امید ساز

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، در این سناریو، شیوه‌های جایگزین تامین مالی نقشی پیوسته رو به افزایش در تامین مالی اقتصاد واقعی در بریتانیا و اروپا داشته است. همان‌طور که شرکت خدمات مالی دسیتی یوکی (TheCityUK) – که در سال 2010 برای رقابت بین‌المللی در حوزه خدمات مالی و حرفه‌ای تاسیس شد – در یکی از گزارشات اخیرش به این موضوع اشاره کرده است، شرکت‌های کوچک و متوسط (SMEs) را به عنوان اساس اقتصاد یک کشور می‌شناسند. این گزارش که از سوی گروه خدمات مالی پیش‌گفته انتشار یافته، می‌افزاید: اهمیت مجموعه این شرکت‌ها در این است که سهم زیادی در رشد تولید ناخالص داخلی یک کشور دارند و می‌توانند به نوآوری و رشد در حوزه‌های مربوط به خود دامن بزنند. بنا به گزارش مذکور، در اروپا سهم شرکت‌های کوچک و متوسط (SMEs) در استخدام نیروی کار 65 درصد بوده است، و 55 درصد حجم معاملات و سرمایه‌گذاری‌ها نیز از سوی آنها انجام گرفته است. با این‌حال، در فضای کنونی اقتصاد که رکود در همه جا حاکم است، دسترسی آنها به منابع مالی اغلب محل بحث است.

تامین مالی جایگزین می‌تواند وابستگی به استقراض بانکی را به عنوان منبع اصلی تامین مالی برای اقتصاد واقعی، کاهش دهد. ارقامی که در گزارش ذکر شده است، تامین مالی جایگزین برای شرکت‌های کوچک و متوسط (SMEs) و نیز شرکت‌های میانه حال، غالبا چشمگیر است.

برای نمونه، نزدیک به 80 درصد تامین مالی اقتصاد واقعی در بریتانیا و اروپای قاره‌ای از سوی بانک‌ها تهیه می‌شود که نهایتا ترازنامه بانکی‌ای پدید می‌آید که تقریبا چهار برابر تولید ناخالص داخلی اروپاست. در مقابل، در ایالات‌متحده آمریکا، تامین مالی بانکی تنها 20 درصد منابع واگذاری‌شده به بخش اقتصاد واقعی را تشکیل داده است (باقی این رقم از سوی موسسات غیربانکی و بازارهای سرمایه تامین می‌شود) و ترازنامه کل بانکی آمریکا حدود 80 درصد تولید ناخالص داخلی این کشور است.

بنابراین، رشد تامین مالی جایگزین می‌تواند انعطاف سامانه مالی و کلیت اقتصاد را در بریتانیا و اروپای قاره‌ای با کاهش وابستگی به بانک‌ها، افزایش دهد. این موضوع می‌تواند در صورت الزام بانک‌ها به کاهش تعهدات بلندمدت‌شان، از اهمیت بیشتری نیز برخوردار شود زیرا قوانین سرمایه‌ای و نقدینگی جدید از جذابیت چنین فعالیت‌هایی می‌کاهند.

بدین‌طریق بسیاری از شرکت‌ها که در پی تامین مالی بلندمدت هستند، در یک شکاف بودجه‌ای گیر می‌کنند. سرمایه‌گذاران نهادی می‌توانند در کمک به پر کردن این شکاف یاری برسانند؛ شرکت‌های بیمه و صندوق‌های بازنشستگی برای برآوردن تعهدات بلندمدت‌شان نیازمند دارایی‌های بلندمدت هستند.

کریس ردموند، مدیر جهانی گروه پژوهش مدیریت اوراق قرضه در شرکت Towers Watson، می‌گوید: ایجاد نقدینگی جدید با استفاده از اوراق قرضه یکی از چندین راه‌حل پیشنهادی است؛ این ایده حامیان زیادی دارد که وی تنها یکی از آنان به‌شمار می‌رود. آقای ردموند می‌گوید: شمار قابل قبولی از سرمایه‌گذاران دارند روی این ایده فکر می‌کنند، و البته شماری از سرمایه‌گذاران پیشرو همین حالا هم آغاز به عملیاتی کردن آن کرده‌اند.

فیلیپ لسپینارد، سرمایه‌گذار ارشد در شرکت مدیریت دارایی شرودرز (Schroders)، می‌گوید که او نیز انتشار اوراق بهادار را گزینه‌ای خوب برای تامین مالی شرکت‌های کوچک و متوسط (SMEs) می‌داند: اگر محرک این کار نه آربیتراژ که نیازهای کسب‌وکار باشد، اتفاقی بسیار عالی هم برای اقتصاد و هم برای سرمایه‌گذاری‌ها خواهد بود.

