌کنم که در اخبار برخی رسانه‌ها، این خبر به شکل دیگری منعکس شده بود. در واقع به نظر من،این یک شکست برای آذربایجان بود،چون آنها علاقه داشتند، چوگان را به صورت مطلق به نام جمهوری آذربایجان ثبت کنند، درحالی که آنچه در یونسکو ثبت شده، «چوگان، یک بازی محلی با اسبی مخصوص در منطقه قره باغ» است.
وی اضافه کرد: در متن اصلی سندی که در یونسکو مورد بررسی قرار گرفته، اشاره شده که شکل اصلی چوگان در ایران است و حتا نام «تبریز» هم برده شده است، بنابراین راه برای ما باز است که چوگان به عنوان یک ورزش جامع به نام جمهوری اسلامی ایران ثبت شود.
نجفی گفت: فکر می‌کنم اگر این جریان دقیق بررسی شود، این اتفاق را یک موفقیت برای همکارانمان بدانیم که در اجلاس، شرکت و دفاع کردند و اجازه ندادند یونسکو یک تصمیم نادرست بگیرد و یک اتفاق غیرواقعی در این سازمان ثبت شود.
وی در پاسخ به بخش دیگری از این سوال که به پرونده‌های معطل ایران در یونسکو مربوط می‌شد که این احتمال درباره آنها داده شده است مانند پرونده طب سنتی ایران، با مشکل و نقص مواجه شوند و در شرایطی که کشورهای دیگر موضوعات هم ریشه با ایران را برای ثبت به نام خود به یونسکو ارائه کرده‌اند و ممکن است ایران فرصت‌های خود را مثل امسال از دست بدهد؟ گفت: مساله ثبت، چه آثار معنوی و غیره، باید فرآیندی را از نظر حقوقی، کارشناسی و همچنین یونسکو طی کند. متأسفانه بیشتر مواردی که قبلا به یونسکو پیشنهاد داده شده، این فرآیند را به خوبی طی نکرده است، به خصوص در بخش کارشناسی. وقتی کشوری از یونسکو درخواست می‌کند موضوعی را ثبت کند، این سازمان چندین هیات به کشور تقاضادهنده می‌فرستد و بررسی‌های دقیق و عمیق انجام می‌دهد. متاسفانه آنچه در گذشته از سوی ایران برای ثبت به یونسکو پیشنهاد داده شده، از جمله «طب سنتی»، مطالعات کارشناسی در داخل کشور به اندازه کافی روی آنها انجام نشده بوده که وقتی کارشناسان یونسکو می‌آیند بتوانند آنها را قانع کنند. امیدواریم بتوانیم نقاط ضعف این بخش‌های کارشناسی را برطرف کنیم و دوباره برای ثبت به یونسکو پرونده هایمان را پیشنهاد بدهیم.
نجفی ادامه داد: برای ثبت آثار معنوی، پیشنهاد کلی‌تری برای یونسکو داریم که به همه دنیا مربوط می‌شود و اگر یونسکو این پیشنهاد را بپذیرد، تحولی در تاریخ این سازمان از نظر ثبت آثار معنوی رخ می‌دهد؛ ولی چون می‌خواهیم این پیشنهاد را در موعد مقرر اعلام کنیم، الان نمی‌توانم درباره ی آن صحبت کنم.
معاون رییس جمهور اظهار کرد: به نظرم یونسکو درباره ثبت آثار معنوی به تحول احتیاج دارد که با پیشنهاد ما این اتفاق می‌افتد و بعضی از این اختلافات و اصطکاکات که بین برخی از کشورها وجود دارد، بویژه کشورهای همسایه که قبلا تحت پوشش یک کشور و یا یک حوزه فرهنگی بودند، برطرف می‌شود.
نجفی بیان کرد: اصولا یونسکو برای تقویت صلح و ارتباط فرهنگی در دنیا شکل گرفته و اینکه حالا ثبت آثار معنوی به نقطه اختلاف بین کشورهای همسایه تبدیل شده، مایه تاسف است. البته این موضوع صرفا به آذربایجان مربوط نمی‌شود، بلکه در بین بسیاری از کشورها این مشکل بوجود آمده است و فکر می‌کنم با پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران، مشکلی از سازمان بین‌المللی همچون یونسکو حل خواهد شد.