اعتبار اوراق بهادار در صدور کارت اعتباری

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، امروزه در بسیاری از کشورهای جهان به ویژه در دنیای پیشرفته، کارت اعتباری جزئی جداناپذیر از زندگی مردم محسوب می‌شود. استفاده از کارت اعتباری از نیمه دوم قرن بیستم آغاز شد و از دهه 1980 در جهان مورد استقبال قابل توجهی قرار گرفت؛ اما مسئله بسیار مهم در استفاده از کارت اعتباری، تأمین منابع توسط صادرکننده کارت بود که در ابتدا توسط خود شرکت صادرکننده انجام می‌گرفت؛ اما با افزایش کاربرد این ابزار، شرکت‌ها برای حفظ عملکرد و در عین حال، نقدینگی خود مجبور به استفاده از اوراق بهادار شدند.

استفاده از اوراق بهادار با درآمد ثابت با تضمین دارایی‌ها (Fixed income asset-backed securities) (ABS) در زمره اوراقی محسوب می‌شوند که سرمایه‌گذاران با خرید آن پشتوانه مالی مورد نیاز برای صدور کارت اعتباری را فراهم می‌کنند و در قبال آن درآمد ثابتی روی این اوراق به دست می‌آورند. این درآمد به صورت ماهانه و بر اساس کارمزد تراکنش‌های دارنده کارت اعتباری محاسبه می‌شود. این امر به شرکت‌های صادرکننده کارت این امکان را می‌دهد تا با تکیه بر دارایی‌های خود بتوانند نقدینگی لازم برای صدور کارت اعتباری را توسط سرمایه‌گذاران تأمین کنند.

اوراق بهادار و اهمیت آن در صدور کارت اعتباری

پیدایش اوراق بهادارسازی (Securitization) به دهه ۱۹۷۰ بازمی‌گردد، زمانی که وام‌های رهنی خانه توسط آژانس‌های دولت ایالات متحده تجمیع می‌شدند. در اوایل دهه ۱۹۸۰ فرآیند تبدیل سایر دارایی‌هایی که به نوعی دارای درآمد بودند نیز صورت پذیرفت و در سال‌های بعد این بازار به طور چشمگیری گسترش یافت. اوراق بهادارسازی، فرآیندی است که طی آن از طریق یک واسطه مالی، دارایی‌های مالی غیر نقدشونده (مانند وام‌های رهنی) تجمیع شده و جریان‌های نقدی ناشی از آن دارایی‌ها مجدد دسته‌بندی می‌شود و اوراق بهادار به پشتوانه جریان‌های نقدی دسته‌بندی ‌شده منتشر می‌شود. این فرآیند به صاحبان دارایی اصلی این امکان را می‌دهد تا دارایی را از ترازنامه خارج کنند و بتوانند به طور مجدد به وام‌دهی بپردازند. در نتیجه نقدینگی بیشتری برای تأمین مالی ایجاد می‌شود. به محصولاتی که در فرآیند اوراق بهادارسازی ایجاد می‌شوند، ابزار تأمین مالی ساختاریافته گفته می‌شود.

باثبات ترین نوع اوراق بهادار

اوراق بهادار به پشتوانه دارایی‌ها باثبات‌ترین نوع از محصولات اوراق بهادارسازی است که طی سالیان با وجود شرایط رونق و رکود بازار اوراق بهادارسازی از پایداری نسبی برخوردار بوده است. در شکل زیر حجم اوراق بهادار به پشتوانه دارایی‌ها را بین سال‌های ۱۹۸۵ تا ۲۰۱۵ در ایالات متحده آمریکا می‌بینید که حاکی از آن است که اوراق بهادارسازی در دهه 1990 با تمرکز بالا بر کارت اعتباری و وام خودرو شروع به اوج‌گیری کرد. پس از آن

اوراق بدهی (Collateralized debt obligation) و وام دانشجویی نیز به بخش قابل توجهی از این اوراق بهادارسازی تبدیل شد. نکته مهم در این دوران، بحران مالی سال 2008 است که به شدت بر کارت‌های اعتباری و همچنین CDOها خدشه وارد کرد؛ بنابراین تأمین مالی کارت اعتباری از طریق اوراق بهادار ریسک بالایی در شرایط بحران دارد؛ زیرا پیشتوانه این اوراق، دارایی فیزیکی نیست و تنها دریافتنی‌های کارت اعتباری به عنوان پشتوانه اصلی محسوب می‌شود. در نتیجه در شرایط بحران، زمانی که شرکت توان پرداخت مبلغ دریافتنی کارت اعتباری را نداشته باشد، این چرخه با مشکل مواجه خواهد شد.

از آنجایی که حساب‌های دریافتنی (Receivables) معمولاً مهم‌ترین دارایی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری است و به دلیل اینکه ذیل دارایی‌های جاری قرار می‌گیرد، از قدرت نقدشوندگی بیشتری نسبت به سایر دارایی‌ها برخوردار است و در نتیجه گزینه مناسبی برای تبدیل به اوراق بهادارسازی به شمار می‌رود.

جمع بندی

با مطالعه مقاله حاضر مشخص شد که اوراق بهادار به عنوان ابزاری برای تامین مالی سرمایه گذاران می باشد تا از طریق آن بتوانند پشتوانه مالی مورد نیاز برای صدور کارت اعتباری را فراهم سازند. اما تامین مالی کارت اعتباری از طریق اوراق بهادار در شرایط بحرانی مانند کرونا ریسک بالایی دارد زیرا دارایی فیزیکی محسوب نمی شود و ممکن است در این شرایط کارت اعتباری دریافتنی کافی برای پشتیبانی مالی شرکت نداشته باشد.

ماهنامه بانکداری آینده