چهارگانه مهمترین رخدادهای یکساله بانک توسعه صادرات تشریح شد

 "بانک توسعه صادرات ایران پشتیبان فعالان صادراتی"، " مهر تایید مشتریان بر سلامت بانک توسعه صادرات" و " سهم 90درصدی صادرکنندگان از تسهیلات توسعه بانک صادرات " عناوین برخی اخباری است که از سوی دست اندرکاران نظام اقتصادی کشور درماههای اخیر پیرامون فعالیت های متنوع بانک توسعه صادرات در مطبوعات، رسانه ها و پایگاه‌های اطلاع رسانی مشاهده می شود.

این خدمات درحالی اتفاق می افتد که بانک توسعه صادرات هنوز در چنبره تحریم ظالمانه ای است که با ادعایی واهی اعمال می شود. بانکی دولتی که تنها با داشتن 40 شعبه در سراسر کشور و بدون امکانات سایر بانکهای تجاری برای جذب سپرده های مردمی می کوشد سرمایه خود را که از سال 86 تاکنون هیچگونه افزایشی نداشته است، در اختیار فعالان صادراتی قراردهد.

بانک توسعه صادرات با هدف کمک به صادرات غیرنفتی و گسترش مبادلات تجاری و اقتصادی با سایر کشورها به فعالیت خود ادامه می دهد و طی سالهای اخیر هم‌گام با نامگذاری سالها از جنبه اقتصادی به بازتعریف نقش خود متناسب با اهداف تعیین شده پرداخته است. به طوریکه درسال 90 یا سال جهاد اقتصادی با نگرش همه جانبه به نهاد های مرتبط با صادرات، مثلث همکاری میان بانک توسعه صادرات، صندوق ضمانت صادرات و سازمان توسعه تجارت را تقویت کرد. همچنین در سال 91 که بعنوان سال تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی نامیده شد با درک مفاهیمی چون ایجاد اشتغال و افزایش بهره‌وری، به جهش با رویکرد اقتصاد مقاومتی و رشد ناشی از آن می اندیشید.

هم اکنون که در سال حماسه اقتصادی قرار داریم این بانک درصدد است با پیشبرد ایده هایی چون بانکداری شرکتی، ارائه تسهیلات به شرکت های دانش بنیان به تحقق چشم انداز خود که کسب عنوان اگزیم بانک برتر خاورمیانه و شمال آفریقاست، هرچه نزدیک تر شود.

از سوی دیگر مجموعه دولت تدبیر و امید از ابتدای آغاز فعالیت خود ضمن توجه به رسالت این بانک در جهت ارایه خدمات به صادرکنندگان کشور برآنند تا با افزایش سرمایه این بانک درمسیری که به کمک لغو مرحله ای تحریم ها هموارتر می شود، گشایش ایجاد کنند.

عملکرد بانک توسعه صادرات ایران در حوزه اعطای تسهیلات
به رغم عدم رشد سرمایه بانک در سال های اخیر، روند تأمین مالی صادرکنندگان کشور از طریق اعطای تسهیلات ریالی و ارزی افزایش قابل توجهی را نشان می دهد که یکی از دلایل اصلی آن را می‌توان در تلاش های صورت گرفته به منظور شناخت و بکارگیری ابزارهای نوین تأمین مالی و نیز جذب سپرده های مشتریان از طریق شعب دانست.

درحالیکه مانده تسهیلات اعطایی ریالی این بانک در دی ماه 91 مبلغ 15.498 میلیارد ریال بوده است در دی ماه 92 این عدد به 22.602 میلیارد ریال رسیده است که 45.84 درصد رشد را نشان می دهد. میانگین مانده سپرده‌های ریالی در دی ماه 5.035 میلیارد ریال بوده است که این رقم در دی ماه سال 92 به عدد 7.924 میلیارد ریال رسیده است و رشد 57.38 درصدی را نشان می‌دهد.

سهم تسهیلات اعطایی به بخش محصولات صنعتی و معدنی از کل مبلغ تسهیلات اعطایی 29 درصد و سهم تسهیلات اعطایی به بخش کشاورزی و صنایع تبدیلی داخل کشور از کل مبلغ تسهیلات اعطایی16درصد است.

