ناگفته‌های بازار سکه و ارز از زبان سخنگوی اقتصادی دولت
وزیر امور اقتصادی و دارایی با تشریح سیاست‌های جدید دولت برای توزیع ارز گفت: از این پس نقل و انتقال ارز دیگر به صورت فیزیکی موضوعیت ندارد.
سیدشمس‌الدین حسینی ـ سخنگوی اقتصادی دولت ـ که آخرین وضعیت بازار ارز وسکه را تشریح می‌کرد با بیان این‌که از پنجشنبه گذشته شاهد اصلاح روند بازار ارز و سکه بوده‌ایم و در مجموع سیاست‌های دولت در تعدیل نرخها موثر واقع شد، در تشریح دلایل ایجاد حباب در قیمت ارز و سکه گفت: براساس قانون برنامه پنجم نظام ارزی کشور نظام شناور مدیریت شده است، یعنی نرخ ارز را عرضه و تقاضا مشخص می کند و بانک مرکزی آن را مدیریت می‌کند.
او با اشاره به این که این روش سالیان متمادی در کشور اعمال شده است، گفت: این روش تا نیمه سال گذشته هم موفق بود. اما پس از آن مشاهده شد که بین نرخ‌های بانک مرکزی و بازار آزاد فاصله ایجاد شده و دو نرخی شدن به فاصله گرفتن از نظام شناور مدیریت شده منجر شده است.علت اصلی این اتفاق نیز ایجاد محدودیت‌هایی در تبدیل ارزها بود که از نیمه سال جاری این شکاف ارزی بیشتر شد.
حسینی با بیان این‌که عرضه بانک مرکزی هم نتوانست این شکاف را پوشش دهد گفت: بانک مرکزی پیشنهاد کرد نیازهای اساسی بر اساس نرخ مرجع پشتیبانی شود ولی بازار آزاد را نیز پیشنهاد کرد که این بازار آزاد در مناطق آزاد وجود داشت با این وجود این سیاست عملا کارآیی خود را از دست داد چون با مجموع اتفاقات که یکی از آن تشدید محدودیت‌های تبدیل ارز بود و فضاسازی رسانه‌ای که افراد را به نگهداری ارز تشویق می کرد تقاضای کاذبی در بازار ایجاد کرد.
وزیر امور اقتصادی و دارایی با اشاره به این که در چند هفته اخیر دولت متوجه شد عوامل تشدیدکننده‌ی تقاضا در بازار به وجود آمده و قیمت‌های کاذب ایجاد کرده است ادامه داد: به همین دلیل کارگروه ساماندهی نرخ ارز با حضور رییس جمهوری تشکیل و مطالعاتی در آن انجام شد و نتیجه این شد که الگوی تجارت و ارز در کشور با هم منطبق نیست.
او با بیان این‌که اولین تصمیم این کمیته انطباق الگوی گمرک، وزارت بازرگانی و تجارت با ارز بود، گفت: بررسی‌های ما نشان داد که ارز به اندازه کافی در بازار وجود دارد و حتی بانک مرکزی بیش از واردات، ارز عرضه کرده بود. با این حال نتیجه حاصل این بود که فراتراز فرآیندهای اقتصادی سازوکارهای دیگری روی ترجیحات اقتصادی اثر می‌گذاشت.
به گفته حسینی بررسی‌های دولت نشان داد که در این مدت یا ارز از کشور خارج شده و یا احتکار شده است بنابراین راهکار پیشنهادی این بود که مشخص شود ارز پس از خروج از سیستم بانکی به کجا رفته است.
وزیر امور اقتصادی و دارایی با تاکید بر این که بدون نیاز ارزی نباید ارز داده شود، گفت: ما در این دوره روی سازوکار عرضه ارز متمرکز شدیم و تلاش کردیم آن را کنترل کنیم به طوری که فقط تقاضای واقعی را پاسخ بدهیم به همین دلیل تصمیم بر این شد که از این پس نقل و انتقال ارز به صورت فیزیکی دیگر موضوعیت نداشته باشد و خرید و فروش آن باید الکترونیکی باشد همچنین بر ورود و خروج ارز باید نظارت شود.
