بازتاب ورود به پساتحریم در رسانه های جهان/کارشناسان غربی : بانک‌ها در کانون توجهات پسابرجامی قرار دارند/امکان ورود بانک‌ها به بازارهای نفت با لغو تحریم‌ها

پایگاه خبری بانکداری الکترونیک –مصطفی خدایگان –  “تا ساعاتی دیگر بیانیه لغو تحریم‌هایایران در ژنو قرائت می شود”. این خبری است که از صبح امروز در نشریات و خبرگزاری‌هایداخلی و خارجی به وفور دیده شد.

خبری که محوریت آن قرائت بیانیه‌ای است که پس ازاعلام گزارش آژانس بین‌المللی اتمی، توسط جان کری، محمد جواد ظریف و موگرینی صورتخواهد گرفت. بیانیه‌ای که ماحصل مذاکرات 12 ساله بوده که برآیند آن، لغو بسیاری ازتحریم‌‌های هسته ای، نفتی و بانکی و تجاری ایران خواهد بود.

با قرائت بیانیه و دستورلغو تحریم‌های ایران، کشور ما وارد دوران جدیدی خواهد شد که اصطلاحاً آن را دوران پساتحریم یاپسابرجام می‌خوانیم. دورانی که بی‌تردید می‌تواند دروان شکوفایی و صعوداقتصادی باشد. در عین حال مخاطرات و چالش‌هایی نیز در عصر پساتحریم نهفته است که اقتصادکشور را در وضعیتی همچون وضعیت مرگ و زندگی قرار داده است.

امکان ورود بانک‌هابه بازارهای نفت با لغو تحریم‌ها

در این میان یکی از مهمترین بخش‌های بیانیه لغوتحریم‌های ایران، تحریم‌های بانکی است. بخشی که به اعتقاد کارشناسان غربی مهمترینو در واقع کانون توجهات جامعه جهانی در دوران پساتحریم خواهد بود. به گفته اینکارشناسان، لغو تحریم‌های بانکی نه فقط بر رونق بانک‌های ایرانی و خارجی اثرگذار خواهدبود بلکه تجارت و صنعت این کشور را وارد فازهای جدیدی می‌کند که تاکنون در ایرانبی‌سابقه بوده است. برای مثال هم‌اکنون بسیاری از بازارهای نفتی ایران در خارج ازکشور تبدیل به فضاهای خالی برای سرمایه‌گذاری و تجارت شده‌اند. بخشی از این فضاهایخالی در بازارهای نفتی می‌تواند توسط بانک‌ها پُر شود بطوری‌که پس از لغو تحریم‌هایبانکی ایران، بانک‌های داخلی و خارجی می‌توانند وارد بازار نفت شده و بعنوان شریکتجاری، بازاریاب یا شرکت فروش فعالیت کنند. مهیا شدن این فرصت‌ها برای بانک‌ها نتیجهآزادسازی کانال‌های پولی و معاملاتی با دنیای خارج از ایران است.

انتفاعِ امارات و افزایش شتاب رشد بانکداری الکترونیک ایران

مؤسسه فاینانس بین‌المللی(IIF) نیز پیش بینی می کند لغوتحریم‌ها از میان بانک‌های خارجی، بیش از همه، برای بانک‌های اماراتی خوشایند وسودآور خواهد بود. کارشناسان این مؤسسه اعتقاد دارند روابط نزدیک و همکاری گستردهبانک‌های ایرانی و اماراتی و همچنین تعاملات مالی بانک‌های این دو کشور با شرکت‌هایبزرگ طرفین می‌تواند دال بر این امر باشد که بانک‌های اماراتی بیش از هر کشوری ازلغو تحریم‌های بانکی ایران ذینفع خواهند بود. این مؤسسه همچنین معتقد است بانک‌هایلبنان نیز از لغو تحریم‌های ایران بسیار منتفع خواهند شد و همین امر موجب می‌گرددتا شرکت‌های بسیاری از غرب برای سرمایه‌گذاری یا ایجاد شُعَب جدید در کشورهایامارات و لبنان دست به کار شوند. بطور کلی می توان گفت با لغو تحریم‌های ایران، دبییکی از کانون‌های معاملاتی میان ایران و دنیا خواهد بود که از این حیث، بانک‌هایاماراتی را منتفع خواهد کرد. البته قرارگیری دبی به عنوان کانون معاملاتی ایران وجهان، بازخوردهای خوبی هم برای ایران دارد که می توان برای مثال، از توسعه خدماتبانکداری و نظام‌های پرداخت در بانک‌های ایران نام برد؛ به این دلیل که زیرساخت‌هایخدمات مالی و روندهای پرداخت در بانک‌های اماراتی به شدت توسعه یافته و همگام بابانک‌های بزرگ جهان است بنابراین مراوده با بانک‌های امارتی می تواند به رشد هرچهسریع‌تر نظام بانکداری ایران، به‌ویژه در حوزه پرداخت و بانکداری الکترونیک کمککند.

پایان محدودیت‌هاینقل و انتقال وجوه

سی ان ان معتقد است پایان تحریم های بانکی دردرجه اول به این معناست که ایران دوباره قادر خواهد بود تا وارد سیستم پرشتاب بانکداریالکترونیکی جهانی شود؛ امری که در نظام مالی جهانی در دوران پساتحریم بیش از هر چیزیضروری است.در مرکز این امر، موضوع سوئیفت مطرح است که با لغو تحریم‌های بانکی وبرقراری مجدد سوئیفت، دروازه های نظام بانکی الکترونیکی بین‌المللی به روی بانک‌های ایران مجدداً بازشده و محدودیت‌های بزرگی نظیر محدودیت های گردش مالی پایان خواهد پذیرفت.

