چیزی فراتر از محدودیت برای بانک‌ها

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، تصور کنید که استقراض از مشتریان، تامین‌کنندگان و همسایگان‌تان همان اهمیتی را کسب کرده است که به‌طور سنتی بانک‌ها داشته‌اند؛ یا فرض کنید بتوان برای تامین مالی بنگاه‌های کوچک و متوسط، آنقدر راحت به دیگر نهادهای مالی در نقاط دوردست جهان دسترسی داشت که انگار با نهادهای مالی آن سوی خیابان محل کارتان دارید معامله می‌کنید. چنین شرایطی تا حدودی فراهم شده است، با این‌حال مشاوران حوزه خدمات مالی بر این باورند که هنوز راه زیادی باقی مانده است تا بتوان به نقطه ایدهآل در این باره رسید، به‌ویژه زمانی که بحث بر سر استارتآپ‌ها و تامین مالی برای رشد اقتصادی است.

شکاف بودجه‌ای
مشکل این است که هنوز درک درستی از این موضوع وجود ندارد. برای مثال، درحالی‌که بانک‌ها مدعی‌اند که شرایط راحتی برای واگذاری تسهیلات به کسبوکارها فراهم آورده‌اند، شکی نیست که از آغاز بحران مالی سال 2008 میلادی آنها هم نمی‌توانند با گشاده دستی پیشین به بنگاه‌های کوچک و متوسط تسهیلات بدهند و در زمینه تامین مالی این بنگاه‌ها محدودیت‌هایی بر آنها تحمیل شده است و البته صاحبان کسب‌وکارها هم در گرفتن وام احتیاط زیادی به خرج می‌دهند.

این دست نگرانی‌ها که اکنون دیگر عمر زیادی دارند، همچنان در رابطه با مشکل شکاف بودجه‌ای در کسب‌وکارهای بریتانیایی وجود دارد. مشکل برخی از بنگاه‌ها این است که آنقدر بزرگ اند که نمی‌توانند به سرمایه گذاری غیررسمی افراد اکتفا کنند و آنقدر کوچکاند که نمی‌توانند مورد توجه بنگاه‌ها سرمایهگذاری خصوصی و سرمایهگذاران خطرپذیر (VCs) قرار گیرند. البته سابقه چنین مشکلی به اوایل دهه 1930 میلادی برمی‌گردد، اما شاید فقط اندازه و سرشت این شکاف تغییر کرده باشد، اصل مشکل همچنان سر جایش هست.

تارنمای اسکای اسکنر https://www.skyscanner.net/ که مرکز آن در شهر ادینبوروی انگلستان قرار دارد، به سرعت درحال تبدیل به محبوبترین تارنمایی می‌شود که بهای انواع مختلف سفر به نقاط دنیا را با هم مقایسه می‌کند، اما موضوع این است که بخش زیادی از سرمایه‌ای که جذب کرده در بریتانیا به دست نیامده است. در سال 2013، این تارنما توانست بخشی از سرمایه خود را از صندوق سرمایه‌گذاری خصوصی در کالیفرنیا به نام Sequoia Capital جذب کند و به تازگی هم شماری دیگر از سرمایه‌های خارجی از جمله بازوی سرمایه‌گذاری دولت مالزی و شرکت یاهو به کمک آن آمده‌اند.
سوال این است که امثال تارنمای اسکای اسکنر در آینده سرمایه خود را از کجا تامین خواهند کرد؟ مسلم است که همزمان با شکاف بودجه‌ای یک شکاف اطلاعاتی هم درباره گستره گزینه‌های موجود و درباره بهترین راه‌های تامین مالی این کسبوکارها وجود دارد.

گام صحیح و افراد مناسب
اندرو یووینگ، عضو گروه حسابداری جانستون کارمایل که در زمینه تامین مالی شرکت‌ها فعالیت می‌کند، می‌گوید: کسانی‌که فقط مشغول اداره کسبوکار خودشان هستند، شاید هرگز نتوانند وقت کافی به دست آورند تا درباره امور ضروری به کاوش بپردازند. این افراد نمی‌دانند که حتی دنبال یک خانه جدید گشتن هم ممکن است فرصت‌هایی برای شخص پدید آورد.
بکی وودهاوس، که پیش‌تر کار در چهار شرکت عظیم را رها کرده بود تا شرکت آب‌درمانی و زیباسازی خودش به نام پیوراسپا (PureSpa) را پایه‌گذاری کند، با این نکته توافق دارد که یک شرکت استارتآپ ابتدا باید اطلاعات کافی جمع کند تا بعدها بتواند با استفاده از آن بهترین منابع مالی را جذب کند.

