راهکارهای دستوری مانع توسعه کارت های اعتباری است

ولی ا… فاطمی ، کارشناس بانکی ،در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری بانکداری الکترونیک ،با اشاره به اینکه منابع کارت های اعتباری وسقف آن کافی نیست،عنوان کرد: بیزینس کارت های اعتباری وسود آوری ان دردرازمدت مشخص می شود.

وی افزود:در دنیا روند پیاده سازی کارت های اعتباری به گونه ای است که درصدی از اقساط مردم که دیر پرداخت می شود منجر به وجه التزام وجریمه می گردد علاوه براین تعیین سقف کارت های اعتباری در دنیا به شکلی که در ایران است مرسوم نیست به طوری که بانک ها بر اساس توان مشتریان خود سقف آن را تعیین می کنندکه در اینجا بحث اعتبار سنجی مشتریان وچگونگی تعامل بانک با افراد اهمیت می یابد.

مدیر عامل شرکت کیش ویر ادامه داد: هنر سیستم بانکی در این است که باید بر اساس میزان اعتبار هر مشتری سقف کارت اعتباری را تعیین کند نه اینکه میزان ان به بانک ها به صورت دستوری تکلیف شود.

رییس سابق کارگروه خدمات نوین وزارت اقتصاد با تاکید بر اینکه بیزنیس کارت اعتباری در این است که بانک متناسب با توان واعتبار شخص سقف کارت را تعیین کند،اظهار داشت:تکلیف دستوری از سوی بانک مرکزی یکی از ایراداتی است که در حال حاضر در چگونگی پیاده سازی کارت های اعتباری وارد است.

فاطمی با اشاره به رابطه استفاده مردم از دستگاههای پایانه فروش وترویج کارت های اعتباری در جامعه عنوان کرد:سوالی که در اینجا مطرح است این است که بانک مرکزی برای ترویج کارت های اعتباری در جامعه به جز ابزار فشار بر سیستم بانکی چه ابزارتشویقی دارد ودیگر اینکه ایا صرفا با دستوروصدور بخشنامه  می توان کارت های اعتباری را در جامعه ترویج داد.

فاطمی با اشاره به لزوم استفاده از ابزار های تشویقی برای ترویج کارت های اعتباری گفت: بانک مرکزی باید یکسری شاخصه هایی در نظر بگیرد وبرا ی ان پاداش بدهد به عنوان مثال معادل هر تراکنش کارت اعتباری در هر بانک میزان مشخصی جایزه در نظر بگیرد.

به گفته این کارشناس بانکی ابزار های تشویقی نسبت به ابزار های تنبیهی پاسخگوترخواهد بود.

عقد جعاله راهکاری مناسب جهت گسترش کارت های اعتباری

محمد ابراهیم مقدم ، رییس کارگروه فرهنگ واموزش بانکداری الکترونیک ،درگفتگو با خبرنگار بانکداری الکترونیک گفت: زمانیکه بانک مرکزی صدور کارت خرید اعتباری بر مبنای قرض الحسنه را ابلاغ کرد ،اجرای آن با مشکل مواجه شد زیرا به هنگام اجرای یک فعالیت باید تمام زیر ساخت های قانونی حقوقی وفنی ان مهیا باشد.

وی با تاکید براینکه بسترهای صدور کارت اعتباری باید فراهم گردد،بحث آموزش وفرهنگ سازی را نیز در این خصوص مهم دانست و عنوان کرد:بحث صرفه اقتصادی نیز در خصوص کارت های اعتباری اهمیت دارد به طوریکه باید بررسی شود که آیا این حرکت سبب گردش پول در بازار می شود وآیا ممکن است با این عمل تورم در جامعه شکل بگیرد ،بنابراین پیاده سازی این نوع خدمات نیازمند نگرش همه جانبه است .

رییس مرکز فابا در ادامه اعتبار سنجی در خصوص صدور کارت های اعتباری را مهم ارزیابی کرد واظهار داشت:در بسیاری از کشورها در خصوص مشتریان اطلاعات کافی وجود دارد واگر مشتری در باز پرداخت آن تخلفی کند به سرعت اقدامات لازم صورت می گیرد در حالیکه به دلیل عدم استقرار نظام اعتبار سنجی در ایران در این زمینه نیز مشکل وجود دارد به طوریکه وجود یک کربنکینگ جامع در اینجا اهمیت پیدا می کند در حالیکه در این زمینه نیز زیر ساخت های مناسبی فراهم نیست.

