احتمال وقوع بحران مالی مسکن در ایران

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک با اشاره به رکود بخش ساختمان و افت قیمت شدید قیمت مسکن گفت: کسانی که در سال های گذشته تسهیلات ساخت یا خرید مسکن در یافت کرده اند در باز پرداخت تسهیلات با مشکلات زیادی روبرو شده اند.

این منبع آگاه که از فعالان حوزه بانکی و بورس است خاطر نشان کرد به دلیل کاهش قیمت مسکن احتمال عدم باز پرداخت تسهیلات بخش مسکن به بانکها بالاست و تسهیلات گیرندگان واحدهای مسکونی و خریداری شده از طریق تسهیلات را به بانکها واگذار کنند.

این اتفاق در واقع شبیه آن چیزی است که در ایالات متحده اتفاق افتاد. به دلیل کاهش شدید قیمت مسکن دریافت کنندگان تسهیلات تمایلی به بازپرداخت تسهیلات خود به بانک ها نداشتند و عملا خانه های زیادی به بانک ها بازگردانده شد و این مسئله زمینه ساز بزرگترین بحران اقتصادی 80 سال اخیر شد.

در ایران اگر چه شرکت های بورسی فعال در حوزه ساختمان و لیزینگ مسکن کم است اما در کشور علاوه بر بانکهای دولتی و خصوصی شرکت های انبوه ساز زیادی در کشور فعالاند.

در این میان بانک های خصوصی و لیزینگ ها طی سه سال گذشته تسهیلات زیادی را به ساخت و خرید مسکن اختصاص دادند به طوری کا تا 70 درید قیمت مسکن را تسهیلات می دادند. اکنون که قیمت مسکن در برخی از مناطق حتی تا 50 درید هم کاهش پیدا کرده به نظر می رسد چنانچه رکود بخش مسکن ادامه یابد و قیمت مسکن نیز باز هم کاهش یابد بسیاری از تسهیلات گیرندگان تمایلی به بازپرداخت تسهیلات دریافتی نبوده و بانک های خصوصی و لیزینگ ها اولین قربانیان بحران شوند.

کاهش 60 درصدی درخواست پروانه ساخت و همچنین رکود کامل خرید و فروش در شهرهای بزرگ و کوچک نشانه های بروز بحران است.

آمار نشان می دهد شبکه بانکی کشور طی سه سال 84 تا 86 که اوج رونق مسکن بود به ترتیب 18 هزار میلیارد تومان، 23.8 هزار میلیارد تومان و 29 هزار میلیارد تومان و در مجموع نزدیک 71 هزار میلیارد تومان به بخش مسکن و ساختمان تسهیلات پرداخت کردند. محاسبات نشان می دهد که در سالهای مزکور به ترتیب 22.3 ، 22 و 20.5 درید تسهیلات بانکی به بخش مسکن اختصاص داده است.

همچنین رشد سالانه این تسهیلات نشان می دهد طی سالهای 84 تا 86 به ترتیب هر سال نسبت به سال قبل تسهیلات پرداختی مسکن به ترتیب 43.2درصد،32.9 درصد و 21.7 درصد و به طور متوسط سالانه نزدیک 32 درصد رشد کرده است.

کارشناسان پیش بینی کرده بودند

کارشناسان پیش از این نیز نسبت به وقوع بحران مالی در بانک های خصوصی ناشی از عدم برگشت تسهیلات اعطا شده در بخش مسکن از سوی این بانک ها هشدار داده بودند.

در آذر ماه سال گذشته نیز یک کارشناس پولی و بانکی از احتمال بروز بحران مالی ناشی از عدم بازپرداخت مسکن خبر داده بود.

عبده تبریزی در میزگرد تخصصی «تاثیر بحران مالی جهان بر اقتصاد ایران» که در دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران برگزار شد،با اشاره به بحران جهانی گفته بود: این بحران می تواند در ایران هم اتفاق بیفتد. بانک های خصوصی که در حوزه خرید مسکن تا 70 درصد وام در شهر تهران و شهر های بزرگ پرداخت کرده اند ممکن است با این شرایط روبه رو شوند به طوری که با کاهش قیمت مسکن صاحب خانه ای که واحد مسکونی را خریداری کرده، اقساط خود را پرداخت نکند و به بانک اعلام کند که مسکن خود را پس بگیرد و چون قیمت به میزان 30 درصد افت کرده و ممکن است بیش از این افت کند و از سوی دیگر خریدار هم عنوان کند که توان پرداخت اقساط را ندارد پس بهتر است بانک واحد مسکونی را دریافت کند و این اتفاق در ایالات متحده افتاد و سرچشمه بحران شد.

وی گفت: بعد از پایین آمدن نرخ سود بانکی برای اینکه در اقتصاد تحرک ایجاد شود وام های گسترده ای در بخش ساختمان تا 120 درصد ارزش مسکن داده شد.»وی گفت: وقتی چنین معجزه ای در اقتصادی مانند آمریکا می افتد باید نگران آن بود. در سال 2006 افزایش قیمت مسکن کند و معلوم شد که حباب است. وی گفت: در خانواده ای که با توانایی هزار دلار درآمد دو تا سه هزار دلار قسط قبول کرده بود، با بالا رفتن قیمت مواد غذایی و بنزین پرداخت ها میسر نشد و پیامد دریافت وام های زیراستاندارد خود را کم کم نشان داد. از سوی دیگر بانک ها نیز در سال های آخر وام هایی را پرداخت می کردند که با تغییر نرخ تورم، نرخ سود نیز تغییر می کرد و این تاثیر مضاعفی بر ایجاد بحران داشت.

منبع:فردا