کاربردهای جذاب فناوری بلاک چین در پزشکی

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، پزشکان، پرستاران و سایر پرسنل مراکز بهداشتی و درمانی از سامانه‌های مختلف الکترونیکی برای ثبت سوابق بیماران استفاده می‌کنند. به خاطر تعدد این سامانه‌ها، شفافیت چندانی در این میان وجود ندارد و به راحتی نمی‌توان از یک سامانه به سوابق موجود در سامانه‌ای دیگر دست یافت. اما بلاک چین می‌تواند این مساله را حل کند.

فناوری دفتر کل توزیع شده (نظیر همان فناوری موجود در ارزهای دیجیتالی نظیر بیت کوین) الزاما ارتباطی با امور مالی و پول دیجیتال ندارند. این فناوری‌ها موجب غیرمتمرکزسازی اطلاعات می‌شوند و در عین حال امنیت و صحت اطلاعات را نیز حفظ می‌کنند.

تاکنون همه پروژه‌های مبتنی بر بلاک چین در حوزه سلامت صرفا در حد پیشنهاد و یا اجرای آزمایشی بوده‌اند. یکی از این پروژه‌ها که توسط موسسه فناوری ماساچوست (MIT) طراحی شده در یکی از بیمارستان‌های فلسطین اشغالی اجرا می‌شود. در این پروژه از شبکه اتریوم برای ایجاد قراردادهای هوشمند به منظور استخراج داده‌های مربوط به بیماران از سامانه‌های مختلف ذخیره اطلاعات در مراکز درمانی استفاده می‌شود. به این ترتیب در صورت موافقت بیمار، پرسنل درمانی می‌تواند به سوابق مجزای او در مراکز دیگر دست یابند.

بلاک چین و سوابق پزشکی آوارگان و مصیبت‌دیدگان
پروژه‌های مبتنی بر بلاک چین همچنین در محیط‌هایی که حفظ سوابق پزشکی در آنها دشوار است نیز به صورت آزمایشی اجرا شده‌اند. مهاجران و یا افرادی که به خاطر بلایای طبیعی یا جنگ سرپناه خود را از دست داده‌اند نمی‌توانند به سوابق پزشکی خود دسترسی داشته باشند و یا این دسترسی بسیار محدود است. همچنین نیروهای امدادرسانی که با این افراد روبرو هستند معمولا به صورت دور‌ه‌ای و کوتاه‌مدت آنها را می‌بینند. مدتی پیش یک استارتاپ به نام ایریو (Iryo) یک سامانه ثبت الکترونیک سوابق آوارگان را در اردن راه‌اندازی کرد. به این ترتیب، آوارگان می‌توانستند اطلاعات مربوط به سلامت خود را بر روی تلفن همراه خود ثبت کرده و با خود داشته باشند. این استارتاپ قصد دارد این خدمت را به سوریه، اردن، عراق، مصر و جیبوتی نیز عرضه کند.

بلاک چین برای پژوهش‌های پزشکی
با وجود اینکه ارایه خدمات مستقیم درمانی به نظر بیشترین هدف از بلاک چین‌ها در حوزه پزشکی است، از این فناوری برای جمع‌آوری اطلاعات در مقیاس کلان برای پژوهش نیز استفاده کرد. فناوری یادگیری ماشینی از نظر سرعت و دقت تشخیص، عملکرد بهتری نسبت به انسان دارند. اما دسترسی به بسیاری از داده‌های مورد نیاز برای آماده‌سازی این فناوری نیازمند پایش دقیق افراد است که به نوعی نقض حریم خصوصی به شمار می‌رود.

حتی در مواقعی هم که بیماران اطلاعات خود را به شکلی داوطلبانه در اختیار پژوهشگران قرار می‌دهند، امکان مدیریت کردن این حجم از اطلاعات به شکلی امن و به طوری که بیمار بتواند همچنان اجازه کنترل بر داده‌های خود را داشته باشد وجود ندارد. پروژه BreastWeCan.com یک پروژه تحقیقی است که زنان را به به‌اشتراک‌گذاری نتایج ماموگرافی با پژوهشگران تشویق می‌کند. در این پروژه، بیماران با استفاده از بلاک چین می‌توانند داده‌های خود را مدیریت کرده و اجازه و یا عدم اجازه استفاده از آن را بدهند.