همچنین سهم تسهیلات اعطایی به بخش شیمیایی و فرآورده‌های نفتی از کل مبلغ تسهیلات اعطایی17 درصد و سهم تسهیلات طرح‌ از کل مبلغ تسهیلات اعطایی35 درصد است.

اگرچه اعمال تحریم های بین المللی در خصوص ایران، حجم اعتبارات اسنادی و ضمانتنامه های ارزی صادره از سوی شبکه بانکی و به دنبال آن بانک توسعه صادرات ایران را متأثر نموده است، با این حال تلاش شده تا سهم نسبی بازار آن در سطح معینی حفظ گردد.

تلاش در جهت بهبود و حفظ روابط کارگزاری با کشورهای هدف و نیز یافتن جایگزینی برای این ابزارها را می توان از جمله اقدامات به عمل آمده به منظور کاهش ریسک صادرکنندگان دانست.

مهمترین رخدادهای یکساله بانک توسعه صادرات

پیگیری افزایش سرمایه بانک توسعه صادرات، عضویت در اتحادیه امان، احیای مجدد طرح خدمت و حمایت از شرکتهای دانش بنیان، از جمله رخدادهای مهم بانک توسعه صادرات برای ارائه هرچه مطلوب تر خدمات است. آنچه در ذیل می آید نگاهی اجمالی به شماری از این رخدادهاست:

پیگیری افزایش سرمایه بانک

تنها بانک دولتی و تخصصی صادرات- واردات کشور که با سرمایه پنجاه میلیارد ریالی آغاز به فعالیت کرد، هم اکنون به ترمیم سرمایه نیازمند است چرا که موضوعاتی چون عدم امکان جذب سپرده های ارزی و یا بلندمدت و همچنین طولانی بودن متوسط دوره بازگشت تسهیلات اعطایی به طرح ها، مشکلات زیادی را برای تامین مالی صادرکنندگان به وجود آورده است.

از سوی دیگر برای اینکه بانک بتواند در حد سال 89 ازصادرات غیر نفتی حمایت کند لازم‌است حدود 5.3میلیارد دلار منابع تجهیز شود که براساس اهداف تعیین شده، دو میلیارد دلاراز این رقم از طریق منابع داخلی تامین می شود و برای تامین مابقی آن 3.3 میلیارد دلار دیگر نیاز است.

بانک توسعه صادرات به همین منظور از ابتدای سال جاری جلسات متعدد هم اندیشی با نمایندگان فراکسیون صادرات و با نمایندگان کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی که با حضور فعالان صادراتی همراه بود، برگزار کرده است.

این تلاشها باعث گردید، وزیر صنعت، معدن و تجارت در نامه‌ای به دو معاون محترم رییس جمهور، مهندس جهانگیری و دکتر نوبخت با اعلام اینکه بانک توسعه صادرات به‌نحو شایسته‌ای در تامین‌مالی صادرات کشور تلاش نموده خواستار افزایش سرمایه این بانک برای حمایت از صادرات شد.

به باور تمامی فعالان بخش خصوصی و دولتی افزایش سرمایه بانک توسعه صادرات، از جمله ضرورت های تحقق حماسه اقتصادی محسوب می شود و این مهم هم اکنون منتظر رای کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی است.

عضویت بانک در اتحادیه امان
اتحادیه امان در اکتبر سال 2009 با هدف توسعه پوشش ریسک‌های تجاری و غیرتجاری و نیز بیمه اتکایی صادرات کشورهای اسلامی فی مابین شرکت های بیمه اعتباری در کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی به ابتکار موسسه اسلامی بیمه اعتبار صادراتی و سرمایه‌گذاری (ICIEC) وابسته به بانک توسعه اسلامی تاسیس شده است. عضویت بانک توسعه صادرات ایران در اتحادیه بیمه گران اعتبار صادراتی و سرمایه گذاری کشورهای اسلامی در اتحادیه امان این فرصت را فراهم می کند که پوشش های بیشتری از سوی موسسات عضو اتحادیه امان بصورت مستقل یا به شکل اتکایی برای اعتبارات صادراتی بانک توسعه صادرات فراهم شود.

