۱۱۱ میلیون کارت در تهران/ سه بانک برتر در نصب خودپرداز
بررسی آماری ابزار و تجهیزات پرداخت بانکها در انتهای سال 1394
در انتهای سال 1394 در مجموع 330 میلیون از انواع کارت پرداخت در دستان مردم بود که از این میزان 111 میلیون کارت که در حدود 6/33 درصد از کل کارتها بود در استان تهران و 219 میلیون مابقی در سایر استانها صادر شده بود. در این زمان تعداد دستگاههای خودپرداز کشور نیز در حدود 44 هزار عدد بود که از بین این تعداد 11630 خودپرداز در استان تهران و 32351 خودپرداز در سایر استانها فعال بود؛ بنابراین از نظر دستگاههای خودپرداز نیز استان تهران سهم 4/26 درصدی را دارد و بنابراین در این استان سرانه کارت به ازای خودپرداز نسبت به سایر استانها بالاتر است.
تعداد کارتهای صادر شده در کشور و سهم بانکها
همانطور که ذکر شد در استان تهران 111 میلیون قطعه از انواع کارت صادر شده است که با توجه به شکل 1 بیشترین سهم را بانک صادرات ایران با 14 درصد و در حدود 15 میلیون کارت دارد. بانکهای ملی و ملت نیز هرکدام با تعداد حدود 14 میلیون کارت که 12 درصد از کل کارتهای صادر شده در استان تهران را تشکیل میدهد در رتبه دوم قرار دارند و پس از آن بانکهای پارسیان، سپه و اقتصاد نوین به ترتیب با تعداد 13، 11 و 9 میلیون قطعه در رتبههای بعدی قرار دارند. از سوی دیگر، بانکهای خاورمیانه، توسعه صادرات، تجارت، صنعت و معدن، مؤسسه اعتباری توسعه و بانک ایران زمین کمترین سهم را از کارتهای صادر شده در این استان داشتند. این بانکها به ترتیب 18، 33، 33، 55، 104 و 149 هزار قطعه از کارتهای موجود در این استان را صادر کردهاند که در مجموع کمتر از نیم درصد از کل کارهای صادر شده را تشکیل میدهد.
در سایر استانها کمی ترکیب کارتها متفاوت است. سهم کارتهای بانکهای بزرگی چون صادرات، ملت، سپه، کشاورزی، رفاه و مسکن در سایر استانها افزایش یافته است و در مجموع این 6 بانک به همراه بانک ملی80 درصد از کارتهای موجود در دست مردم را صادر کردهاند. با این حال سهم کارتهای بانک ملی در سایر استانها ثابت بوده اما سهم بانک پارسیان کاهش قابل توجه 8 درصدی را نشان میدهد. بانک انصار نیز در سایر استانها 3 درصد سهم بیشتری از کارتها را نسبت به استان تهران صادر کرده است. در سایر استانها نیز بانکهای توسعه صادرات، تجارت و خاورمیانه کمترین تعداد کارت صادر شده را داشتند (شکل 2).
سهم بانکها از تعداد خودپردازهای فعال در کشور
تعداد خودپردازها در سراسر کشور دارای ترکیب متنوعتری هستند و کمتر بانکی دارای سهم کمتر از 2 درصد است. با این حال در استان تهران بیشترین تعداد خودپرداز به ترتیب مربوط به بانکهای ملی، صادرات، سامان، ملت و تجارت است که در مجموع 43 درصد از کل تعداد خودپردازهای این استان را تشکیل میدهد. مشاهده میشود که بانک تجارت برخلاف تعداد کارتها، در خودپردازها سهم قابلتوجهی را به خود اختصاص داده است. بانک صادرات نیز برخلاف کارتهای صادر شده، سهم کمتری را در تعداد خودپرداز در این استان به خود اختصاص داده است (شکل 3).
در سایر استانها رقابت بین بانکها از نظر خودپردازها کمتر شده و بانکهای ملی، صادرات، ملت و تجارت 48 درصد از خودپردازها را به خود اختصاص دادهاند. سهم تعداد خودپرداز بانکهای کشاورزی، رفاه، سپه، مسکن، تجارت و علیالخصوص بانک ملت در سایر استانها نسبت به تهران بیشتر بوده است. همچنین بانکهای پارسیان، سامان، دی، اقتصاد نوین، پاسارگاد و در مجموع عمده بانکهای خصوصی سهم بسیار کمتری از تعداد خودپردازها را در سایر استانها دارند (شکل 4).
سهم بانکها از تعداد پایانه شعب فعال در کشور
تعداد پایانه شعب در استان تهران با غلبهی بانک ملی همراه است که این بانک به تنهایی با 4496 پایانه، 29 درصد از کل تعداد پایانهها را بهصورت فعال در شعب خود دارد. بانک صادرات، مسکن و ملت نیز در رتبههای بعدی قرار داشته و در مجموع این چهار بانک 58 درصد از تعداد پایانهها را در استان تهران در اختیار دارند. تنها بانک کارآفرین طبق گزارشهای همان بانک، هیچ پایانهای در شعب خود ندارد. بانکهای توسعه صادرات، صنعت و معدن، قرضالحسنه مهر ایران و خاورمیانه نیز کمترین تعداد پایانه شعب را در استان تهران در اختیار دارند (شکل 5).
در سایر استانها سهم بانکها از تعداد پایانه متفاوت از استان تهران است. پست بانک ایران در سایر استانها سهم قابلتوجه 12 درصدی را در اختیار دارد که نسبت به استان تهران 10 درصد بیشتر است. سهم تعداد پایانه بانک کشاورزی نیز در سایر استانها دو برابر استان تهران است (شکل 6).