ماجرای بیگ‌بنگ سیب بنکو
سامانه یکپارچه بانکی بنکو در پستبانک جانشین چهار سامانه «فراز»، «سیمیا»، «کیمیا» و «ارزی» شد.
به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک به نقل از ماهنامه عصر تراکنش، «یک بار گفتیم که سه تا سیب دنیا را عوض کرد؛ اولی سیب حوا بود، دومی سیب نیوتن، سومی سیب استیو جابز. حالا ببینیم این سیب چهارم سیب چه کسی می‌تواند باشد!». یک بار در مصاحبه‌ای که با عبدالحمید منصوری انجام شده بود، پای سیب چهارمی که می‌تواند دنیا را تغییر دهد، به میان کشیده شد. در واقع ابتدا نام معادل‌سازی درست اصطلاحات بانکی مطرح شد و بعد هم نام کربنکینگ وسط آمد و بعدش هم مخفف «سیب» که برای عبارت سامانه یکپارچه بانکی در نظر گرفته بودند.
فروردین‌ماه امسال سامانه یکپارچه بانکی بنکو در پستبانک ایران جانشین چهار سامانه «فراز»، «سیمیا»، «کیمیا» و «ارزی» شد و این بهانه‌ای بود تا با عبدالحمید منصوری، مدیرعامل شرکت سامانه‌های یکپارچه بزرگ فردا (TLS) که نقش مجری طرح را عهده‌دار بود، گفت‌وگو کنیم؛ فردی که از ۱۵ سال پیش معتقد بود سامانه‌های یکپارچه بانکی را باید صددرصد در داخل تولید کرد و تمام وقت و انرژی‌اش را هم در این سال‌ها برای تولید و ارائه سامانه یکپارچه بانکی برای بانک‌های بزرگ گذاشته است.
طرح استقرار سامانه یکپارچه بانکی در پستبانک چگونه است و از چه زمانی شروع شده است؟
قرارداد پستبانک شاید اولین قرارداد استقرار سامانه یکپارچه بانکی در کشور است که به‌صورت «ساخت (Build)»، «بهره‌برداری (Operation)» و «انتقال (Transfer)» که به اختصار می‌شود همان B.O.T در پاییز ۱۳۹۴ شروع شد و در فروردین ۱۳۹۶ سامانه مذکور در شعب و باجه‌های روستایی و ستاد پستبانک، عملیاتی شد. در این روش گروه توسن در طول زمان ساخت نسبت به پرداخت هزینه سرمایه‌گذاری‌ها اقدام کردند و پس از عملیاتی شدن سامانه‌ها، هزینه‌ها را به‌صورت کارمزد از تراکنش‌ها برداشت می‌کنند و در انتها نیز پروژه تکمیل‌شده را به بانک منتقل خواهند کرد. یعنی پستبانک ایران پس از عملیاتی و اجرایی شدن سامانه شروع به پرداخت می‌کند.
چالش‌های مهم شما در این پروژه چه بوده است؟
پستبانک ایران از چهار سامانه «فراز» برای شعب، «سیمیا» برای باجه‌ها، «کیمیا» برای قرض‌الحسنه و «ارزی» به‌صورت مجزا و همچنین برای عملیات کارت نیز از یک سامانه مستقل دیگر استفاده می‌کرد و نکته جالب توجه عدم شماره مشتری یکتا و واحد در این سامانه‌ها بود؛ یعنی یک مشتری در سامانه‌های مذکور دارای شماره‌های مجزا بود که ما مجبور به یکتاسازی آنها بودیم؛ زیرا ما از یک سامانه یکپارچه بانکی برای شعب، باجه‌های روستایی و ارزی استفاده می‌کنیم.
چالش مهم دیگر ما پراکندگی و گستردگی باجه‌های روستایی و مدل ارتباطی کسب‌وکاری آنها با پستبانک ایران بود و این پراکندگی برای آموزش، استقرار و به‌روزرسانی، نیاز به برنامه‌ریزی دقیق‌تر و منسجم‌تر داشت.
چالش دیگر تجربه ناموفق استقرار یک سامانه یکپارچه بانکی خارجی در سال‌های قبل در پستبانک ایران بود.
ممکن است توضیح بیشتری در این مورد بدهید؟
پستبانک ایران در سنوات قبل با حرکت جسورانه و شجاعانه، استفاده از یک سامانه یکپارچه بانکی خارجی را در دستور کار خود قرار داده بود و مراحل استقرار آن تا حدی پیش رفته بود، اما به دلایلی پروژه به اتمام نرسید و نافرجام باقی ماند.