در کشورهایی که تسهیلات صادراتی به صورت اعتبار خریدار اعطا می شود بانک توسعه صادرات و صندوق ضمانت صادرات ایران می توانند از پوشش اعضای این اتحادیه استفاده کنند و برای وصول مطالبات خارج از کشور هم اعضای اتحادیه امان می‌توانند به صورت متقابل نقش نمایندگی را برای وصول مطالبات در کشور خود به عهده بگیرند.

با عضویت بانک توسعه صادرات در اتحادیه بیمه گران اعتبار صادراتی و سرمایه‌گذاری کشورهای اسلامی امکان دسترسی به پایگاههای اطلاعاتی اعتباری مربوط به مشتریان بین‌المللی میسر می شود . در حال حاضردر جمع 37 کشور عضو اتحادیه بیمه گران اعتبار صادراتی و سرمایه گذاری در کشورهای در حال توسعه موسوم به کلوپ پراک 17 کشور اسلامی حضور دارند که همزمان عضو اتحادیه امان هستند.

حمایت از طرح های ایجاد و توسعه صنایع در کشور
این بانک در راستای کاهش هزینه های صادرکنندگان و تولید کنندگان حجم بالایی از تسهیلات اعطایی خود را به بخش های صنعت و معدن و پتروشیمی اختصاص داده است. توجه به میزان اشتغال زایی و ارزآوری این طرح ها بیانگر نقش مهم بانک توسعه صادرات در این عرصه است.

بانک توسعه صادرات ایران با اختصاص 240 میلیون یورو به شرکت صنایع پتروشیمی کرمانشاه به منظور تولید سالیانه یک میلیون تن اوره و آمونیاک، این شرکت را قادر خواهد ساخت سالیانه نزدیک به 700 هزارتن اوره تولید کند که بالغ بر 250 میلیون دلار در سال ارزش صادراتی خواهد داشت. پیش بینی کارشناسان حاکی از آن است که در مرحله بهره برداری از فاز دوم این شرکت به طور مستقیم هزار نفر مشغول به کار شوند و اشتغال هزاران نفر نیز در بخش های کشاورزی، حمل و نقل و …به صورت غیر مستقیم میسر شود.

در طرح دیگر توسعه ای، شعبه بانک توسعه صادرات در استان مازندران باهدف تسریع در روند رسیدن به چشم‌انداز سال 1400 برای صنعت فولاد، به یک شرکت تولید فولاد تسهیلات 58 میلیون یورویی می‌دهد.اشتغال زایی مستقیم این پروژه 350 نفر تعریف شده و به طور غیر مستقیم نزدیک به 1000 نفر مشغول به فعالیت شوند.هم اکنون صنعت فولاد کشور نیاز به حدود 14 الی 15 میلیون تن واردات در کشور دارد و این درحالی است که چشم انداز 1400 این صنعت براساس کسب جایگاه تولید50 میلیون تن فولاد در سال تدوین شده است.

عاملیت بانک توسعه صادرات در ارائه تسهیلات 220 میلیون یورویی برای احداث پتروشیمی گچساران، تولید یک میلیون تن اتیلن در سال را در پی دارد.اتیلنی که در پتروشیمی گچساران تولید می شود خوراک سه واحد پایین دستی پتروشیمی ممسنی، دهدشت و کازرون را که تولید کننده پلی اتیلن سنگین هستند، تامین خوراک می کند. اشتغال زایی این پروژه در طی دوره ساخت حدود سه الی چهار هزارنفر خواهد بود و پس از بهره برداری 500 نفر به طور مستقیم در این واحد و چندین هزار نفر در واحدهای پایین دستی آن مشغول به کارمی شوند.از این پروژه بعنوان طرحی ارزآور و اشتغال زا یاد می شود و با اختصاص این میزان تسهیلات بانک توسعه صادرات، روند اجرای این طرح مهم صنعتی شتاب چشمگیری خواهد یافت.