وی می‌افزاید: کار خیلی سختی بود… البته من از شبکه‌هایی در در دسترس داشتم استفاده بردم و چیزهای مفیدی به دست آوردم؛ با افرادی ارتباط گرفتم که از تجربه کافی در این حوزه برخوردار بودند. مثلا اگر دنبال این هستید که منابع مالیتان را از یک بانک تهیه کنید، بهتر است اول با کسانی مشورت کنید که قبلا این کار را کرده‌اند.
البته خانم بکی در مورد شرکت جدیدش، PureSpa در جست‌وجوی صندوق سرمایهگذاری نبود. نصف سرمایه‌گذاری‌ای که لازم داشت را خودش تهیه کرد و بقیه‌اش را هم از بانک استقراض کرد. شرکت وی از همان ابتدا سود می‌داد و این‌گونه بود که توانست بدهیاش را بپردازد؛ همچنین سرمایهاش را با یک قرارداد لیزینگ 15 ساله تامین کرده بود که بدین‌طریق خیال بانک هم بابت داشتن یک دارایی فیزیکی به عنوان تضمین راحت می‌شد.

بنا به اظهارات وی، نوعی دیگر از کسبوکار که در پی رشد بالای سرمایه است اما در کوتاهمدت سودآوری ندارد – مثل یک استارت‌آپ معمولی که از فناوری بالا برخوردار است – راحتتر می‌تواند منابع مالی لازمه را به دست آورد.
کریس فلچر، عضو کمیته سیاستگذاری کسب‌وکار ICAS و مدیر غیراجرایی اسپارک انرژی (Spark Energy)، از تجربه وسیعی برای مشاوره به شرکت‌ها جهت رشد سرمایه و افزایش منابع مالی برخوردار است. وی می‌گوید: شما به یک طرح کسب‌وکاری نیاز دارید و این طرح باید یک چکیده دوصفحه‌ای هم داشته باشد. تامین‌کنندگان هنگامی‌که می‌خواهند در رابطه با شما به تصمیم نهایی برسند، احتمالا در ابتدا کل طرح‌تان را نخواهند خواند اما آن دو صفحه را حتما مطالعه می‌کنند. همچنین لازم است در ابتدا افراد مناسب را برای کار به کمک بطلبید؛ دوستان و اعضای خانواده که می‌دانند شما آرامش، اعتبار و اعتماد فی‌مابین را تقویت خواهید کرد.

سندیکاهای حامی کسب‌وکار
کارآفرین مشهور ایان ریچی، دارای نشان فرماندهِ رتبه امپراتوری بریتانیا (CBE) و رئیس چندین شرکت شامل کسب‌وکار ابری لومارت (Lomart) و خدمات اپلیکیشن رایانه (CAS) است. در سال 2014 میلادی وی ریاست یک گروه کاری را برعهده گرفت که از جانب انجمن سلطنتی ادینبورو، ایکاس (ICAS)، و بنگاه خدمات مالی اسکاتلند سرپرستی می‌شد تا موضوع رشد سرمایه‌کذاری را بکاود.
ایان می‌گوید: بیش از 20 سندیکای حامی در اسکاتلند وجود دارد اما فهمیدیم که رفتن به مرحله بعدی بسیار دشوار است و دستیابی به بالاتر از 2 میلیون پوند خیلی سخت است. «شرکای سرمایه‌گذاری اسکاتلند» یکی از معدود شرکت‌های تامین مالی است که در آن سطح در اسکاتلند فعالیت می‌کند، بنابراین اگر بخواهید به آن مقدار پول دست یابید باید عملا به لندن بروید.

اما خواسته معمول حامیان کسب‌وکار چیست؟ یکی از مشهورترین اینان در اسکاتلند شرکت آرشانگلس (Archangels) است که در زمینه کسب‌وکارهای بالافن تخصص دارد که در مراحل اولیه کار هستند.
مدیر عملیاتی ارشد آن، دیوید اوونز، می‌گوید: در پی یک فناوری هوشمند می‌گردیم که بازار را متحول کند. همچنین، بسیار مهم است که این فناوری بر پایه مالکیت معنوی حمایت‌شده‌ای باشد.
داشتن شرایط طرح سرمایه‌گذاری بنگاه (EIS) نیز بسیار ضروری است؛ بدین‌وسیله می‌توان در قبال سرمایه‌گذاری‌ها مشمول 30 درصد تخفیف مالیاتی شد، مالیات بر درآمدهای سرمایه‌ای هم اعمال نمی‌شود، و مزیت‌های دیگر هم به بنگاه تعلق خواهد گرفت.

