خودزنی الکترونیکی بانک ها

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک بسیاری از بانک‌های کشور در حالی‌که براساس بخشنامه بانک مرکزی موظف‌اند از پذیرندگان پایانه‌های فروش بین نیم تا یک درصد کارمزد دریافت کنند، اما با سرپیچی از این قانون، کارمزد پایانه‌های فروش را حذف کرده‌اند و هیچ درصدی از فروشندگان نمی‌گیرند.

این بانک‌ها در واقع برای گرفتن یا نگرفتن کارمزد از مشتریانشان با نادیده گرفتن سیاست‌ بانک مرکزی، مستقل از این نهاد عمل کرده و سیاست‌های خاص خود را عملی کرده‌اند.

سیاست‌هایی که به نظر می‌رسد در کوتاه‌ مدت با ایجاد بازار رقابتی می‌تواند تاثیر بسزایی در افزایش تراکنش‌های الکترونیکی بانک‌ها داشته باشد اما از دیگر سو، به دلیل هزینه‌هایی که سربار بانک‌ها می‌کند درنهایت ممکن است منجر به پرداخت زیان از سوی شرکت‌های PSP و بانک‌ها شود.

هم‌اکنون بیش از 83 میلیون کارت توسط 19 بانک دولتی و خصوصی صادر شده و تعداد پایانه‌ فروش نصب شده در سطح کشور از یک میلیون و 100هزار دستگاه گذشته است. در این میان تعداد کارت‌های اعتباری هنوز اندک و تقریبا 500هزار کارت است.

هفته پیش مدیرعامل شرکت تجارت الکترونیک پارسیان در یک نشست خبری از اعطای هدیه‌ای به تمامی دارندگان پایانه‌های فروش بانک پارسیان خبر داد. عبدالمجید پورسعید در آن نشست با ابراز خرسندی اعلام کرد که کارمزد دستگاه کارتخوان بانک پارسیان از اول اردیبهشت‌ماه حذف شد.

به‌زعم این مدیرعامل، در فضای رقابتی نفس‌گیری که بین بانک‌های دولتی و خصوصی در این حوزه حاکم است، صرفا ارایه خدمات مناسب و رضایتمندی مشتریان، آن‌ها را متمایز و در دسترسی به اهداف شرکت کمک می‌کند.

او گفت که برای رضایتمندی بیشتر دارندگان پایانه‌های فروش پارسیان و همچنین اقدامات عملی برای توسعه تجارت الکترونیکی و خدمات بانکداری الکترونیکی، کارمزد پایانه‌های فروش بانک پارسیان در سراسر کشور حذف شده است.

 پورسعید، حذف شدن این کارمزد را به عنوان هدیه‌ای برای مشتریان این بانک در حوزه تجارت الکترونیکی دانست و گفت: در حال حاضر نصب و راه‌اندازی، پشتیبانی و بازرسی پایانه‌های فروش بانک پارسیان برای مشتریان این بانک به صورت رایگان انجام می‌شود.

به گفته وی، شرکت تجارت‌الکترونیکی پارسیان سال گذشته با داشتن حدود 60 میلیون تراکنش توانست 30 درصد از سهم تراکنش‌های سیستم بانکی را نصیب خود کند و به عنوان بزرگ‌ترین PSP کشور شناخته شود.

مدیرعامل شرکت پرداخت الکترونیک پارسیان در پاسخ به این‌که آیا حذف کارمزد از پایانه‌های فروش می‌تواند اقدام بجایی باشد؟ گفت: در حال حاضر شرایطی وجود دارد که حذف کارمزد می‌تواند مثل گذاشتن جایزه برای دارندگان کارت و پذیرندگان POS به عنوان یک شگرد تشویقی عمل کند.

او معتقد است که سوددهی الزاما نباید به طور مستقیم باشد ولی زمانی‌که با دید جامع‌تری به این موضوع نگاه شود می‌توان به مزیت‌های آن نیز پی برد.

به گفته وی، حذف کارمزد پایانه‌های فروش حتی باعث افزایش گردش پول در سیستم بانکی می‌شود، چراکه در این روش هیچ وجهی از نظام بانکی خارج نمی‌شود.