وی صدور کارت های خرید اعتباری بر مبنای قرض الحسنه را به دلیل عدم صرفه اقتصادی راهکار مناسبی ندانست وعنوان کرد:راهکار جعاله نسبت به قرض الحسنه مناسب تر خواهد بود، براین اسا س بانک پرداخت های مشتری را انجام می دهد ومشتری نیز حق الزحمه بانک را پرداخت می کند .

مقدم تاکید کرد :بنابراین بر اسا س راهکارجعاله علاوه براینکه به مشتری اعتبار اختصاص می یابد بانک ها نیز پس از ارایه این خدمات حق الزحمه خود را در یافت می کننددر غیر این صورت برای بانک ها مقرون به صرفه نخواهد بود که اعتبارات را اینگونه ارایه دهند همچنان که مشاهده می شود این طرح از سوی بانک ها ومشتریان با استقبال سردی مواجه شده است.

فروش نسیه مرابحه‌ای راهکاری جهت گسترش کارت های اعتباری

از سوی دیگر  سید عباس موسویان ،عضوهیات علمی پژوهشگاه فرهنگ واندشه اسلامی ،در گفتگو با بانکداری الکترونیک عنوان کرد:با توجه به ضرورت حرکت به سمت بانکداری الکترونیکی و استفاده از کارت‌های اعتباری به نظر می‌رسد با توجه به محدودیت‌های راهکار قرض‌الحسنه، این راهکار در بلندمدت توان پاسخگویی به توسعه بانکداری الکترونیکی و کارت‌های اعتباری را ندارد، بر این اساس پیشنهاد می‌شود یکی از راهکارهای انتفاعی بانکداری بدون ربا به‌صورت قرارداد محوری انتخاب شود و از آن میان قرارداد فروش نسیه مرابحه‌ای مناسبترین است.

موسویان محدودیت منابع قرض الحسنه ،عدم قابلیت تقسیط ، گسترش باب جریمه تاخیرو عدم قابلیت گسترش کمی وکیفی را از اشکالات راهکار قرض الحسنه جهت صدور کارت های اعتباری دانست .

 توسعه کارت اعتباری مطابق با سیاست های داخلی بانک ها

مدیریت فناوری واطلاعات بانک سامان نیز با تاکید بر اینکه زیر ساخت های فقهی وشرعی صدور کارت اعتباری در ایران فراهم نیست ،تاکید کرد،یکی از مکانیزم های توسعه اعتبارات خرد ،صدور کارت اعتباری است.

مدیریت فناوری واطلاعات بانک سامان  با اشاره به اهمیت کارت های اعتباری خاطر نشان ساخت: دنیا بحث وام های خرد را با ارایه کارت اعتباری حل کرده است و لزوما بانک ها فقط این خدمات ارایه نمی دهند بلکه به طور مثال شرکت های حمل و نقل در دنیا برای اینکه مردم بیشتر مسافرت کنند این اعتبارات را درسفر تزریق می کنند بدین ترتیب این نیاز احساس شده، رشد کرده و به لایه های درونی اجتماع نیز رسوخ کرده و تسهیلات خرد در قالب کارت اعتباری به مردم ارایه شده است.

غلامرضایی معتقد است، یکی از معضلات شبکه بانکی این است که نمی دانیم تسهیلات خرد را چگو نه به مشتریان ارایه دهیم و اجازه ندادیم مکانیزم های توسعه اعتبارات خرد رشد کند.

مدیریت فناوری واطلاعات بانک سامان با بیان اینکه بانک ها باید برای کارت اعتباری انگیزه لازم را داشته باشند، افزود:منافع بانک و مشتری باید تامین شود، به طور مثال اگر دردنیا 1یا2  درصد نرخ بهره وجود دارد چگونه می خواهیم با نرخ بهره 15درصد کارت اعتباری 12درصدی ارایه کنیم.

وی معتقد است، باید اجازه رشد به کارت اعتباری داده شود وهر بانکی مطابق با سیاست های داخلی راه آن را پیدا کند.

وضعیت موجود

به گزارش بانکداری الکترونیک تنها نیم درصد کل کارت های صادر شده در شبکه بانکی به کارت اعتباری اختصاص یافته که این امر نشان دهنده استقبال سرد بانک ها از مجوز بانک مرکزی مبنی بر صدور کارت اعتباری است.

آمارهای بانک مرکزی نشان می دهد مجموع کل کارت های اعتباری صادر شده تا شهریور سال 88،بالغ بر379756 کارت بوده که از این تعداد 190985کارت به تهران و188771کارت به استان ها اختصاص یافته است.