بودجه با «ارز شناور» بسته شد

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک،از شرق دولت بودجه 93 را با نرخ ارز شناور مدیریت‌شده به مجلس تحویل داد. مسوولان دولت یازدهم پیش از این ‌بارها اعلام کرده بودند که هدفشان یکسان‌سازی نرخ ارز در سال آتی است. حال با اعلام قیمت دلار حدود دوهزارو588‌تومان تا دوهزارو650تومان، تحلیلگران معتقدند احتمالا دولت در نظر دارد نرخ دلار در بازار آزاد را به نرخ تعیین‌شده در بودجه نزدیک کند.  تایید این نظر کارشناسان نیز اظهارات نوبخت در نشست روز گذشته است که تاکید کرد: دولت به هیچ‌وجه از ‌گران‌شدن دلار خوشحال نمی‌شود. تلاش کردیم دلار را در راستای یکسان‌سازی نرخ ارز اینگونه تعیین کنیم.  این درواقع همان نرخی است که در بودجه 92 نیز دیده شده بود. بنابراین درآمدهای دولت به‌ازای هر دلار با سال گذشته تفاوتی نخواهد داشت.
روش دولت، مدیریت شناور و کنترل شده
شاهین شایان‌آرانی، کارشناس بانکی نیز از جمله افرادی است که بر یکسان‌سازی از طریق رساندن نرخ بازار به رقم بودجه به‌عنوان یکی از محتمل‌ترین روش‌ها تاکید دارد. وی در گفت‌وگو با «شرق» اذعان کرد: روشی که دولت در بودجه 93 در پیش گرفته مدیریت شناور و کنترل‌شده است. وی خاطرنشان کرد: در بسیاری از کشورها نیز این شیوه رواج دارد. به طوری که یک طیفی در حدود سه‌درصد در نظر گرفته می‌شود که خالی از اشکال است.
شایان‌آرانی با بیان اینکه معمولا میانگین این طیف را به‌عنوان رقم پایه عنوان می‌کنند اضافه کرد: در بودجه 93، دلار دوهزارو600‌تومان دیده شده است. این در حالی است که نرخ دلار در بازار آزاد حدود سه‌هزار‌تومان است. وی توضیح داد: اینکه این دو رقم چگونه قرار است به‌هم نزدیک شود؛ می‌تواند چند سناریو داشته باشد. یکی از روش‌ها رساندن نرخ بازار به رقم تعیین‌شده در بودجه است.  شایان‌آرانی همچنین گفت: احتمال دیگر آن است که به‌تدریج ظرف دو تا سه‌سال بودجه یکسان شود. به عبارت دیگر دولت نرخ بازار آزاد را تغییر ندهد و در بودجه سال 94 یا سال پس از آن نرخ دلار در بودجه را برمبنای سه‌هزار‌تومان تعیین کند.  به‌طور قطع افزایش قیمت‌ها و رسیدن به قیمت بازار با شوک‌هایی در برخی از بخش‌ها همراه خواهد بود اما این شوک‌ها پس از شش‌ماه تا یک‌سال از بین رفته و اقتصاد مجددا به تعادل می‌رسد. بنابراین اگر دولت رقم سه‌هزار‌تومان را هم در بودجه تصویب کند خالی از اشکال است چرا که اثرات منفی آن خیلی زود از بین رفته اما در عوض با نرخی واقعی معاملات صورت می‌گیرد و فضایی برای سوءاستفاده مهیا نخواهد شد.
تک‌نرخی‌شدن وعده مسوولان در سال 93
البته با توجه به اظهارات نوبخت و دیگر مسوولان دولت یازدهم مبنی بر اینکه نرخ ارز در سال 93 یکسان‌سازی می‌شود؛ این اظهارنظر شایان‌آرانی ممکن است دور از تحقق باشد. در دولت یازدهم عملا ثبات نرخ اتفاق افتاده است و رییس‌جمهور توانسته به تعهداتش که آرامش در بازار بوده عمل کند. اگرچه افزایش نرخ ارز یا دونرخی‌بودن ارز تبعاتی در بازار دارد اما اثرات مخرب نوسانات نرخ بسیار بیشتر خواهد بود و تمام برنامه‌ریزی‌ها و دورنماها را می‌تواند تحت‌الشعاع قرار دهد چرا که هر نوسانی در بازار بر هیجانی‌شدن و بی‌ثباتی دامن می‌زند و امکان برنامه‌ریزی طولانی‌مدت را سلب می‌کند. اما در کنار ثبات بازار، یکسان‌سازی یا تک‌نرخی‌کردن قیمت ارز هم مساله مهمی است که هادی حق‌شناس کارشناس اقتصادی بر آن تاکید کرد: این موضوع می‌تواند بر جلوگیری از ایجاد فضای رانتی موثر باشد. وی افزود: دونرخی‌بودن قیمت دلار باعث می‌شود فساد در بازار ارز وجود داشته باشد و موجبات ایجاد رانت در این حوزه فراهم شود. در بودجه 93، دلار در سطح سال قبل نگه داشته شده است. کارشناسان معتقدند این نرخ می‌تواند درآمدی برابر با 32‌هزارمیلیارد‌تومان از محل فروش نفت عاید کشور کند. شایان‌آرانی متذکر شد: در بودجه 93، 195‌هزار میلیارد‌تومان درآمد عمومی کشور دیده شده که از این میزان 40‌درصد متکی به درآمدهای نفتی خواهد بود. این به آن معنی است که حدود 80‌هزارمیلیارد‌تومان از درآمدها مربوط به نفت و فرآورده‌های آن است. وی ادامه داد: در بودجه صادرات یک‌میلیاردو 212میلیون بشکه نفت به قیمت 100دلار در هر بشکه دیده شده که به‌معنی صدور 32‌هزارمیلیارد‌تومان نفت‌خام است. هزینه‌های دولت هم در بودجه، 143‌هزارمیلیارد‌تومان دیده شده که 50‌هزارمیلیارد‌تومان با درآمدهای خود دولت فاصله دارد اما این به معنی کسری بودجه نیست چرا که این کسری از طریق فروش دارایی‌ها و درآمد نفت قابل جبران است. به عبارت ساده‌تر دخل‌وخرج‌ها در بودجه 93 تراز است و با کسری مواجه نیستیم اما برای اظهارنظر دقیق‌تر باید جزییات بودجه منتشر و بررسی شود.