سلام بر «هجوم به سینما»!

روزنامه تهران امروز: طرح «سلام سینما» که بنا بود توجه عموم جامعه را به ظرفیت سینماهای کشور جلب کند در روز اجرا به «هجوم به سینما» تغییر یافت!

ازدحام جمعیت در برابر سینماهای کشور به حدی رسید که در پاره‌ای از موارد کار مسئولان در سینماها گره خورده و حتی پای نیروهای پلیس نیز به صحنه باز شد.

 از طرفی در برخی از سینماهای کشور بر اثر فشار خیل عظیم جمعیت مشتاق برای ورود به سالن‌ها، شیشه‌های سینماها را شکستند و عده‌ای نیز مجروح شدند. در ابتدای اعلام این طرح و تصمیم مسئولان برای اجرای آن کمتر کسی می‌توانست تصور کند میزان استقبال مردم از فیلم مجانی تا این حد باشد.

 شاید یکی از دلایل آشفتگی‌های پیش آمده ناشی از همین غافلگیری مسئولان بود که انتظار صف‌های طولانی مخاطبان را نداشتند. اما هجوم جمعیت به سینماهای ایران برای تماشای فیلم رایگان چندی از نقد‌ها و نظریه‌های همیشگی سال‌های اخیر سینمای ایران را با سوالات و شبهات جدی مواجه می‌سازد. طی چند سال گذشته بخصوص با عدم استقبال قابل‌توجه جامعه از فیلم‌های سینمایی در ایران بحث‌های متفاوتی توسط کارشناسان و صاحب‌نظران این عرصه مطرح شد.

بسیاری از سینماگران و منتقدان به جد به این باور رسیده‌اند که برای جذب مخاطب ایرانی به سینما و فیلم و به‌طور کلی استفاده از محصولات فرهنگی و هنری باید زیربنای فرهنگی را هدف برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌ها قرار داد. به‌عبارت دیگر به باور عموم هنرمندان باید فرهنگ مصرف کالاهای فرهنگی را برای مردم ایجاد کرد. برخی دیگر از کارشناسان سینمایی نیز بر این باور هستند که نیامدن تماشاچیان به سالن‌های خالی سینما ناشی از دور شدن خود سینمای ایران اعم از سینماگران و فیلمسازان از دغدغه‌های اصلی اجتماعی و سلیقه عمومی مخاطبان است.

اما طی چند روز گذشته و با صحنه‌های حیرت‌انگیزی که با استقبال غیرمنتظره مردم از طرح سینمای رایگان شکل گرفت این سوال پررنگ می‌شود که خالی ماندن سالن‌های سینما برآمده از مسائلی چون نبود فرهنگ مصرف کالاهای فرهنگی و دورشدن سینماگران از مخاطبان و… است یا قیمت بلیت‌های سینما و وضع اقتصادی خانوارهای ایرانی؟ چگونه است که همان خانواده‌ای که تا به امروز ترجیح می‌داد لوح فشرده غیرقانونی یا قانونی فیلم‌های سینمایی را با قیمتی کمتر از بهای یک بلیت سینما تهیه کرده و دسته جمعی در خانه تماشا کند حالا امروز با رایگان بودن سینماهای کشور اینچنین مشتاقانه برای دیدن فیلم‌های سینمای ایران، صف‌های طولانی و نشستن کف زمین را به جان می‌خرد؟

 با این همه نمی‌توان منکر این حقیقت شد که گویا بهای کنونی بلیت‌های سینمای ایران در نظر خانواده‌های ایرانی به صرفه نیست. پیش از این نیز تجربه‌ای خفیف‌تر از طرح «سلام سینما» را تجربه کرده بودیم. طی روزهایی که بلیت سینماهای کشور نیم‌بها بود نیز می‌شد استقبال نسبی مخاطبان را به نظاره نشست.

 البته نباید فراموش کرد که جامعه‌شناسی مردم ایران نشان از آن دارد که اکنون هرگونه قضاوتی از این دست درباره سلایق و رفتارشناسی مخاطب ایرانی شتاب‌زده است اما به‌هر روی تجربه پنج‌شنبه گذشته برای سینمای ایران یک پیام مشخص را با خود به‌همراه داشت و آن اینکه در نگرش کنونی به اقتصاد سینما و سالن‌های سینمایی نیازمند نوعی بازنگری و بازبینی اساسی هستیم.

مهیار زاهد