مشکلات اجرای سامانه جامع مسکن از نگاه مشاوران املاک

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک از دیروز اول آذرماه 1387 اجرای طرح ساماندهی املاک و مستغلات در کشور آغاز شد و براساس آن، باید زیرساختها به گونه ای از سوی دولت به عنوان مجری این طرح فراهم شود که از این تاریخ به بعد کلیه نقل و انتقالات مسکن در این سامانه به ثبت رسد، اما به نظر می رسد هنوز زیرساختها برای اجرای قطعی این طرح فراهم نیست.از سوی دیگر، نحوه اطلاع رسانی در ذهن مردم این امر را تداعی می کند که با سامانه جدید معجزه ای در امر تبادلات قانونی املاک و مستغلات رخ داده باشد، چراکه این بار نقل و انتقالات مسکن در سامانه ای جدید، با فرمتی جدید و امضای الکترونیک صورت می گیرد.گزارش میدانی مهر نشانگر این است که اگرچه هرگونه نقل و انتقالات مسکن باید با کدهای رهگیری و امضای دیجیتال صاحب مشاور املاک انجام شود، اما برخی از بنگاههای معاملات ملکی علیرغم دارابودن جواز کسب هنوز به این سامانه متصل نشده اند.البته اکثر صاحبان بنگاههای معاملات ملکی تهران از سوی اتحادیه مشاوران املاک استان تهران آموزشهای لازم را کسب کرده اند، اما عدم نصب نرم افزار در بسیاری از بنگاههای معاملات ملکی مشکل اساسی در اجرای این طرح است.وظیفه تهیه نرم افزار این طرح به عهده وزارت بازرگانی است که به نوعی زیرساخت اجرای این طرح را نیز بعهده دارد، اما این سوال مطرح است که اگر همه بنگاههای معاملات ملکی از این طرح استقبال کرده و از امروز بخواهند این طرح را پیاده سازی کنند آیا سرور مربوطه و زیرساختهای مخابراتی برای این کار فراهم است؟در این میان وزارت بازرگانی ادعا می کند که این زیرساختها را فراهم کرده و کار را به لحاظ فنی به سرانجام رسانده است، به نحوی که یک فرد صاحب بنگاه معاملات ملکی بدون هیچ دغدغه ای بتواند پاسخگوی نیاز مشتری خود باشد.از سوی دیگر، در حدود 78 تا 80 هزار بنگاه معاملات ملکی در سطح کشور وجود دارد که این تعداد باید عضو سامانه شده باشند، کد رهگیری دریافت کرده و امضای دیجیتال خود را گرفته باشند. در این راستا به نظر می رسد تعداد بسیاری از صاحبان بنگاههای معاملات ملکی هنوز اقدام به دریافت ملزومات اجرای این طرح نکرده اند.موضوع دیگر، بحث ارائه آموزشهای لازم به مشاوران املاک است. البته مقوله آموزش با مقوله توجیه افراد بسیار متفاوت است، چراکه ممکن است فردی حتی در حدود 20 ساعت نیز برای این امر آموزش دیده باشد، ولی زمانیکه مقابل سیستم رایانه ای خود قرار می گیرد و قصد دارد که معامله ای را ثبت کند با مشکل مواجه است چراکه به اندازه کافی در این زمینه توجیه نشده است.این موضوعی است که مراجعه خبرنگار مهر به بنگاههای معاملات ملکی به خوبی مشهود بود؛ به این معنا که تعدادی از صاحبان بنگاههای معاملات ملکی یا افرادی که کار ثبت معامله را در سامانه به عهده دارند، آشنایی کافی با سیستم نداشند تا بتوانند اطلاعات را به درستی و با سرعت وارد سامانه کنند و که در این راستا به نظر می رسید آنها توجیه نشده بودند.اما مشکل بعدی این است که تعدادی از مشاوران املاک جامعه آماری این گزارش، معتقدند که به دلیل نبود برخی از زیرساختها احتمالا احکام دیگری از سوی دولت و اتحادیه مشاوران املاک برای تغییر در شیوه اجرایی شدن این طرح طی روزهای آتی صادر می شود و به همین دلیل نیز هنوز به سامانه ثبت املاک و مستغلات متصل نشده اند.البته دلیل دیگر اینکه آنها عجله ای در اتصال به این سامانه ندارند این است که بازار مسکن در رکود به سر می برد و کمتر معامله ای در این روزهای سرد بازار مسکن انجام می شود.روی دیگر سکه اجرایی شدن طرح ساماندهی املاک و مستغلات، موضع گیری قوه قضائیه از اجرای این طرح است که از سوی صاحبان بنگاههای معاملات ملکی به عنوان یک بلاتکلیفی مطرح می شود، در این میان بسیاری از دست اندرکاران امر معاملات ملکی معتقدند که باید ابتدا تمامی موضوعات و ابعاد این طرح میان دو قوه قضائیه و مقننه برطرف می شد تا مشاوران املاک نیز بتوانند به راحتی و با پشتوانه قانونی بسیار قوی به این کار اقدام کنند.