دوپینگ پولی برای نظام بانکی ایران

یکی دیگر از شوک‌های مالی مثبت به نظامبانکداری ایران پس از لغو تحریم ها بازگشت دارایی‌های مسدود شده ایران است. بهگفته شبکه خبری CNN ایران توقع دارد پس از لغو تحریم‌ها، 30 تا 50 میلیارد دلار از داراییهای مسدود شده این کشور که در بانک‌های غربی بلوکه شده، به بانک مرکزی این کشوربازگردد. بدیهی است که ورود یکباره این حجم پول به بانک مرکزی ایران (فارغ از اینکهچه بر سر آن خواهد آمد) یک نوع جهش مالی محسوب شده که بی‌تردید بانک‌های کشور ازآن بی‌نصیب نخواند ماند.

سرمایه‌گذاران خارجیو گاوصندوق بانک‌های ایرانی

موضوع دیگری که شبکه فرانس 24 به آن اشارهکرده است بحث هجوم سرمایه‌گذاران غربی به بازارهای ایران است. به یقین هر نوعسرمایه‌گذاری در هر کدام از بخش‌های مورد نظر سرمایه‌گذاران (از نفت گرفته تاخودروسازی و پتروشیمی و فولاد) می‌تواند گاوصندوق بانک‌ها را دستخوش تحولات بزرگی کند.

فرانس 24 معتقد است که اجرای برجام و لغو تحریم‌هایایران –به خصوص سوئیفت- در بخش‌های تجاری و گردشگری ایران گشایش‌های بزرگی به وجودخواهد آورد چرا که برقراری سوئیفت علاوه بر موضوع نقل و انتقال‌های پولی و مالیبین‌بانکی، مشکل عدم پذیرش کارت‌های اعتباری خارجی‌ها در ایران را نیز مرتفع خواهدساخت.

تحولات ژئوپولتیکمنطقه و افزایش ریسک حضور در ایران

با این‌همه، رخ دادن این تحولات خوشبینانه مستلزمپایداری توافقات سیاسی و هسته‌ای ایران و غرب خواهد بود. تا زمانی که پایبندی طرفینبه چهارچوب‌ها و تعهداتی که در برجام آمده است برقرار بماند می توان به ظهوردورانی جدید و گشاینده در اقتصاد ایران، به‌ویژه در حوزه بانکداری امیدوار بود.این موضوع دقیقاً نقطه ثقل تحولات اقتصادی پسابرجام است. موضوعی که باعث شده تابسیاری از شرکت‌های بزرگ دنیا هنور ریسک حضور در ایران را نپذیرفته و تا حصولاطمینان از ادامه‌دار بودن روند توافقات، وارد عرصه تجارت با ایران نشوند. همینشرکت‌ها و بانک‌هایی هم که هم‌اکنون آماده ورود به تجارت یا سرمایه‌گذاری در بازارهایایران هستند بر این امر واقفند که متحمل ریسک بسیار بزرگی شده و حتی برخی از شرکت‌هاکه از چندین ماه پیش آمادگی خود را برای ورود به بازارهای ایران اعلام کرده بودند،پس از اتفاقات اخیر میان ایران و عربستان -و بطور کلی، پس از تحولات ژئوپولتیکاخیر منطقه- تا حدودی عقب کشیده و احتمالاً به این زودی‌ها وارد کارزار پسابرجامنخواهند شد.

نهایتاً می توان گفت با لغو تحریم‌هایبانکی و غیربانکی ایران، چند اتفاق بزرگ در نظام بانکداری کشور خواهد افتاد که ازآن جمله می توان به برقراری مجدد سوئیفت، افزایش روابط بین‌بانکی ایران و بانک‌هایغربی، کاهش هزینه‌های نقل و انتقال وجوه، بازگشت دارایی‌های مسدود شده ایران دربانک‌های غربی، ورود نظام بانکداری ایران به روند پرشتاب بانکداری الکترونیک جهانی،حذف واسطه‌ها و دلال‌های بانکی، افزایش شعب بانک‌های بزرگ ایرانی در منطقه و کشورهایغربی، ورود مؤسسات مالی و بعضی بانک‌ها به معاملات نفت در سطح جهانی.

شایان ذکر است «ایجاد روابط کارگزاریجدید، افتتاح شعب، انسداد حساب‌های بانک‌های ایران در اغلب بانک‌های دنیا، ارایه خدماتبیمه‌ای، بیمه اتکایی و سوییفت» تحریم‌هایی هستند که به‌عنوان تحریم‌های بانکی ایران قلمدادمی‌شوند که بر اساس ماده ۲۱ برجام، معامله‌ها به ریال و ارائه اسکناسدلار آمریکایی به ایران ممنوعیتی نخواهد داشت و تجارت دوجانبه، نقل و انتقال درآمدها،خرید و پذیره‌نویسی اوراق قرضه دولتی، ارائه خدمات به بانک مرکزی و همچنین انجام اموربیمه‌ای نیز مجاز خواهد شد.