پیش نیاز رشد سرمایه گذاری خطرپذیر بانک در فینتک ها

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، مدیر فناوری اطلاعات بانک صادرات در زمینه توسعه همکاری بانک ها و فینتک ها به الزام ایجاد روابط اقتصاد اشتراکی میان بانک‌ها و فینتک‌ها پرداخت؛ 
این واقعیت برای همه مشخص است که در سال‌های اخیر بحث سرمایه‌گذاری در فینتک‌ها و به عبارت دیگر، رشد سرمایه‌گذاری خطرپذیر (کارآفرین) بسیار بالا رفته است و به دلیل تکامل تکنولوژی‌ها و موفقیت شرکت‌هایی که بر روی توسعة تجربة کاربری با استفاده از خدمات بانکداری نوین تمرکز کرده‌اند، دیگر چشم‌پوشی از این نوع از سرمایه‌گذاری‌ها غیر ممکن است. 

* ارزیابی همکاری سه‌جانبه بانک، فینتک و بوم 
صدری در زمینه نوع همکاری بین بانک و فینتک معتقد است که بانک ها و شرکت های ارائه دهنده خدمات فناوری مالی (فینتک ها) به جای مقابله یا سعی در حذف یکدیگر به یک رابطۀ برد ـ برد بلندمدت بیندیشند. برای ایجاد این رابطه یا اکوسیستم، سر و کلة بوم‌ها پیدا می‌شود. 
واقعیت امر این است که فارغ از نوع سرمایه‌گذاری بانک و فینتک که مثلاً در حوزة بازار سرمایه، مدیریت دارایی و ثروت، بلاکچین و رمزارز، وام، پرداخت، املاک، بیمه و غیره باشد، نیاز به زیرساخت تعاملی ایمن و دارای چارچوب و استاندارد مدون که ما می‌توانیم از آن به بوم یاد کنیم، ‌بسیار لازم است؛ 
البته تعریف صدری از بوم بسیار ساده و ابتدایی است؛ چرا که خود بوم با ارائة سرویس و خدمات خاص نوین می‌تواند سرمنشأ نوآوری و توسعة محصول و بهبود تجربة کاربری و کاهش هزینه‌ها در دو سمت بانک و فینتک باشد. در واقع از منظر بانکداری در آینده‌ای نه چندان دور بانکی موفق محسوب می‌شود که نه یک بانک بزرگ‌تر بلکه یک بانک با اکوسیستم بهتر باشد که مسلماً ایجاد این اکوسیستم همکاری سه‌جانبه و تنگاتنگ بانک، فینتک و بوم را می‌طلبد.

* نگرش، برنامه و عملکرد مدیران برای توسعه همکاری بانک و فینتک
از نظر صدری برای حرکت به سمت و سوی بانکداری دیجیتال و آمادگی یک تحول دیجیتال در حوزة بانک‌ها تنها نیاز به ابزار تکنولوژیک ندارد و باید فرآیندها و به ویژه منابع انسانی سازمان در تمامی رده‌های آن آمادة چنین تغییر و تحولی باشند. 
اینکه بگوییم آیا در حال حاضر تمامی مدیران بانکی نگرش‌های قوی و به روزی برای این سفر سخت و گذار از بانکداری سنتی و الکترونیکی به سمت بانکداری دیجیتال و هوشمند را دارند باید گفت که خیر، به هر جهت نشست و رسوخ این فرهنگ در تمامی ابعاد و منابع انسانی بانک‌ها نیاز به زمان و آموزش و از همه مهم‌تر راهبرد صحیح دارد؛ 
نکتة قابل توجه این است که در هر حال در شبکة بانکی هیچ مدیری را پیدا نمی‌کنید که استفاده از فناوری و به تبع آن مفاهیم جدیدی چون بانکداری باز، ماژولار، بانکداری امنی‌چنل، بانکداری رسانه، بانکداری هوشمند و غیره را برای ماندن و زیستن در صحنة بانکداری لازم نداند.

* راهکار توسعه تعامل بانک و فینتک با توجه به محدودیت منابع
مدیر فناوری اطلاعات بانک صادرات در زمینه راهکارهای توسعه تعامل بانک با فینتک اظهار داشت اگر در استفاده از تکنولوژی نو و مدل‌های کسب و کار جدید منتظر کامل شدن و ارائة چارچوب‌های کامل و جامع و استانداردهای مدون باشیم، در عمل شاید هیچ محصول و خدمت جدیدی را در کشور نتوانیم عملیاتی کنیم؛ 
به نظر صدری بهتر است با رعایت حداقلی جوانب موضوع، محصول را در محیط‌های محدودی اجرا و پایلوت کنیم و به موازات زوایای پنهانی را که به طور مثال از منظر امنیتی یا فنی یا فرآیندی می‌تواند مشکل‌ساز شود استاندارد کنیم و از تجربیات دنیا و سایر کشورها نیز همزمان استفاده و آن را اجرا کنیم؛ 
مثال بارز آن استاندارد PSD1 و PSD2 است که بالفرض PSD2 استانداردی که در حوزة بانکداری باز در سال 2015 شکل گرفت؛ اما برخی از کشورهای پیشرفته تا 2018 نیز هنوز استفاده از آن را اجباری نکرده بودند؛ بنابراین جمع‌بندی من برای اجرای موفق مدل‌های نوین کسب و کار اول از همه به اشتراک گذاشتن دانش و تجربة بین خود شبکة بانکی و شرکای تجاری آن و رگولاتور است؛ سپس ایجاد مدل‌های همکاری برد – برد مابین ذی‌نفعان این خدمات و به موازات همکاری با رگولاتور به منظور تدوین و ابلاغ استانداردهای لازم برای اجرای صحیح و ایمن این نوع از کسب و کارهاست.