من دلایل نافرجام ماندن را کالبدشکافی نکردم و نمی‌دانم به چه دلیل موفق نبوده است، ولی معتقدم عدم موفقیت یک پروژه برای بازیگران پروژه جدید همواره درگیری فکری ایجاد می‌کند؛ اینکه «نکند این پروژه مانند پروژه قبلی شود» و با کوچک‌ترین مشکل در حین کار، این درگیری فکری مانند ویروس در اکثریت مدیران و کارشناسان رسوخ می‌کند.
روش استقرار به قول شما سیب بنکو در پستبانک ایران چگونه بوده است؟ یکباره و Big Bang، تدریجی یا روش‌های دیگر؟
روش استقرار سیب بنکو در پستبانک ایران به‌صورت یکباره و Big Bang انجام شد و به‌خاطر نوع کسب‌وکار پستبانک ایران و گستردگی باجه‌های روستایی، مدل خدمات آنها کاری پرمخاطره و دارای ریسک زیادی بود که با همکاری مدیران و کارشناسان متخصص و گرانقدر پستبانک ایران و جوانان شجاع در این پروژه شهد شیرین این پیروزی نصیب تمامی اهالی پستبانک و اهالی گروه توسن شد.
یکی از تفاوت‌های پستبانک ایران با بانک‌های دیگر کشور وجود باجه‌های روستایی و مدل کسب‌وکاری آنهاست؟
بله، همان‌طور که پیش‌تر گفتم، باجه‌های روستایی یکی از چالش‌های مهم این پروژه بودند که ما برای این باجه یک نسخه از سیب بنکو را بهینه‌سازی خاص انجام دادیم که Banco Light نام گرفت و این نسخه کوچک‌شده در باجه‌های روستایی کشور مورد استفاده قرار گرفته و این مساله به‌خاطر ویژگی انعطاف‌پذیری سامانه یکپارچه بانکی بنکو تحقق یافت.
ویژگی‌های این سامانه برای بانک چیست؟
سامانه یکپارچه بانکی بنکو برای پستبانک ایران یک زیرساخت یکپارچه و نظارت و کنترل دقیق و مناسب با ظرفیت‌پذیری برای ستاد، شعب و باجه‌های روستایی را ایجاد کرده است.
یک مصداق این امر نصب و راه‌اندازی ۱۰۰۰ دستگاه خودپرداز در روستاهای کشور در زمان سه ماه است و مصداق دیگر آن کاهش تراکنش‌های ناموفق شتابی بانک از مهرماه امسال است که مبلغ جریمه آن صفر شده است و از نظر شتاب یکی از بانک‌های موفق است.
نقش شرکت سکه در این پروژه چیست؟
در قرارداد، پیمانکار موظف بود یک BU برای راهبری اجرای سامانه ایجاد کند که شرکت سامانه‌ای کاربردی کلان همگام ایجاد شده و به‌خاطر سود تضمین‌شده در قرارداد بخشی از سهام این شرکت باید بدون سرمایه‌گذاری و پرداخت به پستبانک واگذار شود و سکه حرف اول کلمات مندرج در نام این شرکت و بازوی اجرایی پروژه است.
سکه در راستای تحقق ارتقای نقش فناوری اطلاعات بانک از ابزار به توانمندساز و پیشران پستبانک ایران ایجاد شده و در اولین اقدامات خود پس از استقرار سامانه بنکو، اپلیکیشن موبایلی «سکه همراه» را روانه بازار کرد که با استقبال مشتریان پستبانک مواجه شده و تاکنون توانسته سهم قابل ملاحظه‌ای از نیازهای مشتریان در سرویس‌هایی نظیر انتقال وجه کارت‌به‌کارت، پرداخت قبوض، شارژ کارت و غیره را از آن خود کند و پیش‌بینی می‌شود در این راستا شرکت سکه به‌عنوان بازوی فناوری اطلاعات بانک نقش استراتژیکی در عرضه خدمات مالی و بانکی ایفا کند.
در خاتمه اگر نکته‌ای دارید، بفرمایید؟
بر اساس تجارب و آگاهی اینجانب، این پروژه خاص و خیلی مهمی بوده است و توانستیم در گروه توسن با همکاری دلسوزانه مدیران و کارشناسان پستبانک ایران محصولی را که صد درصد داخلی تولید شده است، به‌صورت یکباره و Big Bang با حفظ زمان‌های مندرج در قرارداد، عملیاتی سازیم و قدمی در راه اقتصاد مقاومتی برداریم و افتخاری برای جوانان متخصص ما رقم خورده که توفیقی در اجرای طرح در مقیاس بزرگ بانکی کشور محسوب می‌شود.
من به سهم خود از تمامی تلاشگران این پروژه سپاسگزارم و امید دارم که جوانان و متخصصان ما می‌توانند کارهای بزرگ‌تری انجام دهند و با ایجاد فرصتی مجدد در بانکی دیگر برای آنان، دین‌مان را ادا کنیم.