بررسی وضعیت تحول دیجیتال در نظام بانکی / موج سواری بانکداری دیجیتال بر محور فرآیند سنتی

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک ،در هفته ای که گذشت نقطه نظر چهار تن از فعالان حوزه بانکداری الکترونیک در خصوص وضعیت تحول دیجیتال در نظام بانکی کشور عنوان شد.

همانطور که می دانید عصر دیجیتال تمامی ابعاد زندگی بشر را دستخوش تغییر و تحول کرده است به طوریکه نسل جدید خواستار پیشبرد سبک زندگی خود بر این محور هستند و این نشان می دهد که عدم توجه برای ارتقا و توسعه مسائل دیجیتالی روز مانند بانکداری دیجیتال چالش برانگیز شده است.

فرهنگ دیجیتال، مقوله پیچیده‌ای است که در گذار از بانکداری سنتی به بانکداری دیجیتال، توجه ویژه‌ای را می‌طلبد. از آنجایی که بیشتر بانک ‌های کشور به شناخت مشتریان و تحلیل نیازهای آنها با روش ‌های سیستماتیک نمی ‌پردازند و نمی ‌توانند ارائه خدمات را به صورت شخصی سازی شده به انجام برسانند، بنابراین بانک ‌ها ابتدا باید به رویکردی مناسب برای تحلیل اطلاعات و داده‌ های ضروری مشتریان و حرکت در مسیر شناخت مناسب آن‌ ها بیندیشند. این نوع برداشت می ‌تواند ترفندی کارساز برای کمک به بانک‌ ها محسوب شود. علاوه بر این حرکت به سمت متحول شدن باید با شناسایی کامل ویژگی‌ها و تحلیل تکنولوژی‌ هایی برای نزدیک شدن هرچه بیشتر به مشتریان همراه باشد.

در تحول دیجیتال بانکداری بایستی تمام اهداف آن بانک در زمینه فناوری های دیجیتال یکپارچه سازی شود و از این طریق کسب و کارهای وابسته به این صنعت متحول گردد.علاوه بر آن تحول دیجیتال می توانند باعث کاهش هزینه های زیادی شود. همچنین پیشرفت خدمات مطلوب به مشتریان برای کاهش زمان، مطالبه ای جدی میان مشتریان به خصوص مشتریان نسل جوان است که با ارتقای تحول دیجیتال در صنعت بانکداری محقق می شود.

همزمان با تغییرات تکنولوژیکی در خدمات رسانی بانک ها، نوع فعالیت بانک ها نیز بایستی تغییر کند. امروزه دیگر در دنیا به افزایش شعب و ایجاد ساختارهای فیزیکی تاکید نمی شود و این مسئله باعث شده تا بحث های جدید ادغام شعب، حذف شعب، ارائه خدمات ۲۴ ساعته آنلاین و الکترونیک و “نئو بانک ها” در دنیا مطرح و در مواردی نیز در ایران و جهان عملیاتی شود.

استقامت بر محور سنتی

محمد حسین منوچهری ، رئیس اداره مهندسی نرم افزار بانک آینده عنوان کرد: بانکداری دیجیتال مدت طولانی است که در دنیا شکل گرفته است که در کشور ما نیز به تبع سایر کشورها به این عرصه ورود کرده است و این تحول همزمان با اپیدمی کرونا شدت گرفت. اما قبل از این جریانات ما مشکلات رگولاتوری و نظارتی زیادی داشتیم ولیکن پس از جریان کرونا مسائل رگولاتوری کم رنگ شد که همین باعث شد بانک ها بتوانند بدون هماهنگی و خواسته رگولاتوری ، خودشان را با مسائل دیجیتال منطبق کنند.

وی اضافه کرد: در حال حاضر می بینیم بانک های ایران هم همانند سایر بانک های دنیا در این حوزه به خوبی عمل کردند و بانک های ما از نظر سرویس به مشتریان در وضعیت مطلوبی قرار دارد گرچه جای کاری زیادی دارد ولیکن همگام با تحول روز است .ارائه سرویس مطلوب به مشتریان چند وجه دارد که یکی از آن ها خدماتی است که به مشتریان ارائه می شود و فرآیندها و مسائل پشت پرده وجه دیگر آن است که به صورت سنتی اجرا می شوند که این وجه برای ارتقا و خروج از کالبد سنتی جای کار بسیاری دارد.

مقاومت بانکداری دیجیتال در مقطع تبدیل فرم کاغذی به الکترونیکی

محسن زادمهر، مدیر عامل بانکینو در پاسخ به این سوال که بانک ها تا چه میزان مفهوم دیجیتال را درک کرده اند، عنوان کرد: این موضوع فاصله زیادی تا آنچه که به آن فکر می کنیم دارد و آنچیزی که امروز شاهد آن بوده ایم را نمی توان تحول نامید بلکه از جنس تکامل بوده است . این در حالی است که تکنولوژی وارد شده اما بیزینس و فرآیندها کاملا به صورت سنتی اجرا می شود . در لایه ای که در مورد آن صحبت می کنیم صرفا در شیوه ارائه محصولات در سطح پایینی پیش رفته اما امیدوارم در سال های آینده این بحث تحول شکل گیرد و به فرآیندها و مدل کسب و کارها ورود پیدا کند.