البته فعالان حوزه پزشکی دقت می‌کنند که اسیر سروصدای گاه بی‌دلیلی که درباره مزیت‌های بلاک چین راه افتاده نشوند.

ناوین راماچامنداران (مشاور پرتونگاری بیمارستان دانشگاه کالج لندن) می گوید: «بلاک چین به خودی خود هیچ جذابیتی ندارد. درست همان طور که پروتکل تی‌سی‌پی/آی‌پی (TCP/IP) که اساس اینترنت است نیز به خودی خود فاقد جذابیت است. دفتر کل توزیع شده قرار نیست شاه کلیدی برای حل همه مشکلات ما باشد و صرفا یک فناوری اینترنتی است. فکر می‌کنم این فناوری نقش مهمی در یک‌دست‌سازی داده‌ها و کنترل بر آنها دارد.»

بلاک چین پزشکی و کاربردهای آن

گفتنی است دکتر راماچامنداران در یک پروژه مشترک با بنیاد آیوتا همکاری می‌کند. بنیاد آیوتا یک نهاد غیرانتفاعی آلمانی است که در حوزه توسعه فناوری دفتر کل توزیع شده فعالیت دارد.

برخی از پرکاربردترین استفاده‌ها از بلاک چین در حوزه پزشکی توسط فعالان همین حوزه ارایه می‌شود. دکتر عبدالله البیاتی از انگلستان وب‌سایتی برای استاندارسازی فرآیندکاغذی معمول برای ارجاع بیماران راه‌اندازی کرده است. پزشکان برای معرفی بیمار خود به پزشکی دیگر معمولا فرآیندی را طی می‌کنند و اطلاعاتی درباره سوابق تشخیصی و درمانی بیمار را ثبت می‌کنند. این اطلاعات قالب مشخصی ندارد و استاندارد نیست. استاندارسازی این رویه به افزایش دقت این روند و البته کاهش هزینه‌ها می‌انجامد. البته این به شرطی است که تعداد زیادی از پزشکان و بیمارستان‌ها از این الگو استفاده کنند. دکتر البیاتی یک استارتاپ مرتبط با فناوری بلاک چین را با نام مدیکال‌چین (MedicalChain) برای این کار راه‌اندازی کرده است.

تعدد استارتاپ‌های مبتنی بر بلاک چین در پزشکی نیز مشکلی است که باید راه‌حلی برای آن اندیشیده شود. اگر پلتفرم‌های بلاک چین متعددی در حوزه سلامت ایجاد شود، باز هم گسیختگی نظام موجود حفظ خواهد شد. به همین دلیل نظارت دولتی می‌تواند زمینه نظام‌بخشی به این حرکت را فراهم سازد.

هماهنگی بین پلتفرم‌های بلاک چین پزشکی
ایجاد هماهنگی بین بلاک چین‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. دکتر راماچاندران یکی از کسانی که به دنبال ایجاد یک نظام واحد برای نظم‌بخشی و جلوگیری از گسست موجود در زمینه اطلاعات پزشکی در حوزه سرطان است. او امیدوار است بلاک چین‌های پزشکی بتوانند با یکدیگر تعامل داشته باشند. دکتر راماچاندران می‌گوید: «نیاز به یک ساختار کلی فنی داریم که در عین حال تفاوت‌های محلی نیز را نیز پذیرا باشد. می‌توان پروژه‌هایی آزمایشی را در مناطق مختلف راه‌اندازی کرد و از فناوری مشابهی استفاده کرد. به این ترتیب امکان تعامل بین آنها فراهم می‌شود. همچنین فعالان محلی نیز می‌توانند در چهارچوب محدودیت‌های ناشی از این تعامل دست به نوآوری بزنند.»

منبع: ارزنگار