البته پارسیان در ردیف آخرین بانک‌هایی قرار دارد که به جمع بانک‌های مدافع حذف کارمزد روی پایانه‌های فروش پیوسته است، چون علاوه بر این بانک، بانک‌های ملی، سامان، صادرات ، ملت و … نیز مدت‌هاست که اقدام به حذف کارمزد و عدم دریافت وجه از پذیرندگان پایانه‌های فروش کرده‌اند،

نکته جالب‌تر آن‌که هنگامی‌ که با شرکت‌های PSP این بانک‌ها تماس گرفته شد تا از دریافت یا عدم دریافت کارمزد روی پایانه‌های فروش مطمئن شویم، بسیاری از آن‌ها از ارایه  پاسخ صریح و شفاف در این باره طفره ‌رفتند. این در حالی است که اطلاع داشتن از چنین موضوعی حق مسلم پذیرنده و مشتری محسوب می‌شود.

بانک صادرات، جزو آن دسته از بانک‌هایی است که نزدیک به یک سال است کارمزد POS را حذف کرده است؛ اگرچه مدیرعامل شرکت کارت اعتباری ایران – PSP بانک صادرات- در این‌باره گفت که بانک برای سرویس‌های ویژه‌ای که می‌دهد از پذیرنده کارتخوان، کارمزد کسر می‌کند. بانک سامان هم در سیاستی که از اسفندماه سال گذشته اتخاذ کرده، در نظر دارد تا پایان سال جاری، کارمزدی از پذیرندگان پایانه‌های فروش نگیرد.

به گفته روابط عمومی شرکت PSP سامان، این تصمیم به صورت مشترک توسط شرکت و بانک گرفته شده و هیچ دستورالعملی هم از جانب بانک مرکزی برای حذف این کارمزد صادر نشده است.هنگام تماس با یکی از مسوولان PSP بانک ملت، زمانی‌که درباره دریافت یا عدم دریافت کارمزد پایانه‌ فروش توسط این بانک جویا شدیم، در پاسخ شنیدیم که براساس تفاهم‌نامه‌ای که بانک مرکزی با بانک‌ها امضا می‌کند، معلوم می‌شود که باید کارمزد گرفت یا نه!

اما در تماس با روابط عمومی این بانک در پاسخ صریحی دریافتیم که بانک ملت هم مدت‌ها است دیگر از پذیرندگان پایانه‌های فروش کارمزدی دریافت نمی‌کند. به نظر می‌رسد در این میان بانک اقتصاد نوین، جزو معدود بانک‌هایی است که هنوز روی بخشنامه بانک مرکزی پابرجا مانده است؛ چراکه این بانک همچنان از پذیرندگان پایانه‌های فروش، کارمزد می‌گیرد.

رییس اداره کل نظام‌های پرداخت بانک مرکزی، در پاسخ به چرایی نحوه عملکرد بانک‌ها در قبال این بخشنامه، گفت: بانک مرکزی نسبت به حذف این بخشنامه حساسیتی نشان نداده و برای حذف آن هم دستورالعمل جدیدی صادر نکرده است.

به اعتقاد مهران شریفی، این بازار است که خود را با جریان‌ها تنظیم می‌کند. او معتقد است: در صورتی‌که صدور کارت اعتباری روی غلطک بیفتد، بانک‌ها به تدریج به اجرای مجدد این بخشنامه روی می‌آورند؛ چراکه ساختار کارمزدی کارت‌های اعتباری با دبیت متفاوت است.

در این نوع از کارت‌‌ها، بانک مرکزی هنگام تسویه‌حساب فرض را بر این می‌گیرد که بانک‌ها کارمزد خود را از پذیرندگان پایانه‌های فروش گرفته‌اند و اگر بانکی این کارمزد را دریافت نکرده باشد، هزینه آن را باید از جیب بپردازد. به گفته شریفی، هنگامی‌که تعداد کارت‌های اعتباری صادر شده زیاد شود، خود به خود تقاضا برای پرداخت با کارت زیاد شده و فروشنده نیز تسلیم می‌شود و اگر زیر بار پرداخت کارمزد نرود مشتری را از دست خواهد داد.

منبع:عصر ارتباط