راه اندازی بانک حج جدی شد

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک به نقل از پایگاه اِطلاع رسانی بعثه مقام معظم رهبری استطاعت یکی از مهمترین شرایط وجوب حج است. استطاعت یعنی توانایی انجام اعمال حج و این توانایی شامل همه موارد مربوط به حج می‌شود از توانایی مالی مورد نظر گرفته تا توانایی جسمی و غیره.
در ایران سازمان حج و زیارت متولی برنامه ریزی و اعزام زائران حج تمتع، عمره مفرده و عتبات عالیات است. بر اساس برنامه سازمان حج و زیارت، هر کس قصد انجام حج تمتع یا عمره مفرده را دارد باید قبلا ثبت‌نام کرده باشد و مقداری پول نیز برای ثبت‌نام، سپرده گذاری کرده باشد.
از این‌رو هر شخصی که مستطیع می‌شود، یا تمایل دارد به حج تمتع برود باید اول در بانک‌ها ثبت‌نام و مقداری پول نزد آنها بگذارد تا بعد هر زمان نوبت او شد در سال‌های آینده به حج اعزام شود.

بانک حج باعث گسترش فرهنگ حج و زیارت می‌شود
برای نمونه بنابر آنچه سازمان حج و زیارت اعلام کرده است حج تمتع سال 92 مخصوص دارندگان فیش‌های ثبت نام تا یکم دی ماه سال 84 می‌باشد یعنی کسانی که حدود 8 سال پیش ثبت‌نام کرده‌اند و در این 8 سال حدود یک میلیون تومان پول در بانک‌ها سرمایه‌گذاری کرده بودند.
بر اساس اعلام سازمان حج و زیارت در حال حاضر حدود یک و نیم میلیون نفر در نوبت اعزام به حج تمتع هستند و حدود 8 میلیون نفر نیز در نوبت اعزام به عمره هستند. به اعتبار دیگر یعنی یک و نیم میلیون نفر سپرده‌های مدت دار یک میلیون تومانی در بانک‌ها افتتاح کرده‌اند. وقتی این دو عدد در هم یکدیگر ضرب شوند مبلغی حدود یک‌هزار و 500 میلیارد تومان به دست خواهد آمد.
البته گردش مالی که به خاطر سازمان حج و زیارت و به طور کلی حج و عتبات انجام می‌شود رقمی به مراتب بالاتر از این است. حال در این میان این سوال به وجود آمده است که چرا سازمان حج و زیارت با این همه گردش مالی نباید بانک یا موسسه‌ای مالی تشکیل دهد تا خودش منابع مالی حاصل شده از حج و زیارت را مدیریت کند و در مواردی که به سود همه حاجیان و زائران است سرمایه گذاری نکند.
در این خصوص پایگاه اطلاع رسانی حج و زیارت نظر سنجی انجام داده است که بر اساس این نظر سنجی حدود 86، 5 درصد از مخاطبان این سایت تخصصی حج و زیارت معتقد هستند که سازمان حج و زیارت باید با تأسیس بانک حج بر منابع مالی که به واسطه حج و زیارت جمع آوری می‌شود، مدیریت کند و تا با این وسیله زمینه رفاه زائران و همچنین کاهش هزینه‌های حج و عتبات را فراهم کند.