یکی از صاحبان بنگاههای معاملات ملکی واقع در محدود جنت آباد در گفتگو با خبرنگار مهر می گوید: به نظر می رسد بهتر بود ابتدا این طرح از ابتدای آذرماه در کلانشهری نظیر تهران به صورت پایلوت پیاده سازی می شد تا مزایا و معایب طرح، خود را نمودار کند، ضمن اینکه به نظر می رسد که اجرای این طرح و پدیدار شدن آثار مثبت آن در کوتاه مدت امکان پذیر نباشد.وی یکی از چالشهای پیش روی اجرای این طرح را عدم اطلاع رسانی شفاف و به موقع به آحاد مردم دانست و گفت: به نظر می رسد باید شیوه های مطلوب تری برای اطلاع رسانی به عامه مردم به کار برده می شد، چراکه بسیاری از مردم هنوز در خصوص ضرورت مراجعه به بنگاههای معاملات ملکی دارای کد رهگیری و امضای دیجیتال اطلاعات کافی ندارند.به نظر می رسد دغدغه دیگری که در این خصوص مطرح است اینکه طرح به دلیل اجرای نادرست با شکست مواجه شود.یکی از صاحبان بنگاههای معاملات ملکی واقع در محدوده بلوار مرزداران در این رابطه به خبرنگار مهر گفت: این طرح، یکی از طرحهای بسیار خوب دولت است که اجرای موفق آن می تواند بازار معاملات ملکی غیرقانونی را ساماندهی کرده و آن را بر روی ریلی هدفمند و قانونی قرار دهد، اما اگر خللی در اجرای این طرح یا برنامه ریزی های مربوط به آن صورت گیرد قطعا به ایجاد شوک در بازار مسکن کمک می کند.وی افزود: مشکلات مربوط به سیستمهای مخابراتی در کشور و اتصال به اینترنت یکی از مباحث دیگری است که باید مورد توجه قرار گیرد، با توجه به اینکه 100 درصد کارکرد این سامانه با اتصال به اینترنت معنا می یابد قطعا دولت باید زیرساختهای لازم در این زمینه را نیز تقویت کند.رئیس یک مشاور املاک واقع در محدوده خیابان پیروزی با اشاره به اختلافات میان قوه قضائیه و مقننه در اجرای این طرح تصریح کرد: اختلاف نظر و اظهارات ضد و نقیض دولت و قوه قضائیه موجب این شده که برخی از افرادی که هنوز به صورت غیرقانونی فعالیت دارند و جواز کسب نیز از اتحادیه دریافت نکرده اند به فعالیت خود ادامه دهند، چراکه از یک سو مردم اطلاعات دقیقی از شیوه اجرای این طرح ندارند و باید اطلاع رسانی بیشتری صورت می گرفته و از سوی دیگر با اعلام قوه قضائیه مبنی بر اینکه ابلاغی در این راستا برای اجرای این طرح نداشته است.وی عدم وجود پشتوانه های قانونی از سوی مجلس را یکی از چالشهای این طرح ذکر کرد و اظهار داشت: اگر دولت با هماهنگی با سه قوه از جمله مجلس شورای اسلامی لایحه ای را در این زمینه ارسال می کرد قطعا می توانست پشتوانه قانونی بهتری پیدا کند.از سوی دیگر، در شرایطی که یکی از الزامات اجرای این طرح دارابودن کد رهگیری از سوی بنگاههای معاملات ملکی و ورود به سامانه از طریق این کد است،محمدرضا دشتی اردکانی رئیس کانون سردفتران کشور در این رابطه به مهر گفت: دفاتر ثبت اسناد کشور تا تصویب قانون، هیچ الزامی برای ثبت کد رهگیری خود ندارند چراکه این قبیل طرحها ، طرحهای ملی و گسترده ای است که باید کار کارشناسی دقیقی برای اجرای آن صورت گیرد و این گونه نباشد که تنها فردی موضوعی را اعلام کند و فردای آن روز توقع اجرای آن را هم داشته باشد.البته بر هیچ کس پوشیده نیست که اگر این طرح به درستی اجرایی شود اولین ذی نفعان آن آحاد مردم هستند که از معاملات ملکی غیرقانونی و یا حساب نشده مسکن رنج می برند، چراکه قیمتها شفاف می شود و بحث ساماندهی بازار مسکن به سرانجام می رسد.به هرحال به نظر می رسد که نباید با وجود پیشینه بازار مسکن ایران که با کوچکتری شوک به اغمایی عمیق و طولانی فرو می رود، با هر طرحی وارد بازی شد؛ بنابراین باید حال که در ابتدای اجرای این طرح هستیم به خوبی مشکلات را رصد کرده و در جهت از میان برداشتن آنها تلاش کنیم.منبع:مهر