گام اول؛ پذیرش مساله
آزاده محسنی
شبکه بانکی در اجرای فاز اول قانون هدفمندی یارانه ها سربلند وروسفید شد این جمله ، سخن محمود بهمنی در گردهمایی مدیران ارشد بانک سپه است.
ضمن تایید گفته رئیس کل بانک مرکزی و تلاش هایی که شبکه بانکی کشور طی مدت اخیر برای اجرای هرچه بهترطرح ملی هدفمندی یارانه ها داشته است این سوال در ذهن نقش می بندد که آیا پذیرش مشکلات وترسیم برنامه های واقعی راه بهتری برای عبور از مشکلات وغلبه بر آنها نیست ؟
اگر چه همه بخش های جامعه باید نگاهی خوش بینانه به طرح هدفمندی یارانه ها داشته باشند وتلاش کنند این قانون به نحو مطلوب اجرا گردد اما این نگاه خوش بینانه نباید سبب مغفول ماندن مشکلات در طی این مسیر گردد وچه بسا انکار مشکلات علاوه بر اینکه موجب دلسردی منتقدین دلسوز می گردد عملا راه تفکر برای بهبود مشکلات را می بندد.
طی مرور اولین فاز اجرای قانون هدفمندی یارانه ها یکی از مشکلات صف های مردم در پشت خودپردازها بود که به اعتقاد کارشناسان علت اصلی این مشکل ریشه در مشکلات نرم افزاری های سامانه های متمرکز بانکی دارد.
فارغ از اینکه بخواهیم دنبال مقصر بگردیم باید به این نکته توجه کنیم که چگونه می توان بهره وری سیستم را به حداکثر رساند. در این راستا گام اول پذیرش صورت مسئله است. اینکه بگوییم شبکه خودپردازها از مواقع عادی هم بهتر بود قطعا نه تنها هیچ کمکی به افزایش بهره وری شبکه شتاب و خودپردازها نمی کند بلکه باعث خواهد شد تا در مراکز ضعف شاهد مقاومت در اصلاح شویم.
همانطور که اغلب کارشناسان بارها تاکید کردند اشکالات ایجاد شده در فاز ابتدایی واریز نقدی یارانه ها در روزهای نخستین اجرا ناشی از مشکلات نرم افزاری ومحدودیت شبکه شتاب بوده است همچنین مشکلات فیزیکی خودپردازها نیز در کندی ارایه خدمات به مشتریان بانکی بی تاثیر نبوده است که البته این مشکل به دلیل پشتیبانی حداکثری بانک ها از شبکه خودپرداز به حداقل رسید.
اگر نخواهیم که صورت مسئله پاک شود و در عین حال بخواهیم به جای دفاع از خود زمینه بهروری حداکثری را فراهم آوریم باید به جای دفاع غیر معقول ابتدا نهاد های ذیربط برآوردی از توان پردازشی سیستم های خود داشته باشند ودر صورت وجود ضعف در صدد رفع آن برآیند.
پس از این مسئله می توان به پیش بینی هایی اقدام کرد. از جمله اینکه مثلا واریز و اجازه برداشت یارانه نقدی طی مراحل بعدی به صورت منطقه ای ،صورت گیرد و امکان برداشت آن طی روزهای مختلف هفته وعدم همزمانی واریز یارانه نقدی با واریز حقوق ، عیدی وپاداش اسفند ماه صورت گیرد.
نکته بسیار مهم و غیرقابل انکار آن است که سیستم بانکی در اجرای قانون هدفمندی یارانه ها نقش محوری کاملا پررنگی دارد و در نتیجه توجه به مشکلات موجود در فاز اول اجرای این طرح وتلاش برای حل این مشکلات در فاز های بعدی وارایه راهکارهای مناسب ضروری به نظر می رسد.
بسیاری از بانک ها آمادگی خود برای اجرای هر چه بهتر فاز دوم واریز نقدی یارانه ها را اعلام کرده اند اما انچه که مسلم است ارایه راهکار وحل موانع موجود در گرو داشتن نگاه موشکافانه ،کارشناسی وفنی به مسایل است که قطع یقین بانک مرکزی ، بانک ها ی عامل و متولی شبکه شتاب دارای چنین نگاهی هستند.
در این بین باید به شکل کاملا ویژه رفتار بانک تجارت به عنوان یکی از بزرگترین دارندگان شبکه خود پرداز در عذرخواهی از مشتریان خود به دلیل کندی خودپردازهایش را ستود. بخصوص آنکه بانکهای دیگری هم بودند که شبکه خودپردازهایشان با کندی هایی مواجه شد اما بر به زحمت افتادن مشتریان خود چشم فرو بستند و… بنابراین به نظر می رسد مقدمه حل مشکلات در ابتدا پذیرش و بعد حل آنها باشد.