آمار ۱۲۰ میلیون نفر – سفر، در تعطیلات نوروز معیار واقعی ندارد

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک بر اساس اعلام رئیس ستاد تسهیلات سفرهای کشور از 27 اسفندماه سال 88 تا 13 فروردین ماه امسال 120 میلیون و 480 هزار نفر سفر انجام شده که حدود 80 درصد آن با خودرو شخصی، 18 درصد توسط ناوگان حمل و نقل عمومی و تنها دو درصد توسط حمل و نقل هوایی، دریایی و ریلی صورت گرفته است.

ارائه چنین آماری و استفاده از چنین شیوه نفر سفر برای آمارگیری از گردشگران نوروزی در حالی صورت می گیرد که کارشناسان گردشگری در گفت و گو با روزنامه بهار معیار نفر سفر را برای سنجش گردشگری مناسب نمی دانند و معتقدند این آمار معیار واقعی ندارد.

اما در مقابل، کارشناسان دیگری نیز هستند که ارائه این آمار را صحیح می دانند، زیرا به گفته این دسته از کارشناسان آمار مبتنی بر شمارش افراد است.

با این حال سید رضا موسوی معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در ادامه ارائه آمارهای خود از رشد 3/21 درصدی سفرهای نوروزی نسبت به سال گذشته خبر داد.

استفاده از واژه نفر سفر و ارائه آمار مبتنی بر آن از ابتدای سال 87 بود که با اعلام 70 میلیون نفر سفر از سوی مدیران سازمان میراث فرهنگی و گردشگری موجب بالا گرفتن بحث هایی بر سر این واژه شد، چرا که برخی کارشناسان و حتی رسانه ها به سختی پذیرفتند که با جمعیت 70 میلیونی ایران چگونه 70 میلیون نفر سفر صورت گرفت.

گرچه وعده داده شد که واژه و معیار جدیدی برای سنجش گردشگر تعیین شود اما در فروردین ماه سال 88 با اعلام انجام 99 میلیون نفر سفر بیانگر استفاده از همان شیوه و سیاق پیشین برای مقدار گردشگر بود.

امسال نیز 120 میلیون نفر سفر به همان روش های دو سال قبل از سوی معاون گردشگری سازمان میراث اعلام شد تا نوروز امسال نه تنها شاهد رشد گردشگر در کشور باشیم بلکه مسوولان با استفاده از آن بتوانند عملکرد مدیریتی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری را در زمینه افزایش سفر چشمگیر قلمداد کرده و بقایی رئیس سازمان میراث نیز این سازمان را نگین فعالیت های دولت اعلام کند.

تعریف استاندارد از سفر و گردشگر

بنا بر اظهارات روزبه میرزایی استاد دانشگاه علامه، تردد مسافر به ویژه عبور و مرور گردشگران در استان ها و جاده ها هیچ گاه نمی تواند معیاری برای سنجش قرار گرفته و واقعیت گردشگری را نشان دهد به گفته او ابتدا باید تعریف مشخصی از مسافر و گردشگر وجود داشته باشد.

در عین حال استانداردهای جهانی را نیز باید برای سنجش مقدار گردشگر رعایت کرد تا با بررسی آمار و ارقام واقعی به تحلیل صنعت گردشگری بپردازیم؛ صنعتی که به باور میرزایی بیمار بوده و باید با آمار و ارقام واقعی آن را درمان کرد.

او می گوید: براساس تعریفی که از گردشگر وجود دارد، گردشگر کسی است که به منظوری غیر از کسب و کار درآمد، مدتی بیش از یک شب و کمتر از یک سال به سرزمینی غیر از محیط متعارف خود پای گذاشته و اقامت گزیند. اما آنچه از آمارهای ارائه شده برداشت می شود، حضور کمتر از یک روز و حتی اقامت یک نیم روز بوده که جزء سفر محسوب می شود.

نکته دیگر اینکه زمانی گردشگری صورت می گیرد که چهار عمل فعالیت های قبل از سفر (کسب اطلاعات مقصد و جمع آوری وسایل)، انجام سفر از مبدأ به مقصد، بازدید از یک جاذبه یا شرکت در یک رویداد گردشگری و همچنین رفتارهای پس از سفر (از قبیل چاپ فیلم و عکس) صورت گرفته باشد.

از همین رو به گفته میرزایی چون در بسیاری از موارد تمامی چهار عمل انجام نمی شود، نمی توان آن را یک سفر قلمداد کرده و جزء آمار محسوب کرد.

وضعیت خاص، آمار خاص

براساس معیار سازمان میراث فرهنگی ورود هر خودرو به یک استان، یک سفر محسوب می شود.

بنابراین اگر خودرویی چهار سرنشین داشته باشد، هر چهار نفر آن به عنوان نفر سفر محاسبه می شود و به ازای هر شب توقف آنها هم چهار نفر سفر در نظر گرفته می شود. حال اگر خودرویی از مبدأ به مقصد از استان های دیگری نیز عبور کند، تمامی شهرهای مورد تردد نیز جزء سفر محاسبه خواهد شد.

حسن زاده کارشناس گردشگری در این باره می گوید: وقتی اساس سنجش یک وضعیت خاص باشد، به یک نتیجه خاص خواهد رسید.

این کارشناس آمارهای ارائه شده را درست می داند و معتقد است چون آمارهای رسمی مبتنی بر یک شمارش است بنابراین می تواند صحیح باشد.

بنا بر اظهارات او هر زمان که مسافری از مبدأ خارج شده و به یک مقصدی حرکت کند و در هر کجا یک شب اقامت گزیند، به آن سفر گفته می شود. با این وجود او هم بر این باور است که مسوولان این روند را برای سال آینده نیز ادامه خواهند داد؛ روندی که به باور او از دید مسوولان صحیح بوده و قابل استناد است.