شعبه زدایی

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، بازآفرینی شعب یکی از چالشهای جدی پیش روی بانک‌ها در دهه‌ی اخیر است. در بررسی‌های اخیر روی فعالیت‌های شعب، بالا بودن هزینه‌های جاری آن‌ها و از طرفی کاهش درآمدها در شعبه به نحو چشمگیری نمایان شده است.

بانک‌ها در سراسر جهان با تحقیق و تفحص از میزان درآمد و هزینه‌های خود به این نتیجه رسیدند که برای جبران هزینه‌های سرسام‌آور شعب می‌بایست به طور جدی تغییراتی در مدل ارائه‌ی خدمات به مشتریان خود صورت دهند.
همزمان با این تحقیقات بررسی رفتار مشتریان در خدمات‌گیری از شعب نیز مورد بررسی قرار گرفت و مبرهن شد که طی سالیان متوالی، کاهش معناداری در میزان مراجعه‌ی مشتریان به شعب بانک‌ها نمایان شده است و مشتریان برای دریافت خدمات مورد نیاز خود عموما از  کانال‌های جایگزین استفاده میکنند.
با توجه به این بررسی ها بازآفرینی شعب به شکلهای شعبه‌زدایی یا به صورت محدودتر ادغام شعب،  به عنوان یکی از راهبردی‌ترین سیاست‌های بانک‌ها در جهت کاستن از هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری، رو به گسترش نهاد و همزمان رشد تکنولوژی‌های مرتبط با فناوری اطلاعات بانکی و پرداخت در این مسیر راهگشای بانک‌ها شد.
رفتارهای مشتریان در دنیای امروزی و تحلیل نوع تعامل آن‌ها با بانک‌ها مبین این مطلب است که مسئله‌ی اصلی مشتریان دریافت خدمات بانکی در هر زمان و مکانی میباشد. لذا حفظ و گسترش شبکه‌ی مشتریان نیازمند افزایش سطح خدمات به صورت شبانه‌روزی و در تمام طول هفته حتی ایام تعطیل با کمترین هزینه میباشد.
به عنوان نمونه بانکهای کشور آلمان در راستای بازآفرینی شعب اقدام کردهاند. بانک Deutsche اخیرا اعلام کرد که یک چهارم شعب خود را تعطیل خواهد کرد و علت آن را مراجعه کم مشتریان به شعب بیان کرده است. بر اساس آمار نشریه Handelsblatt  تعداد 535 شعبه از 2656 بانک Deutsche تا نیمه اول سال 2017 تعطیل خواهد شد زیرا سهام این بانک از آغاز سال 2016 افت شدیدی داشته و حدود 18 میلیارد دلار ارزش بازاری آن سقوط کرده است در نهایت این بانک براي بازسازي سود‌آوري و بازتعریف ارزش سهام خود به اتخاذ ترکیب بهینه‌اي از اقدامات استراتژیک در راستای بازآفرینی شعب روی آورد. این نشریه در گزارشی دیگر اعلام کرده است که بانکهای آلمانی تا دو سال آینده 10 هزار شعبه خود را تعطیل خواهند کرد.
آمار بانک جهانی سرانه تعداد شعب به ازای هر 100 هزار نفر را در سال 2015 برای ایران 30.98 اعلام کرده است این در حالیست که این آمار برای کشوری مانند ترکیه 19.13 است و جایگاه ایران در این آمار مشخص میکند که ایران یکی از کشورهایی است که تعداد شعب بانکی آن از متوسط جهانی بالاتر است. تحقیقات نشان میدهد حدود 40 درصد هزینههای یک بانک مربوط به هزینههای شعبه است و اثر این امر در بازده حقوق صاحبان سهام به وضوح دیده شده است. این شاخص برای بانکهای کشور از  % 12.7 در سال 1392 به 9.5 % در سال 1393  کاهش یافته و  نهایتا به منفی 5 درصد در سال 1394 رسیده است که این عامل بانکها را بر آن میدارد که برای حل این مشکل به راهکارهایی مانند بازآفرینی شعب به جدیت روی آورند.
کاهش درآمد که در واقع بخشی از آن ناشی از کاهش نرخ سود بانکی و سیاست‌های اقتصادی دولت‌ها است، بانک‌ها را با این حقیقت مواجه ساخته است که اگرچه تا اینجا با تکیه بر مراجعه‌ی مشتریان خود و نرخ‌های سود بالاتر با چالش کمتری در حوزه‌ی درآمدهای خود روبه‌رو بودند، ولی با تغییر رفتارهای اقتصادی باید برای جلوگیری از این روند کاهشی هر چه سریعتر وارد عمل شوند.
با عنایت به مطالعات انجام شده، بازآفرینی شعب به عنوان راهکار استراتژیک برای عبور از بحرانهای مالی و افزایش بهرهوری بانکها مطرح میشود. این راهکار با رشد تکنولوژیهای مرتبط با فناوری اطلاعات بانکی به شدت اثربخش خواهد بود و در بازار رقابتی امروز سبب سرآمدی و پیشتازی بانکها خواهد شد.