گزارش ۵ ساله شاپرک منتشر شد/ ممیزی، برگ برنده شاپرک در تحول صنعت پرداخت

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک، شركت شبكه الكترونيكي پرداخت كارت (شاپرك) از بدو تاسيس ستاوردهاي مختلف و متنوعي داشته است كه همگي آنها در راستاي مديريت شبكه پرداخت الكترونيك كشور بوده اند و در اين گزارش در حد ممكن به تفصيل بيان شده اند. اما شايد بتوان به طور خلاصه، دستاوردهاي شركت شاپرك را در چند دسته به شرح ذيل خلاصه كرد:

1. افزايش شفافيت در شبكه پرداخت الكترونيك كشور

2. رعايت عدالت بين بازيگران عرصه پرداخت الكترونيك كشور

3. نگرش استاندارد و حركت بر اساس استانداردها

4. ايجاد امنيت و افزايش اعتماد عمومي

5. جهتگيري به سمت نظارت هوشمند

6. ايجاد بستر و فضاي مناسب براي توسعه خدمات نوين عرصه پرداخت الكترونيك كشور

شواهد اين عملكرد، اقداماتي است كه طي سالهاي گذشته در اين شركت صورت پذيرفته و نتايجي كه از اين اقدامات حاصل گرديده است.

شركت شاپرك در راستاي افزايش شفافيت در شبكه پرداخت، براي اولين بار از سال 1394 شروع به انتشار برخي آمار عملكردي اين شبكه براي ذينفعان و به صورت عمومي كرده است. انتشار اين آمار منجر به اطلاع كليه ذينفعان شبكه از نحوه عملكرد بازيگران اين عرصه شده است.

اين امر علاوه بر آنكه به شفافيت بيشتر اين حوزه كمك كرده است، قدم بزرگي براي ايجاد عدالت در اين صنعت محسوب ميشود. همچنين مشاركت
بازيگران صنعت پرداخت كه عمدتا شامل شركتهاي پرداخت الكترونيك كشور هستند، در كليه تصميم گيري ها و اطلاع ايشان به صورت شفاف از نتايج نظارتي شاپرك، از قدمهاي بزرگ ديگري است كه در راستاي افزايش شفافيت و ايجاد عدالت توسط شركت شاپرك برداشته شده است.

براي حصول به نتايج صحيح، ايجاد فرايندهاي صحيح، اولين گام است. شركت شاپرك با در نظر داشتن اين اصل، همواره تاكيد بر حركت استاندارد و بر اساس فرايندهاي صحيح داشته است. لذا شركت شاپرك كه مسووليت تدوين الزامات شبكه پرداخت كشور و نظارت بر آنها را عهدهدار است، كليه الزامات امنيتي و عملكردي شبكه پرداخت را مبتني بر استانداردهاي روز دنيا تدوين و بهروزآوري نموده و حتي در نحوه نظارت خود بر آنها، روش استاندارد مميزي را در پيش گرفته است.

همچنين در مديريت فرايندهاي داخلي خود به روشهاي تدوين فرايندهاي ،PCI استاندارد رجوع نموده است. تدوين الزامات شبكه پرداخت منطبق با استانداردهاي و ITIL مديريت فرايندها منطبق با چارچوبهاي شناختهشدهاي نظير ،ISMS امنيتي منطبق با استاندارد اجراي مميزيها منطبق با استاندارد مميزي ايزو 17021 و … همگي بر اساس همين نگرش استاندارد صورت گرفته است.

نتيجه عملكرد شركت شاپرك در حوزه انطباق شركتهاي پرداخت الكترونيك كشور با استانداردها، منجر به آن شده است كه انطباق اين شبكه از 19 % در سال 1392 به بيش از 95 % در سال 1396 برسد.

با آنكه طي اين مدت، با برنامهاي مشخص، الزامات مداوما به روز و نحوه مميزي ها به طور مداوم سختگيرانه تر شده است. اين عملكرد نظارتي مبتني بر 70 مستند الزامات شبكه پرداخت كشور در حوزه هاي امنيت، فني وكسب و كاري است.