پی‌یر بوزه، مدیر بخش اروپای با درآمد ثابت در بانک خصوصی مدیریت ثروت Coutts، اظهار می‌دارد که کسب‌وکارهای SMEs شرکت‌ها را تبدیل به گزینه‌هایی نامناسب برای انتشار مستقیم اوراق بهادار می‌کند.

وی استدلال می‌کند که بسیاری از شرکت‌ها از محصولات و جریان‌های سرمایه‌ای که مناسب انتشار اوراق بهادار باشند، برخوردار نیستند. شرکت‌هایی که هم‌اکنون از این شیوه به عنوان فنی برای تامین مالی استفاده می‌کنند، معمولا جزو شرکت‌های کوچک و متوسط (SMEs) نیستند. با این‌حال، آنان هم می‌توانند از انتشار اوراق بهادار از طریق ابزارهای وثیقه‌ای منتفع شوند.

بیل بلین، مدیر مرکز موقعیت‌های ویژه در شرکت پشتیبان خدمات تجاری Mint Partners، که به عنوان بازوی کارگزاری عمده‌فروشی شرکت خدمات مالی BCG Partners فعالیت می‌کند، درباره توان بالقوه شرکت‌های کوچک و متوسط (SMEs) برای منتفع شدن از انتشار اوراق بهادار با پشتوانه دارایی، اعتقاد شدید دارد.

وی بر این باور است که پس از بحران مالی بسیاری از افراد نامنصفانه به این فن ایراد گرفتند و اهمیت ناروایی به این انتقادات داده شد که شاید دلیل‌اش آن باشد که نهادهای ناظر از چیزی که نمی‌توانند سردربیاورند می‌ترسند.

وی می‌گوید: اوراق بهادار با پشتوانه دارایی در ساده‌ترین شکل خود باید به مثابه یک ابزار تامینی موثر و شفاف عمل کند که با فراهم کردن دسترسی به دارایی‌های نقدی مهم برای سرمایه‌گذاران و کاهش هزینه‌های بودجه‌ای انتشارکنندگان، به افزایش امنیت سرمایه‌گذاری یاری رساند.

آقای بلین پیش‌بینی می‌کند که اوراق بهادارسازی و اوراق بهادار با پشتوانه دارایی، شامل اوراق قرضه پوشش‌دار (در بریتانیا در شکل اوراق بهادارسازی ترازنامه تلفیقی در تضاد با اوراق قرضه پوششی اروپا که مدت‌هاست شکل قانونی هم دارد) به نحوی فزاینده تبدیل به مهم‌ترین منبع مالی انتشاردهندگان SME خواهد شد – و اساسا به عنوان شکلی از سیاهه‌پردازی سلف شناخته می‌شود.

وی می‌افزاید: انتظار داریم که شمار فزاینده‌ای از انواع دارایی شامل املاک، تامین مالی تجارت، اجاره بلندمدت (لیزینگ)، حقوق نشر و غیره را به عنوان جریان‌های نقدی هم‌اکنون ناشناخته‌ای از دارایی‌ها شاهد باشیم که در سال‌های آینده تبدیل به اوراق بهادار می‌شوند.

با این‌حال، وی هشدار می‌دهد که انتشاردهندگان باید مواظب باشند که ایجاد قرضه‌های نقدی اوراق بهادار با پشتوانه دارایی‌های واقعی، دارندگان بدهی‌های عمده را در سطحی پایین‌تر قرار می‌دهد.
آقای ردموند با نگاهی به آینده برآورد می‌کند که طی 10سال آینده، درصد استقراضی که شرکت‌های کوچک و متوسط (SMEs) از بانک‌ها تامین می‌کنند به پایین‌تر از 70 درصد تنزل خواهد کرد.
با این‌حال، با در نظر داشتن هزینه‌های سرمایه‌ای دیگری که با اِعمال مقررات بازل 3 بر چنین نوع استقراض‌هایی تحمیل خواهد شد – درصورتی‌که این مقررات تا سال 2018 میلادی کاملا پیاده‌سازی شوند – وی هشدار می‌دهد که پیش از ورود به بازار باید اقدام به ریزکاوی (due diligence) کرد.

اغلب استقراض‌هایی که شرکت‌های کوچک و متوسط (SMEs) از بانک‌ها می‌کنند، برای بانک‌ها بسیار سودآور است و بانک‌ها تا آنجا که بتوانند به چنین فعالیت‌هایی ادامه خواهند داد. وی با این سخن اظهارات خود را به پایان رساند: فقط مراقب وام‌هایی باشید که آنها تمایلی به واگذاری‌اش ندارند.

برایان بولن، کارشناس مالی بین‌الملل و روزنامه‌نگار آزاد، اول مارچ 2017

منبع:
https://www.ft.com/content/324f0614-9dff-11e3-95fe-00144feab7de