حمایت از شرکتهای دانش بنیان
بانک توسعه صادرات در جهت ظرفیت سازی برای صادرات محصولات دانش بنیان و بالفعل کردن ظرفیت های بالقوه در عرصه های جدید، ارائه خدمت به شرکت های دانش بنیان را توسعه داده و در این راستا تاکنون بالغ بر70 میلیارد ریال از محل خط اعتباری شرکت های دانش بنیان برای 19 شرکت مصوب شده است.شرکت‌هایی در حوزه های برق با گرایش مخابرات و الکترونیک، مکانیک، نرم افزارهای آموزشی، صنایع دارویی، تجهیزات پزشکی، مهندسی مواد، نانو مواد و فناوری اطلاعات از تسهیلات خط اعتباری شرکتهای دانش بنیان استفاده نموده اند.

اسفندماه سال 91 تفاهم نامه ای میان بانک توسعه صادرات و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به امضا رسید که براساس آن ، این بانک پس از تصویب طرح‌های دانش بنیان در کارگروه تعیین شده نسبت پرداخت تسهیلات به شرکت‌های دانش بنیان اقدام کند.

احیای مجدد طرح خدمت برای مشتریان
طرح خدمت که با هدف ارائه خدمات آسان، سریع و صحیح به فعالان اقتصادی پایه ریزی شده است، ضریب اعتماد و امنیت خاطر در حوزه فعالیت های بانکی را برای صادرکنندگان در سراسر کشور بالا می برد .

بر اساس تفاهم‌نامه ای که اخیرا میان مدیران عامل دو بانک توسعه صادرات و ملی به امضا رسیده است، از 12 بهمن ماه سال جاری مشتریان دو بانک‌ می توانند از شعب یکدیگر برای وصول چک های جاری و واریز وجوه به حساب‌ها به صورت آنلاین استفاده کنند.در این طرح هر دو بانک چک های بانک مقابل را تا سقف 500 میلیون ریال را پرداخت کرده و موظفند نسبت به پذیرش و انجام تقاضاهای واریز وجه به حساب های متمرکز بانک دیگر به صورت آنلاین تا سقف مبلغ 100 میلیون ریال اقدام نمایند.

تفاهم‌نامه جدید همکاری بانک توسعه صادرات ایران و صندوق ضمانت صادرات ایران
در سال جاری به منظور تضمین هرچه بیشتر تامین مالی صادرکنندگان و کاهش مشکلات آنان ، بانک توسعه صادرات و صندوق ضمانت صادرات توافق‌نامه ای را برای توسعه همکاریهای دوجانبه و کاهش مشکلات صادرکنندگان امضا کردند.

براساس این تفاهم نامه خسارات ارزی احراز شده غیر جاری موضوع تسهیلات ارزی اعطایی در قالب اعتبار فروشنده به پشتوانه ضمانتنامه های اعتباری ارزی صادره توسط صندوق پرداخت و بانک متعاقبا نسبت به عودت لاشه ضمانتنامه های مذکور اقدام خواهد نمود.

کلام آخر
به باور کارشناسان اقتصادی بانک توسعه صادرات امروزه از کسوت یک مشوق صادراتی خارج شده و بعنوان یک ضرورت مسلم در مبادلات تجاری و بین المللی ایران و سایر کشورها مطرح گردیده است.

عدم امکان استفاده از خطوط اعتباری بانکهای خارجی به دلیل ادامه شرایط تحریم، ضرورت افزایش نقش پاسخگویی بانک در خصوص وضعیت تامین مالی از بخش صادرات کشور، لزوم کمک به بهبود وضعیت بانک از نظر ساختار مالی و ایجاد ارتقا در رتبه بندی موسسات بین‌المللی و مدیریت انواع ریسکهای اعتباری همه و همه بر این نکته تاکید دارند که تداوم نقش بانک توسعه صادرات در تامین مالی صادرات کشور ، مستلزم افزایش سرمایه آن است.
نگاه همه جانبه دولت تدبیر و امید ، تصمیم نمایندگان مجلس شورای اسلامی برای تقویت بنیه مالی بانک و عزم جدی مجموعه کارکنان بانک توسعه صادرات برای حماسه سازی در صحنه مساعدت به فعالان اقتصادی سال نکویی را به یمن بهار انقلاب نوید می دهند .