رهنمودهایی برای تربیت کودکان سنین مختلف در عصر دیجیتال

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، فرستادن کودک به رختخواب یک‌راه حل اساسی نیست، اما همانند یک‌زمان تنفس، می‌تواند تشویقی منطقی برای میانه‌روی کودکان در استفاده از اینترنت باشد. در ادامه بر اساس گروه‌های مختلف سنتی کودکان، نکاتی کوتاه و راهبردی برای والدین مطرح خواهد شد.

کودکان تا 4 سال

آکادمی پزشکی اطفال آمریکا (AAP) توصیه می‌کند کودکان زیر 18 ماه را در معرض تلویزیون و رسانه‌های سرگرمی قرار ندهید. بعد از 18 ماهگی والدین می‌توانند از برنامه‌های مفید باکیفیت استفاده کنند.AAP به والدین تذکر می‌دهد که حتماً باید در کنار فرزندان خود به تماشای برنامه بنشینند تا در این حین بتوانند به سؤال‌های آن‌ها پاسخ دهند. برای کودکان 2 تا 5 سال AAP توصیه می‌کند استفاده از رسانه به یک ساعت در روزبه محتوای مناسب و باکیفیت محدود شود و همچنان والدین در کنار فرزند خود حضورداشته باشند.

در اوایل با آموزش و مثال شروع به راهنمایی کنید. قبل از اینکه برای فرزندتان تلفن همراه هوشمند یا تبلت تهیه کنید، به او آموزش دهید که چگونه باید از این وسایل استفاده مناسبی داشته باشد. پیام‌های خود را در سر میز شام بررسی نکنید. با اعضای خانواده هنگام گفت‌وگو ارتباط چشمی داشته باشید و به صفحه‌نمایش خیره نشوید. به یاد داشته باشید که کودکان خردسال همیشه والدین را تماشا می‌کنند و همه‌چیز را متوجه می‌شوند و یاد می‌گیرند.

ارزش اسباب‌بازی‌های سنتی و قرار دادن کودک در فضای باز را دست‌کم نگیرید. تجربه بازی آزادانه برای بچه‌ها بسیار مهم است. این بدان معنی است که کودک تصمیم می‌گیرد به اختیار خود چه‌کاری انجام دهد و چگونه آن را انجام دهد و بر خلاف بازی‌های رایانه‌ای فقط به خاطر بازی، بازی کند، نه برای رفتن به سطحی بالاتر و مرحله بعد. این جنس از بازی‌ها به کودک اجازه می‌دهد تا تعامل و همکاری با دیگران را تمرین کند، مهارت دفاع از خود و رهبری را بیاموزد، تجربه تصمیم‌گیری پیدا کند، خلاقیتش رشد کند و با سرعت متناسب با مرحله رشدی خود حرکت کند، به‌جای آنکه با سرعت رسانه‌های اجتماعی به حرکت درآید. هرچند ادعا می‌شود که اپلیکیشن‌ها توانایی آموزشی دارند ولی باید توجه داشت که هیچ نوع از آموزش جایگزین آموزش و یادگیری طبیعی نمی‌شود.

کودکان 5 تا 11 سال (سن مدرسه)

والدین نگران آن هستند که فرزندانشان محتوای نامناسب از رسانه دریافت کنند. بهترین راه‌حل برای مقابله با این معضل اجتناب‌ناپذیر، حضور فعالانه در کنار فرزندان و اشاره به محتوای نامناسب و توضیح چرایی آن است. اگر مورد نامناسبی را مشاهده می‌کنید که به تشخیص شما برای فرزندتان به هر دلیلی نامناسب است-ممکن است تشخصی محتوای نامناسب از خانواده‌ای به خانواده دیگر در جزئیات و مصداق متفاوت باشد- زمینه پاسخ مناسب به فرزندتان را به‌خوبی فراهم کنید. از برخوردهای قهری و رفتارهای انفجاری جلوگیری کنید. این شیوه، علاوه بر اینکه به تقویت ارزش‌ها می‌انجامد، به کودک آموزش می‌دهد که دلایل محدودیت و ممنوعیت را در خانه و کنار خانواده خود بیابد نه در کنار غریبه‌ها یا حتی در مواردی گروه‌های هم‌سال.

کودکان در هرزمانی نباید مجاز به حضور در فضای مجازی باشند.AAP توصیه می‌کند که والدین محدودیت‌های معقولی را در مورد زمان مناسب برای کودک خود تعیین کنند. به‌موازات این نکته، تعبیه فضاهای بدون اینترنت و رسانه نیز مانند اتاق‌خواب یا میز شام ضروری است. ایجاد و اجرای این محدودیت‌ها از سنین پائین، به کودکان می‌آموزد که یک کاربر سالم رسانه‌های اجتماعی باشند. همچنین والدین باید به شکل هوشمندانه‌ای نظارت بر محتوای مصرفی کودکان خود داشته باشند. یک محتوای رسانه‌ای مفید برای کودکان باید متناسب باسن آن‌ها باشد، به شکل صحیح تخیل و قوه عقل آن‌ها را به چالش بکشد و دارای ارزش‌های اخلاقی و صحیح باشد.
به فرزندان خود پاداش دیجیتالی ندهید.

