گزارشی درباره سپام در آخرین ایستگاه
پایگاه خبری بانکداری الکترونیک سامانه سپام را بررسی میکند:
بعد از آنکه در سال 91 تحریمهای بانکی شدت گرفت و بسیاری از بانکهای ایرانی در لیست قطع اتصال شبکه بین المللی بانکی قرار گرفتند، محمود بهمنی سامانهای تحت عنوان سپام راه اندازی کرد که با دور زدن سوئیفت مراودات مالی بین بانکی را دنبال کند.
به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، در حالی که بیش از 5 سال از ایجاد سپام یا «سامانه پیام رسان الکترونیک مالی» می گذرد این سامانه اکنون در چه وضعیتی قرار داد.محمود بهمنی رئیس کل سابق بانک مرکزی در زمان افتتاح این سامانه در چهارم تیر 94 طی گفتگویی که با روابط عمومی این بانک داشت گفت:سپام يک طرح زيرساختي مهم است که دو هدف مهم يکپارچه سازي مراودات بانکي از طريق بستر الکترونيک امن و ايجاد مسير خدمت رساني مشترک بانکي را دنبال مي کند. سامانهای که برای نظارت روی LCهای ریالی صورت گرفت که پیشتر باعث فساد شده بود.
تعریف بانک مرکزی
طبق تعریفی که بانک مرکی در تارنمای خود قرار داده سامانه پیامرسانی مالی الکترونیکی سپام[System for Electronic Payment messaging (SEPAM)] بهمنظور الکترونیک کردن مراودات بانکی و ایجاد زیرساخت یکپارچه خدمت رسانی راهاندازی شده است. با راهاندازی کامل این سامانه، میتوان تمامی سیستمهای بانکی را توسط آن تحت پروتکلهای استاندارد مبادلات مالی به یکدیگر متصل و ارتباطات، مکاتبات و مراودات میان بانکها و بانک مرکزی را به صورت کاملاً الکترونیک و امن میسر کرد و ابزارهای نظارتی بانک مرکزی بر این مراودات بر روی آن قابل پیادهسازی است.
همچنین با استفاده از سپام نه تنها برای اولین بار، یک زیرساخت پیامرسانی واحد مالیِ ملی در کشور برای تمام مراودات مالی عمده بانکها از قبیل اعتبارات اسنادی ارزی و ریالی، ضمانتنامههای ارزی و ریالی، حوالجات ارزی، مکاتبات، استعلام ها و مذاکرات از طریق یک شبکه واحد پیامرسانی قابل انجام بوده، بلکه امکان اتصال به بانکهای خارجی در خارج از کشور را میتوان به گونهای برقرار کرد که بدون بهکارگیری امکانات مؤسسه سوئیفت و نگرانیهای مربوط به آن، با زبانی مشترک و آشنا، تعاملات مالی با آخرین فناوریهای موجود صورت گیرد.
آیا سپام باعث کاهش فساد میشود ؟
مجید نوری، مشاور رئیس کل بانک مرکزی و از کارشناسان سامانه سپام در گفت و گو با «بانکداری الکترونیک» با بیان اینکه برای طراحی سپام دو هدف مدنظر بانک مرکزی بود، اظهار داشت: ابتدا اینکه باید تمام تراکنشهای ارزی کشور تحت نظارت بانک مرکزی صورت گیرد؛ دوم اینکه ما در گذشته به دلیل آنکه هر بانکی به طور مستقیم به شبکه سوئیفت متصل بود، بنابراین حتی اگر یک تراکنش ارزی با یک بانک داخلی هم داشت باید به سوئیفت بابت تراکنش کارمزد پرداخت میکرد. در نتیجه سامانه سپام که در کشور تحت کنترل بانک مرکزی راه اندازی شد عملا به دلیل آنکه در داخل کشور بود و بانک مرکزی روی آن نظارت داشت، بابت تراکنشها متحمل هزینههای بینالمللی نمیشد.
او ادامه داد: زیرساخت استفاده از سپام را WBIFN دانست و گفت: این سامانه محصول IBM است؛ زمانی که میخواستیم ابزار آن را تهیه کنیم به دلیل تحریمها مجبور بودیم از نمایندگیهای آلمانی استفاده کنیم. در آن زمان هشت محصول مختلف مطرح شد که در آخر به محصولی رسیدیم که اجازه میداد تمام سرویسهایی که در شبکه مورد نیازمان است را انتخاب کنیم.
نوری در ادامه گفت: بعد از آنکه این سیستم را راه اندازی کردیم همزمان به اختلاس سه هزار میلیارد و سوء استفاده از LCهای ریالی داخلی به وجود آمده بود که اعتبارات اسنادی را با بازخرید کردن و راههای اینچنینی، ما را مجبور به راه اندازی سپام کرد. ما به این نتیجه رسیدیم که زیرساخت سپام میتواند به جلوگیری از فساد هم کمک کند. بنابراین بانک مرکزی تصمیم گرفت اسناد ریالی را کنترل کند که هنوز هم از این بخش استفاده میشود.
این کارشناس بانکداری خاطرنشان کرد: البته راه اندازی سپام باعث شد دست بانکها بسته شود. آنها مجبور شدند برای اسناد اعتباری حتما از طریق سامانه سپام از بانک مرکزی مجوز و تاییدیه دریافت کنند. به همین دلیل بود که بسیاری از بانکها از این سامانه استقبال نکردند.
او با اشاره به اینکه هنوز مشکلات بانکداری ایران با سوئیفت از نظر کارگزاری برطرف نشده است، اذعان داشت: تمام بانکهای ما به شبکه بینالمللی سوئیفت متصل شدهاند، اما مشکل اصلی این است که کارگزاریهای طرف مقابل پیامهای ما را قبول نمیکنند. اگر کارگزاریهای مقابل قبول کنند استقبالی که انتظار داشتیم از سپام صورت میگیرد.
نوری در پایان گفت: سپام برای این بود که همه تراکنشها از فیلتر این سامانه عبور کند و هیچ بانکی به طور مستقیم به سوئیفت متصل نشود. این موضوع هم به دلیل آن است که بانک مرکزی روی تراکنشهای بینالمللی نظارت داشته باشد. در نتیجه اگر روزی کارگزاریها پیامهای بانکهای ما را دریافت کردند و بانکها به طور مستقیم با آنان ارتباط برقرار کردند متخلف محسوب میشوند؛ چراکه ابتدا باید سپام به عنوان یک ناظر تراکنشها را بررسی کند.
انتهای پیام