شاپرك همچنين طي سالهاي اخير با حركت از نظارت سنتي اوليه به سمت نظارت هوشمند، موفق شده است علاوه بر نظارت موثر بر اركان شبكه پرداخت كشور، اقدامات مهم ديگري نيز صورت دهد كه در واقع توسعه مجوعهاي از ابزارهاي نظارتي و امنيتي بودهاند. توسعه سامانهها و زيرساختهايي نظير سامانه جامع پذيرندگان سلسله مراتبي شاپرك (كه در نوع خود شايد در كشور بينظير يا كمنظير باشد) كمك شايان توجهي SOC و
به اقدامات نظارتي شاپرك نمودهاند.

البته وجود فرايندهاي صحيح و ابزارهاي مفيد، در نبود ديتا و اطلاعات صحيح، باعث خطا در تصميم سازي و تصميم گيري مي شود. از اينرو شركت شاپرك در جهت اصلاح دادههاي شبكه پرداخت طي چندين سال چندين اقدام موثر انجام داد كه مهمترين آنها پالايش اطلاعات و توسعه سامانه جامع پذيرندگان بود.

در اين دو اقدام مهم شركت شاپرك موفق شد با چند روش موازي، اصلاح اطلاعات گسترده و بعضا ناپالوده شبكه پرداخت را با دقت بالايي به سرانجام برساند. نتيجه اين اقدام در نمودار زير قابل ملاحظه است.

وجود اطلاعات صحيح دريچه هاي جديدي براي تحليل و آناليز باز ميكند كه از نمونه هاي مهم آن، كشف تخلفات در شبكه پرداخت است. شناسايي عملكردهاي نامتعارف در شبكه پرداخت كشور بدون اطلاعات صحيح ميسر نبود. اما اكنون با وجود تحليلهاي آماري، ميتوان بسياري تخلفات را كشف و به مبادي ذيربط اطلاع رساني نمود.

مهمترين نمونه اين اقدامات، مساله سايت هاي قمار و حتي مشكوك به پولشويي است كه اخيرا بسيار حاد شده است. با اقداماتي كه با توسل به همين ديتاها صورت گرفته است، طي چند ماه اخير حدودا 2000 درگاه اينترنتي متخلف شناسايي و مسدود شده اند.

در راستاي اقدامات فني و عملكردي براي افزايش كيفيت شبكه پرداخت كشور، ميتوان به دسترس پذيري اين شبكه اشاره نمود كه از 97,46 % در سال 1394 به 98,9 % در سال 1397 رسيده است.

در جهت نيل به توسعه و ارائه خدمات نوين در شبكه پرداخت كشور، شركت شاپرك نقش هدايت كننده و فراهم كننده بستر مناسب الزامات و فني را دارا است. در اين حوزه نيز طي سالهاي اخير به فراخور، طرح هايي تهيه و ارائه شده است كه از سال 1394 تا كنون مشتمل بر 18 طرح مستند بوده است. طرح هايي نظير كيف پول الكترونيكي، پرداخت موبايلي، امن سازي بستر پرداخت همراه، شناسايي كسب و كارهاي جديد در حوزه پرداخت، ساماندهي درگاههاي واسط با طرح پرداخت ياران و … همگي در همين راستا به بانك مركزي ج.ا.ا. ارائه شده اند.

نتايج كليه اين اقدامات منجر به استفاده گسترده مردم از شبكه پرداخت كشور شده است. حجم اسكناس و مسكوك در دست اشخاص طي 5 سال به حدود يك سوم كاهش پيدا كرده و نقدينگي در دست اشخاص به سمت پول و تراكنشهاي الكترونيكي حركت كرده است. تعداد كل تراكنشهاي انجام شده در شبكه پرداخت 1 ميليارد تراكنش در سال 1397 رسيده است / كشور از 262 ميليون تراكنش در سال 1392 به 942 كه حجم مبلغي جابجاشده با اين ميزان تراكنش به صورت سالانه بالغ بر 2 ميليون ميليارد ريال است.

تمامي موارد فوق نشان دهنده ايجاد اعتماد به شبكه پرداخت كشور در بين عموم مردم است كه خود از نتايج اين حركت شفاف و استاندارد قلمداد مي شود.

جهت دریافت فایل کامل گزارش عملکرد پنج ساله شاپرک اینجا کلیک کنید