وی با اشاره به اقدام برخی مبنی بر ذخیره کردن ارز به عنوان تقاضای احتیاطی گفت: با شرایط جدیدی که بانک مرکزی ایجاد کرده افراد می‌توانند ارز مورد نظر خود را طی قراردادی با بانک مرکزی به صورت ریالی خریداری کرده و در سررسید و در صورت نیاز آن را دریافت کنند.
حسینی با اشاره به نقش دلال‌ها در افزایش قیمت‌های اخیر بازار ارز گفت: یکی از اتفاقاتی که باعث ایجاد شکاف بین نرخها می‌شود این بود که عده‌ای بدنبال بازارسازی در بازار ارز بودند. به طوری که می‌خواستند ارز را با قیمت پایین بخرند و با قیمت بالا بفروشند درواقع این افراد هر چه بیشتر معاملات انجام دهند سود بیشتری می‌برند از سوی دیگر سود این عده در این است که افراد غیر حرفه‌ای وارد بازار شوند. بنابراین آنچه رخ داد این بود که یک شبکه با استفاده از فضای رسانه‌یی به تقاضای دلار وافزایش قیمت آن دامن زد.
سخنگوی اقتصادی دولت با اشاره به فعالیت رسانه‌های بیگانه برای دامن زدن به فضای ناامنی در بازار، گفت: یک عده در روز تعطیل از شبکه پیامک استفاده کرده و قیمت‌ها را اعلام می‌کردند این گونه بود که به فضا دامن زده شد.
او در ادامه با تبیین نقش رسانه‌ها در تعدیل یا دامن زدن به فضای کاذب نرخها گفت: در دو سه هفته گذشته بیشترین حجم اخبار رسانه‌های بیگانه روی این موضوع متمرکز شده بود البته آن‌ها نگران عقب ماندن مردم ما از غافله اطلاعات نیستند اما در چند مقطع برخی رسانه‌ها نیز ناخواسته آب به آسیاب بیگانه ریختند. حتی یک سایت که خودش در این حوزه ذینفع است و پشتیبانی آن توسط گروه‌هایی است که از این روش تغذیه می‌شود به این موضوع دامن زدند.
حسینی در پاسخ به این سوال که چرا تیم اقتصادی دولت دیر به موضوع وارد شد، گفت: من قبول دارم که ما باید سریع‌تر به موضوع وارد می‌شدیم اما فرض کنیم که بانک مرکزی دیر عمل کرد. آیا اگر یک سایت دارای نفع این خبر کذب را منتشر کرد خبرگزاری رسمی هم باید به آن دامن بزند؟
وزیر امور اقتصادی و دارایی با بیان این‌که برخی در سال گذشته تحریم‌ها علیه کشورمان را فلج‌کننده می‌دانستند گفت: همه می‌دانند که کشور ما با مدیریت خوب و تجربه 30 ساله توانست به خوبی از این تحریم‌ها عبور کند. البته نوسان‌ها در بازار با تحریم‌ها بی ارتباط نیست اما تجربه ما نشان داده که می‌توانیم از این مشکلات عبور کنیم.
وی درباره تمهیدات جدید دولت برای بازار ارز گفت: ما در دوره جدید این دیدگاه که ساختار بازار ارز را باید با عرضه فراوان کنترل کنیم کنار گذاشته‌ایم. در واقع عرضه مدیریت شده مبتنی بر ثبت سفارش روشی است که از این پس اعمال می‌شود و این به معنی قطع دست دلالان از بازار ارز است ما از این پس دیگر ارز فیزیکی در اختیار کسی قرار نمیدهیم و ارز فقط از طریق سیستم بانکی منتقل خواهد شد.
