رد پیشنهاد پیمان پولی روسیه، ترکیه و هند در داخل کشور

1٫ کشورهای حوزه پولی یورو 18 کشور هستند که 13٪ واردات ما از این کشورها بوده است. 2٫ کشورهایی که کمتر از 500میلیون دلار با ما تجارت داشتند 87 کشورند که فقط 9٪ از واردات ما از آنها بوده است. 3٫ اما کشورهایی که بیش از 500 میلیون دلار با ایران تجارت دارند، 16 کشورند که نزدیک 80٪ از واردات ما را پوشش می دهند و اگر ما با این کشورها پیمان پولی دوجانبه را امضا کنیم، قسمت عمده ای از مشکل تحریم حل خواهد شد و نیاز چندانی به یورو و دلار برای تجارت خارجی نخواهیم داشت. در پیمان پولی دوجانبه تا سقف عدد پایین تر می توان قرارداد بست. مثلا ما در سال گذشته 9٫6میلیارد دلار از چین واردات داشتیم، در عوض 25میلیارد دلار صادرات داشتیم که تا سقف 9 میلیارد دلار می توانیم با چین پیمان پولی دوجانبه داشته باشیم. با هند و کشورهای دیگر هم همینطور. اگر این اعداد کمتر را با هم جمع کنیم، در نتیجه می توان تا 55٪ از واردات را به صورت دوجانبه تسویه کرد. کشورهایی که برای امضای پیمان پولی دوجانبه اولویت دارند، چین هند، کره، ترکیه، امارات، تایوان، پاکستان و روسیه هستند که با توجه به تحریم های غرب علیه روسیه، بهترین گزینه برای اجرای پایلوت پیمان پولی دوجانبه می تواند کشور روسیه باشد.

ملایی درباره انتقادهای وارد شده به این مبحث که ایراد آن را کاهش ارزش ریال می‌دانند گفت: در مورد کاهش ارزش ریال یا هر ارز دیگری، می توان از روش های پوشش ریسک مختلفی استفاده کرد. مثلا می توان ابتدای دوره پیمان، نرخ ها را ثابت کرد. در این حالت گفته می شود که مثلا 500 ریال برابر با 1 روبل روسیه خواهد بود و از ابتدا تا انتهای دوره ی دو ماه یا سه ماه یا هر مدتی که در قرارداد آمده است، نرخ ها ثابت می مانند. در این صورت با کاهش نرخ ریال، کشور مقابل متضرر نخواهد شد. عمده پیمان های پولی دوجانبه با نرخ ثابت بسته می شود. اما اگر نرخ را شناور درنظر بگیریم، یک دارایی که نوسان کمتری دارد، مثل دلار، SDR، و یا یورو به عنوان مبنای محاسبات قرار می گیرد و در اینصورت گفته می شود مثلا معادل 1000 یورو، اعتبار ریالی در ایران وجود دارد و معادل 1000 یورو اعتبار روبلی در روسیه وجود دارد. اینکه یورو با روبل چه نسبتی دارد، به طرف ایرانی ارتباطی ندارد و یا نسبت یورو با ریال ربطی به طرف روسی نخواهد داشت و طرفین محاسبات خود را طبق 1000 یورو انجام داده و تسویه می کنند. اگر نوسانات ارز خیلی زیاد باشد می توان بازه زمانی برای تسویه را خیلی کوتاه (مثلا یک ماه) در نظر گرفت. علیرغم اینکه ما در شرایط تحریمی هستیم، ترکیه تاکنون چهار بار اجرای پیمان پولی دوجانبه را به ایران پیشنهاد داده و روسیه هم همینطور و هند و پاکستان هم درخواست هایی را مطرح کرده اند اما مسئله این است که متاسفانه در داخل ایران جدیت زیادی برای اجرای این طرح نیست.

منبع: خبرنامه دانشجویان ایران