وی ادامه داد: وقتی تکامل ایجاد شود در مرحله بعدی نیاز به بازطراحی دارد. اما ما تا این لحظه به مرحله بازطراحی نرسیده ایم و صرفا فرم های کاغذی را به الکترونیکی تبدیل کرده ایم. نگاه به تکنولوژی به صورت ابزار بوده و در حد ابزاری این موضوع پیش رفته است. اما برای بازطراحی کلی برنامه ای صورت نگرفته است. بانک ها برای تسهیلات سیستم بانکی در حوزه دیجیتال کار خاصی جز این که فرم ها را به صورت الکترونیکی تبدیل کند ، انجام نداده اند و اکنون می بینیم تسهیلات آنی و سریع پرداخت نمی شود. امیدوارم بیزینس مدل، طراحی شود.

فضای خاکستری تحول دیجیتال در کشور

فرهاد اینالویی، فعال حوزه بانکداری دیجیتال در خصوص وضعیت تحول دیجیتال در صنعت بانکداری گفت: برای بررسی تحول باید به خروجی ها نگاه کرد. اگر شما در خروجی بانک ها تحول را مشاهده کردید پس می توانید بگویید این بانک در مسیر تحول حرکت کرده است.

معاون فناوری اطلاعات بانک ایران زمین مهم ترین خصیصه تحول دیجیتال را ساختارشکن بودن آن دانست و گفت: این برای تحول دیجیتال بدان معناست که در خروجی ها ساختارشکنی رویت می شود. این در حالی است که ما چنین چیزی را در بانک ها نمی بینیم و با آن فاصله زیادی داریم و این فاصله ها دلایل گوناگونی دارد یکی از آنها  نبود زیرساخت مناسب تکنولوژی و مقرراتی است.وی ادامه داد: تحول یک پروسه طولانی دارد و اینطور نیست که به سرعت و آنی پیش برود و با توجه به شرایط مدیریتی حاکم بر نظام بانکی، نگاه بلند مدتی برایش وجود ندارد که در نتیجه انرژی زیادی برای آن صرف نمی شود.

تحول دیجیتال انرژی مضاعفی را برای پایبندی سهامدار، هیات مدیره و مدیران ارشد می طلبد که نیازمند سرمایه گذاری، انرژی مدیرتی و زمان بندی طولانی است.

اینالویی متذکر شد: باید DNA دیجیتال در داخل سازمان وجود داشته باشد. اما اغلب مدیران ما در بانک ها در رده های سنی بالایی قرار دارند و جزء نسل گذشته بانکداری هستند و تا حدودی با سبک دیجیتال فاصله دارند و همین موضوع باعث شده استقبال تنها از پروژه های زودبازده باشد اما تحول دیجیتال، پروژه ای زودبازده نیست.

وی به فضای دیجیتال کنونی اشاره کرد و در اینباره گفت: در این حوزه در ابتدا پروژه را تعریف می کنیم سپس به مرکز نوآوری ارائه می دهیم که خروجی آن را به ما بدهد. ما از فضاهایی که میز و صندلی به استارتاپ ها بدهیم، گذر کرده ایم ولی همچنان می بینیم بانک ها در این مسیر هزینه های زیادی می کنند که بخشی از آن مربوط به اشتباهات استراتژیک است.

کشورهای رقیب ما در منطقه تیم های ما را می دزدند از طرفی سیاست گذاری کلان هم وجود ندارد. فضای دیجیتالیزیشن کشورمان خاکستری شده است علی الخصوص در بحث قواعد و قوانین مشکلات بسیاری داریم.

سرخوردگی استارتاپ ها از فضای بی حال بانکداری

مصطفی طهماسبی، مدیر عامل شرکت سنباد در خصوص تحول دیجیتال در بانکداری عنوان کرد: آن چیزی که به عنوان تحول می خواهیم رخ دهد بایستی در لایه های مختلف صورت گیرد. آنچیزی که در حال حاضر در مارکت ها می بینیم خدماتی بوده که به مشتری داده شده و مشتری از آن استفاده می کند اما تغییری در فرآیندها اتفاق نیافتده و فرآیندهای ما همان فرآیندهای سنتی و مربوط به گذشته است.

وی ادامه داد: وقتی ما در فضای بانکداری باز به دنبال API  گرفتن می رویم می بینیم که بسیاری از بانک ها این آمادگی را ندارند و این موضوع چالش های زیادی را به دنبال داشته است.

طهماسبی گفت:من در اکوسیستم دو بانک نگاه CBC  را دیدم و به این نتیجه رسیدم وقتی استارتاپ ها در بدنه بی حال بانک وارد می شوند منفعل می شوند و اوضاع آنطور که می خواستند پیش نمی رود و این همان اتفاقی است که در گذشته  رخ داده  که در واقع یک هیجانی در شروع کار برای مدیران ایجاد می شود اما ساختار و بدنه بانک همراه با این مقوله نیست و انگیزه ای هم برای حرکت در این مسیر دیده نمی شود.

وی تاکید داشت : فضای رگولاتور به گونه ای است که همگام با استارتاپ ها نیست و بسیار عقب است . رگولاتوری ما حالتی پیدا کرده که سرمایه گذار کار را پیش ببرد و سپس خط قرمز ها را برایش تعیین کند. استارتاپ ها وقتی بدانند با کلی تلاش نمی توانند بدنه بانک را راضی نگه دارند سرخورده می شوند و به خارج از کشور جذب می شوند.

مزایای تحول دیجیتال در شبکه بانکی

موانع برای توسعه دیجیتال در نظام بانکی کشور نه تنها به بدنه بانکی آسیب می رساند بلکه استارتاپ ها و فین تک ها را هم درگیر خواهد کرد. این در حالی است که بسیاری از کشورهای دنیا هر روز به ایده ای نو برای کاهش زمان و تسریع در فرآیندهای بانکی می اندیشند که به دنبال آن ساختار سنتی و هزینه بر نیز کنار گذاشته می شود.