فناوری‌های مبتنی بر بستر اینترنت به‌اندازه کافی دارای جذابیت هستند؛ بنابراین زمانی که به خاطر انجام یک کار خوب به فرزندتان اجازه استفاده از دستگاه یا گشت‌وگذار در اینترنت را می‌دهید یا برعکس، زمانی که به خاطر رفتار بدی او را از استفاده منع می‌کنید به این جذابیت می‌افزایید. چراکه ارزش‌گذاری بیش‌ازحد برای اینترنت و ابزار آن را در ناخودآگاه کودک نهادینه می‌کنید.

کودکان را به فعالیت‌های دیگر تشویق کنید. به خاطر داشته باشید که راه‌های زیادی برای خلق فرصت تفریح وجود دارد. به‌عنوان‌مثال اختصاص دادن زمانی برای پیاده‌روی با فرزندتان یا مشارکت در ساخت یک کاردستی برای ایجاد تعادل در زیست کودکان عصر دیجیتال بسیار مهم است. فرزندان خود را تشویق کنید تا دامنه علایق و سرگرمی‌های خود را توسعه دهند. آن‌ها را به خواندن کتاب‌های متناسب سنشان تشویق کنید و در یافتن کتاب مناسب به آن‌ها کمک کنید. در پیچیدگی‌های امروزی زندگی شهری، نیازی به تفریحات لوکس و گران‌قیمت نیست. بگذارید خودتان خالق تفریحات باشید و در مسیرهای از پیش تعیین‌شده صنعت سرگرمی قدم برندارید تا کودکان نیز دنباله‌رو شما نباشند.

کودکان و نوجوانان بالای 12 سال

به مدل‌سازی یک زیست سالم آنلاین برای فرزندانتان اهمیت دهید. معمولاً وقتی فرزندان بزرگ‌تر می‌شوند والدین اجازه می‌دهند تا آن‌ها استقلال بیشتری داشته باشند؛ اما باید توجه داشت که آداب و قوانین تربیتی مراحل قبل همچنان باید به قوت خود باقی بماند. در مقایسه با هر اولویت تربیتی، مؤثرترین نکته تلاش برای ادامه‌دار بودن فرایند گفتگو میان والدین و فرزندان است. باید تلاش شود تا حس اعتماد و اطمینان همچنان در کیفیتی باقی بماند که اولین گزینه طرح دغدغه یا پرسش فرزندان، والدین باشند. دوام گفت‌وگو به معنی دوام پیوند خانواده است. حتی اگر فرزندان سال‌ها بزرگ‌تر شوند.

نوجوانان را نسبت به حریم خصوصی آگاه کنید. بر اساس قوانین پلتفرم‌هایی مانند اینستاگرام یا فیس‌بوک هنگامی‌که کودکی به سیزده‌سالگی رسید مجاز به ساخت حساب کاربری است-هرچند ممکن است برخی از کودکان در اعلام سن خود تقلب انجام دهند و قوانین را دور بزنند- سایر پلتفرم‌ها نیز عموماً همین بازه سنی را در نظر گرفته‌اند؛ درهرحال زمانی که والدین به این نتیجه می‌رسند که داشتن حساب کاربری در شبکه‌های اجتماعی برای فرزندشان مناسب است باید آموزش‌های تنظیم و مراقبت از حریم خصوصی را به شکل کامل به فرزندشان بدهند. توصیه می‌شود درباره حریم خصوصی به همراه فرزندتان به تحقیق بپردازید و مطمئن شوید که ماهیت حریم خصوصی را می‌فهمد، فرق میان مفاهیم عمومی و خصوصی را تشخیص می‌دهد و تأثیرات آن را به‌خوبی درک می‌کند. به‌عنوان یک قاعده کلی، او نباید هیچ پست آنلاینی را بارگذاری کند که با مشاهده آن توسط دیگران احساس ناراحتی کند، حتی نزدیکانی همانند مادربزرگش.

با فرزندانتان در شبکه اجتماعی تعامل دوستانه داشته باشید، اما اجازه ندهید به آن‌ها حس جاسوسی دست بدهد. روانشناسان توصیه می‌کنند حساب کاربری آن‌ها را دنبال کنید و صفحه آن‌ها را کنترل کنید ولی با اعتماد به آن‌ها در سنین بالاتر برخورد کنید. تا زمانی که موضوعی باعث نگرانی شما نشده است، اقدامات کنترل‌کننده مستقیم انجام ندهید.

به فرزندانتان توضیح دهید که ارسال پیام در پیام‌رسان‌ها همیشه ایده خوبی نیست. کودکان و خصوصاً نوجوانان باید آگاه باشند که وقتی مخاطب تن صدای آن‌ها را نمی‌شنود و صورت آن‌ها را نمی‌بیند، احتمال برداشت اشتباه از پیام بالا می‌رود. به‌خصوص شوخی در این شرایط ممکن است ناخوشایند باشد و سبب ایجاد سوءتفاهم شود. برای جلوگیری از ایجاد این قبیل احساسات آزاردهنده باید بدانند که وقتی مثلاً جمله‌ای را به شوخی ارسال می‌کنند باید آن را روشن کنند تا رابطه دوستانه آن‌ها دچار مشکل نشود. همچنین این موضوع مهم در تعامل نوجوانان با بزرگ‌ترها، مانند معلمانشان بسیار مهم است. کودکان و نوجوانان باید آداب معاشرت آنلاین را یاد بگیرند و اهمیت آن را به‌اندازه معاشرت در جهان واقع درک کنند. تربیت کاربر مبادی‌آداب و اخلاق مدار در عصر پیام‌رسان‌ها از وظایف تربیتی جدید والدین است.

منبع: childmind.org