* پیش نیاز ایجاد اکوسیستم پایدار بین بانک و فینتک
صدری پیش نیاز ایجاد اکوسیستم پایدار بین بانک و فینتک را وابسته نبودن بانک ها به شرکت های پیمانکار توصیف کرد. از نظر او خدمات مورد نیاز در حوزة فناوری بانک‌ها را که از طریق شرکت‌های پیمانکار یا اصطلاحاً به صورت آوت‌سورس مهیا می‌شوند، می‌توان به دو گونة اصلی متمایز کرد؛ 
1- خدماتی که منجر به چسبندگی بیش از حد بانک به پیمانکار نمی‌شود؛ مثلاً خدمات پشتیبانی از سخت‌افزارهای مختلف تا حدودی می‌تواند از این دسته محسوب شود؛ چرا که امکان تعویض پیمانکار با توجه به وجود پیمانکاران مختلف برای ارائة چنین سرویسی به طور معمول وجود دارد. 
2- برخی از خدمات به ویژه در حوزة نرم‌افزار و فرآیند همانند خدمات کربنکینگ، بانکداری باز و غیره چسبندگی بسیار زیادی را میان بانک و پیمانکاران به وجود آورده است که این حالت می‌تواند منجر به انحصار در پیمانکار و در درازمدت برای بانک مشکل‌ساز شود.
بنابراین بهتر است که ایجاد اکوسیستم‌ها بر پایة تشکیل شرکای تجاری در قالب شرکت‌های با سهامداری مابین بانک‌ها و فینتک‌ها باشد. قاعدتاً در این مدل با رشد شرکت‌های مذکور، طرفین، منتفع می‌شوند و علاوه بر کاهش دغدغة بانک‌ها در طولانی‌مدت از انحصار به واسطة حضور طرفین در این اکوسیستم جلوگیری به عمل آید.

*  پیش بینی سناریوهای آینده همکاری بانک و فینتک
از نظر صدری، پیش‌بینی سناریوهای آینده در حوزة بانکداری در دنیا کمی راحت‌تر است؛ اما در کشور خودمان مطمئناً تغییر نگرش رقیب به شریک در بین بانک‌ها و فینتک‌ها و شرکت‌هایی چون بوم‌ها گسترش پیدا کرده است و باعث هم‌افزایی و توسعة بازار و ایجاد مدل‌های جدید و نوین کسب و کار خواهد شد و در مجموع سازمان‌ها و بانک‌هایی در عرصة آینده موفق‌ترند که خود را سریع‌تر از منظر راهبرد، منابع انسانی، تکنولوژی و فرآیندهای داخلی به این نگرش نزدیک کنند.
بانک‌ها هر چه بیشتر در حوزة تکنولوژی، امنیت، ایجاد اکوسیستم‌های نوین برای ساخت مدل‌های کسب و کار جدید هزینه کنند، مطمئناً نه تنها این هزینه‌ها سوخت نمی‌شوند؛ بلکه به عنوان سرمایه‌گذاری محسوب می‌شوند و در آینده‌ای نه چندان دور منفعت بزرگی را به بانک‌ها و شرکای تجاری‌شان برمی‌گرداند.

سخن پایانی
در مقاله حاضر مشخص شد که رابطه بانک ها و فینتک ها بایستی از نوع رابطه برد-برد باشد، زیرا رقابت در حوزه فناوری و تکنولوژی های مالی الزام توسعه همکاری بین بانک ها و فینتک ها را می طلبد و از طریق این نوع تعامل هر دو طرف می توانند به منافع ارزشمندی دست یابند. در این بین، مدیران بانک ها شاید هنوز آمادگی پذیرش این تعامل را نداشته باشند، ولی انتظار ورود ساختارهایی مانند بانکداری باز، ماژولار، بانکداری هوشمند و امثال آن را دارند بنابراین هزینه های صرف شده برای این همکاری هیچگاه سوخت نخواهد شد. در این راستا، لازم است با توجه به محدودیت منابع موجود، این همکاری شروع شده و به مرور تکمیل گردد. همچنین بهتر است اکوسیستم همکاری بانک با شرکت های پیمانکار به گونه ای ایجاد شود که کمترین وابستگی بین بانک با این شرکت ها ایجاد کند. 

منبع: ماهنامه بانکداری آینده