موافقت بیش از 85 درصد مردم برای تأسیس بانک مستقل حج
همچنین این پایگاه اطلاع رسانی تخصصی در حوزه حج و زیارت نظر برخی از اقتصاددانان و کارشناسان این حوزه را جویا شده است که بسیاری از آنها معتقدند سازمان حج و زیارت با این گردش مالی بالا می‌تواند با تأسیس بانک یا مؤسسه مالی و مدیریت بر این منابع گام‌های بسیار مهمی در زمینه حج و زیارت بردارد و زمینه رفاه و کاستن هزینه حج و زیارت را فراهم کند.
حجت‌الاسلام مجید حبیبیان نقیبی با اشاره به لزوم توجه سازمان حج و زیارت به جنبه‌ مالی این سازمان و زائران گفت: اگر سازمان حج و زیارت با تأسیس بانک یا مؤسسه مالی بتواند از پول‌های انباشته شده و سرمایه‌های در حال گردش حج در مسائل مربوط به حج سرمایه گذار کند در درجه نخست سود و منافع این سرمایه‌گذاری‌ها از لحاظ مادی و معنوی نصیب زائران خواهد شد و در درجه دوم تمام سرمایه گذاری‌های سازمان حج علاوه بر اینکه می‌تواند سود آوری داشته باشد باعث بالا بردن خدمات و رفاه حال زائرین نیز خواهد شد.
وی خاطر نشان کرد: سازمان حج با سرمایه گذاری در صنعت حج باعث رونق صنایع مربوط به حج و زیارت خواهد شد و اینگونه می‌تواند استانداردهای خاص خودش را بر این صنایع حاکم کند و نتیجه این سرمایه گذاری و حاکمیت بر صنعت حج، رفاه حال زائران خواهد بود.
حجت‌الاسلام سید ضیاءالدین کیا الحسینی دبیر علمی همایش حج و اقتصاد و عضو هیئت علمی دانشگاه مفید با اشاره به اینکه بانک حج تنها در کشور ما مطرح نیست گفت: این بانک در کشورهای جنوب شرق آسیا فعال است. این بانک در برخی از کشور‌ها مسلمان برای تسهیل امور زائران حج تاسیس شده است و به متقاضیان حج خدمات بانکی می‌دهد. حتی در برخی دیگر از کشورها صندوق سرمایه گذاری حج وجود دارد که متقاضیان حج در این صندوق سپرده گذاری می‌کنند و بانک به سپرده آنها سود می‌دهد و هر زمان که نوبت‌شان شد بر اساس پولی که سرمایه گذاری کردند و سودی که به آنها تعلق گرفته است عازم حج می‌شوند.

بانک حج نویدی بر بانکداری اسلامی
محمد زمان رستمی عضو هیئت علمی دانشگاه قم بانک حج را نویدی بر بانکداری اسلامی می‌داند و بیان کرده است که سازمان حج بر اساس رسالتی که دارد و همچنین پولی که قرار است در راه حج زائران و حاجیان حج سرمایه گذاری شود باید توجه داشته باشد که از همان بدو تأسیس ایده بانکدار اسلامی داشته باشد چرا که باید تمام پول‌های سرمایه گذاری شده و منفعتی که به حجاج می‌رسد حلال باشند.
همچنین وی معتقد است: اصل دین بر تولید مولد است عابدی که عبادت اول وقت را دارد و تولید ندارد باید در عبادت او شک کرد. عابد حضرت امیر است که بیشترین عبادت را کرد و از طرفی بیشترین تولید اقتصادی را داشت. ایشان با پول خودش هزار برده را آزاد و حدود 20 چاه در کنار مسجد شجره و 70 کیلومتری مدینه «ینبوع» حفر کرد. بنابراین ورود سازمان حج و زیارت به مسائل هیچ منافاتی با رسالت‌های معنوی این سازمان نخواهد داشت.

سرمایه‌گذاری در امور حج و زیارت باعث کاهش قیمت تمام شده حج می‌شود
از طرفی دیگر حجت الاسلام مجید رضایی، عضو هیئت علمی گروه اقتصاد دانشگاه مفید گفت: سازمان حج و زیارت اگر وارد سرمایه گذاری در امور حج و زیارت شود باعث کاهش قیمت تمام شده خواهد شد و این کاهش قیمت باعث می‌شود افراد زیادی توانایی مشرف شدن به این مکان‌های مقدس را داشته باشند.
بنابراین سازمان با ورود به این حوزه می‌تواند باعث توسعه فرهنگ حج و زیارت در جامعه شود که توسعه این فرهنگ بدون شک ارتباط وثیقی با توسعه دینداری مردم خواهد داشت.