به هم آوردن شکاف
یکی از موسساتی که شکاف میان حامیان کسبوکار و اتاق‌های سرمایهگذاری خصوصی را پر می‌کند، شرکتی مستقل به نام صندوق رشد کسب‌وکارها (BGF) است که تحت حمایت پنج گروه بانکی عمده بریتانیا – بارکلی، اچ.اس.بی.سی، لویدز، آر.بی.اس، و استاندارد چارتر قرار دارد و بیش از پنج میلیارد پوند سرمایه را به شکل سرمایهگذاری بلندمدت مدیریت می‌کند. معمولا سهم این شرکت در سرمایهگذاری‌ها بین 2 الی 10 میلیون پوند است و نرخ بهرهاش نیز بالاتر از 40 درصد سرمایه کسبوکارها نمی‌رود.
پاتریک گراهام در چهار سال گذشته یکی از سرمایهگذارانی است که با صندوق رشد کسبوکارها (BGF) همکاری کرده است و محدوده فعالیتاش در قسمت مرکزی اسکاتلند و ایرلند شمالی بوده است. بنا به توضیحات وی، دو پرسش کلیدی در این موضوع وجود دارد: اول اینکه آیا به گروه مدیران کنونی باور داریم، و دوم آیا با تامین منابع می‌توان برای کسبوکاری خاص خلق ارزش کرد؟ بنابراین، یک وظیفه دوگانه برعهده ماست – می‌خواهیم معاملات خوبی ترتیب دهیم و برای سهامداران آورده داشته باشیم، اما در عین حال می‌خواهیم به ارتقای کسبوکارهای بریتانیا هم یاری رسانیم.

منابع تامین مالی بدیل
یکی دیگر از شیوه‌های رفع شکاف بودجه‌ای این است که در پی منابع بدیل برای تامین مالی باشیم. برای شروع، همان‌طور که اندرو ایوینگ می‌گوید، باید  از مقدار منابع در دسترس مطلع باشید.
وی می‌گوید: ارزش‌اش را دارد که ببینید چه کمکی می‌توانید از بنگاه اسکاتلند و از صندوق واگذاری تسهیلات اسکاتلند، به شکل تامین مالی مازناین (mezzanine financing)، بگیرید. در مراحل اولیه همچنین می‌توانید از کمک‌های مالی منطقه‌ای (RSA) بهره بگیرید.

در انگلستان، شراکت‌های محلی (LEPs) – که جایگزین آژانس‌های توسعه منطقه‌ای شده‌اند – شراکت‌هایی هستند بین هیات‌هایی از دولت محلی و بخش خصوصی. آنان 24 ناحیه شرکتی انگلستان را مدیریت می‌کنند و به صندوق 730 میلیون دلاری نواحی درحال رشد جهت سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های محلی دسترسی دارند. بسیاری از این شراکت‌های محلی بسته به نیازهای هر ناحیه بر صنعت یا بخش ویژه‌ای تمرکز دارند.
ایوینگ می‌افزاید هرچه بازیگران مستقل مثل بانک‌های بزرگ در این زمینه فعال باشند، بخش‌های تامین مالی سیاهه و تامین مالی داراییمحور به نحوی فزاینده رقابتی می‌شوند و شما می‌توانید در تعامل با اینان سود خوبی به دست آورید.
تامین مالی جمعی – سرمایه‌ای که به کمک شمار زیادی از سهامداران کوچک به دست آمده است – و استقراض فرد به فرد نیز کار بزرگی است، هرچند تاکنون سهم اندکی از بازار را به خود اختصاص داده است.
گری دینز، رئیس کسبوکارهای خانوادگی بریتانیا در شرکت خدمات حرفه‌ای KPMG، بر این باور است که کسب‌وکارها می‌توانند با فکر کردن به پیامدهای یک منبع مالی خاص، فرصت‌های سودآوری خود را زیادتر کنند.
وی می‌گوید: کارآفرینان و خانواده‌ها معمولا آنچه در دسترس‌شان است و آنچه را که می‌بینند مورد استفاده قرار می‌دهند، اما موفقیت زمانی حاصل می‌شود که کارآیی چیزی را که در دسترسمان است به خوبی بفهمیم. بسیاری از اوقات بحث این است که «بانک چه چیزی می‌تواند به من اعطا کند؟» برای نمونه، یک کسب‌وکار خانوادگی که با آن کار می‌کردیم به ایالات‌متحده رفت و توانست از شرکت‌های بیمه تامین مالی بگیرد زیرا می‌خواست برای ایفای تعدات بلندمدتاش وام بلندمدت بگیرد. فکر نمی‌کنم که مردم آن‌طور که باید و شاید از گزینه‌های بدیلی که در دسترس دارند آگاه باشند. یک مثال دیگر، شرکتی است که برای بهره بردن از مزیت تخفیفی در مراحل اولیه پرداخت و تسهیم آن با وامدهنده، به استقراض از یک شرکت بزرگ روی آورد. دو کسب‌وکار خانوادگی دیگر سال‌هاست که همدیگر را می‌شناخته‌اند و بر مبنای اعتماد متقابل به همدیگر وام می‌دادهاند. البته این یک منبع مالی است که در حال حاضر دسترسی به آن راحت نیست.

روبرت اوترام، روزنامه‌نگار حوزه خدمات مالی در مجله هنر ارتباط (CA)، 16 آوریل 2016

منبع:
https://www.icas.com/ca-today-news/sme-finance-options

انتهای پیام