کدام بازار پرداخت رقابتی تر است: موبایلی،اینترنتی یا پایانه های فروشگاهی

پایگاه خبری بانکداری الکترونیک-سعیده فتحی مغانلو- در طی 8 ماه گذشته بیشترین مقدار شاخص هرفیندال- هیرشمن* در مورد پایانه های موبایلی در مرداد ماه با مقدار 3087 مشاهده شد و کمترین مقدار آن در مهر ماه با رقم 2871 مشاهده شد. بنابراین با گذشت 8 ماه هنوز هم این بازار شدیداً انحصاری است به گونه ای که در آبان ماه 88% از تراکنش های موبایلی تنها روی پایانه های سه شرکت آسان پرداخت پرشین، پرداخت نوین آرین و پرداخت الکترونیک سامان انجام شده است.

این شاخص در مورد پایانه های اینترنتی با میانگین 8 ماهه 2060 نشان دهنده آن است که در این بازار نیز انحصار وجود داشته اما شدت آن به مراتب کمتر از درگاه پرداخت موبایلی است. در طی این دوره بیشترین مقدار شاخص هرفیندال- هیرشمن در اردیبهشت ماه (2349) و کمترین مقدار آن در شهریورماه (1808) مشاهده شد. در این بازار نیز در آبان ماه چهار شرکت به پرداخت ملت (26%)، پرداخت الکترونیک سامان (24%)، تجارت الکترونیک پارسیان (19%) و خدمات نوین داده ورزی سداد (13%) مجموعاً 82% از سهم بازار را در اختیار داشتند. این شاخص در پایانه اینترنتی در اردیبهشت ماه روند کاهشی داشته و در شهریور ماه کمترین مقدار را نشان داد. دلیل این امر کاهش سهم شرکت تجارت الکترونیک پارسیان از رقم 35 درصد در اردیبهشت ماه به 19 درصد در شهریور ماه است. در مقابل، شرکت های آسان پرداخت پرشین، فن آو کارت، پرداخت الکترونیک پاسارگاد و پرداخت الکترونیک سامان در طی 5 ماه افزایش یافته است.

آمارهای مربوط به پایانه های فروش نیز نشان می دهد که این بازار در سال جاری با میانگین 8 ماهه 1488 واحدی روی شاخص هرفیندال- هیرشمن، وارد وضعیت رقابتی شده است. در این بازار در آبان ماه تنها شرکت به پرداخت ملت با سهم 26% بیش از یک چهارم پرداخت ها را به خود اختصاص داده است و 6 شرکت نیز هرکدام بیش از 7% از سهم تراکنش ها را به خود اختصاص داده اند. کاملاً مشخص است که با رقابتی شدن بازار نوسانات قابل توجهی در شاخص مشاهده نخواهد شد و در طی این 8 ماه، شاخص هرفیندال- هیرشمن روند یکنواخت کاهشی را نشان داده است.

* شاخص هرفیندال- هیرشمن یکی از شاخص های مهم و کاربردی جهت بیان میزان رقابت یا انحصار یک صنعت می باشد. اگر میزان این شاخص کمتر از 1000 باشد، بازار رقابتی است. اگر بین 1000 تا 1800 باشد، بازار دارای تمرکز ملایم و اگر بالای 1800 باشد، بازار انحصاری بوده و سهم بالایی از بازار در اختیار تعداد معدودی از شرکت ها می باشد.