حسینی با تاکید براین که در طرف تقاضا باید مراقبت شود که از بیش برآوردی و کم‌برآوردی جلوگیری شود، گفت: حتی برای ارز مسافری نیز این روش در نظر گرفته شده که مسافر پس از مراجعه به بانک حواله ارز دریافت می‌کند و بعد از گیت فرودگاه ارز خود را تحویل می‌گیرد.
وزیر امور اقتصادی و دارایی درباره تاثیر احتمالی گران شدن نرخ ارز بر قیمت کالاها نیز گفت: سال گذشته متوسط دلاری که فروخته شد هزار و 33 تومان بود. اما این رقم در سال جاری به هزار و 74 تومان رسیده در واقع همه واردات کشور به طور متوسط با این رقم انجام شده بنابراین گران شدن اجناس به دلیل گران شدن دلار آن هم در بازار کاذب موضوعی بیهوده واز موارد اخلال در بازار بوده است.
وی همچنین با ابراز گلایه از برخی اظهارنظرها درباره عملکرد دولت در فضای متشنج نرخ ارز و سکه گفت: چه کسی به خودش اجازه می‌دهد با وجود این که فضای امروز باید فضای وحدت باشد مدام به دنبال تضعیف تیم اقتصادی دولت باشد؟ من باید تشکر کنم از آن استاد دانشگاهی که در شب تعطیل تماس گرفت و خواست که راهکارهایی برای برون رفت بازار از آن وضعیت ارائه دهد.
حسینی درباره تبعات کاهش ارز مسافرتی نیز گفت: ما به دنبال در تنگنا گذاشتن مردم نیستیم اما در عین حال دنبال تامین نیاز مردم هم هستیم و باید به دنبال توجیه طرح منطقی ارائه ارز مسافرتی باشیم.
وزیر امور اقتصادی و دارایی در ادامه به موضوع افزایش قیمت سکه پرداخت و با بیان این‌که قیمت سکه تحت تاثیر قیمت طلا و ارز است، گفت: اگر چه افزایش جهانی قیمت طلا در اختیار ما نیست اما از زمانی که التهابات بازار ارز مدیریت شد قیمت سکه نیز تعدیل شد. در واقع قیمت سکه را می‌توان با ضرب کردن قیمت جهانی طلا در نرخ ارز رسمی در عدد 0.2475 به دست آورد و هر عددی بیش از این حباب در نرخ سکه است.
وی با بیان این‌که سیاست پیش فروش سکه توسط بانک مرکزی ادامه می یابد تاکید کرد که دولت نماینده ملت است و به دنبال سود نیست.
حسینی در پاسخ به برخی ادعاها مبنی بر این که دولت عمدا به التهابات بازار سکه و ارز دامن زده تا کسری بودجه خود را جبران کند، گفت: اولا باید پرسید آیا دولت کسری بودجه دارد یا خیر؟ تا امروز درآمدهای کشور 87 هزار میلیارد تومان است که معادل بودجه سال قبل است. من به عنوان خزانه‌دار دولت اعلام می‌کنم که کسری بودجه بی معنی است از سوی دیگر این که بخواهیم برای امسال یا سال آینده بودجه را با ارز و سکه متعادل کنیم صحت ندارد و چنین کاری ظلم به مردم و ظلم به خودمان است.
وزیر امور اقتصادی و دارایی همچنین در پاسخ به سوالی درباره علت حاضر نشدنش در جلسه روز گذشته مجلس شورای اسلامی گفت:این جلسه با جلسه دیگری تداخل پیدا کرد. البته من پس از پایان آن جلسه به همراه معاون رییس مجلس به مجلس رفتم ولی حدود 40 دقیقه دیر به جلسه رسیدم. من می دانم که عموما نمایندگان نسبت به این موضوع دغدغه دارند و من بابت حضور نیافتن در آن جلسه عذرخواهی می‌کنم.