شمارش معکوس برای هدفمندکردن یارانه‌ها

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک ‌در حالی که انتظار می‌رفت قانون هدفمند کردن یارانه‌ها از اول مهر ماه اجرایی شود اما شواهد نشان می‌دهد به احتمال زیاد زمان اجرای این قانون اول مهرماه نخواهد بود چون دولت تمایل دارد که رقم ثابت 10 هزار میلیارد تومان را در مدت زمان کوتاه‌تری توزیع کند تا رقمی که دست مردم را می‌گیرد در ابتدای اجرای طرح بیشتر به چشم بیاید.

به گزارش ایسنا، تمدید اعلام شماره حساب خانوارها از سوی وزارت رفاه تا 31 شهریورماه به گونه‌ای نشان‌دهنده این موضوع است که به احتمال زیاد قانون هدفمند کردن یارانه‌ها از اول مهرماه اجرایی نخواهد شد.

اما محمدرضا فرزین ـ معاون اقتصادی وزیر امور اقتصادی و دارایی و سخنگوی کارگروه طرح تحول اقتصادی ـ طبق معمول همچنان از پاسخگویی درباره‌ میزان یارانه نقدی، زمان دقیق اجرای هدفمند کردن، نرخ دقیق سوخت‌های مثل بنزین و گازوئیل و نحوه سهمیه‌بندی پس از اصلاح قیمت‌ها خودداری کرده و هر رقمی که خبرنگاران می‌گویند را تکذیب می‌کند.

درباره نحوه عملیاتی شدن قانون هدفمند کردن یارانه‌ها در نیمه دوم سال جاری سوالات جدی وجود دارد چون از ابتدای سال جاری تا کنون برای حامل‌های انرژی یارانه پرداخت شده است و آیا می‌توان طی این مدت 20 هزار میلیارد تومان از منابع یارانه‌ها آزاد کرد؟

فرزین در این باره توضیح می‌دهد: در نیمه دوم سال دولت ابتدا تن‌خواهی گرفته و یارانه‌ها را به حساب مردم واریز می‌کند. پس از آن اصلاح قیمت می‌کند و از محل در‌آمدهای این اصلاح قیمت، منابع را در اختیار می‌گیرد. قطعا در نیمه دوم هنوز رقم این مقدار یارانه وجود دارد که ما 20 هزار میلیارد تومان آن را به مردم اختصاص دهیم. چون مجموع یارانه‌ها در طول سال بالغ بر 100 هزار میلیارد تومان است.

اما یارانه نقدی هر فرد ایرانی متقاضی چقدر است؟ با توجه به اظهارات فرزین که در نشست خبری اول شهریورماه تخمینی از تعداد افراد متقاضی یارانه‌ ارائه داده بود می‌توان به حدس و گمانی درباره رقم نقدی یارانه‌ها رسید.

با توجه به جمعیت 73 میلیونی کشور، فرزین در‌ آن جلسه اعلام کرد که 90 درصد جمعیت کشور فرم اطلاعات خانوار را پر کرده‌اند یعنی 65 میلیون و 700 هزار نفر و از این تعداد بر اساس برآورده‌ها 85 درصدشان اقدام به اعلام شماره حساب خواهند کرد؛ یعنی جمعیتی حدود 56 میلیون نفر.

طبق قانون دولت امسال می‌تواند مبلغ 20 هزار میلیارد تومان از یارانه‌های 100 هزار میلیارد تومانی را آزاد کند و از این رقم 10 هزار میلیارد تومان آن را به صورت مستقیم میان مردم توزیع کند.

با تقیسم رقم 10 هزار میلیارد تومان بر عدد 56 میلیون نفر رقم یارانه نقدی سالانه هر فرد که متقاضی دریافت یارانه است برابر می‌شود با عددی حدود 178 هزار و 500 تومان یارانه نقدی در سال.

از تقسیم این عدد بر 12 ماه سال می‌توان حدس زد که اگر یارانه نقدی در طول 12 ماه بین همه متقاضیان 56 میلیون نفری یارانه توزیع شود ماهانه به هر ایرانی متقاضی یارانه 14500 تا 15 هزار تومان یارانه نقدی خواهد رسید.

فرزین اما درباره این تحلیل‌های آماری می‌گوید:‌ این‌ها تحلیل شماست!

اما حالا شش ماه از سال گذشته و این قانون اجرا نشده و دولت اعلام کرده قصد دارد اجرای هدفمند کردن و آزادسازی یارانه‌ها را در نیمه دوم سال جاری اجرایی کند. حالا اگر تاریخ آغاز را از همان اول مهرماه در نظر بگیریم به هر فرد ایرانی متقاضی یارانه در این مدت شش‌ماهه، هر ماه 29 تا 30 هزار تومان یارانه خواهد رسید اما اگر آن چنان که برخی شواهد و شنیده‌ها حاکی است این کار به سه ماهه آخر سال موکول شود هر فرد متقاضی یارانه در مدت این سه ماه، هر ماه 58 تا 60 هزار تومان یارانه نقدی دریافت خواهد کرد.

به نظر می‌رسد سیاست دولت براین اساس باشد که با فشرده کردن زمان، این رقم یارانه 10 هزار میلیارد تومانی را در مدت کوتاه‌تری ولی با رقم بیشتری توزیع کند. به طور مثال اگر آغاز اجرای قانون را اول دی ماه در نظر بگیریم یک خانواده پنج نفره متقاضی یارانه در طول مدت این سه ماه، هر ماه رقم 290 تا 300 هزار تومان یارانه نقدی خواهد گرفت که عدد قابل توجهی است و شاید بتواند بار روانی تورم ناشی از هدفمند کردن یارانه‌ها را برای خانواده‌ها خنثی کند، چون جیب خود را پرپول می‌بینند و آنان به این تورم توجه نخواهند داشت.

بااین حال نباید از نظر دور داشت آنچنان که محمدرحیم احمدوند ـ مدیرکل دفتر تحقیقات سیاست‌های تولیدی معاونت اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی ـ می‌گوید، هر چقدر مدت زمان اجرا کمتر شود بار آزاد کردن این رقم بر حامل‌های انرژی بیشتر خواهد شد. یعنی باید رقم 20 هزار میلیارد تومان از میزان کمتری از حامل‌های انرژی که در این مدت زمان کم مصرف می‌شوند، برداشته شود. به عبارت دیگر و به طور مثال اگر قرار بود این یارانه از روی بنزینی که در طول یک سال وارد می‌شود، برداشته شود حالا باید از بنزینی برداشته شود که در طول سه ماه وارد می‌شود.

وزیر اقتصاد نیز حدود دو ماه پیش اعلام کرده بود، سعی می‌کنیم قانون هدفمند کردن یارانه‌ها را از اول مهر ماه اجرایی کنیم.

با توجه به این اظهار نظر و شواهد دیگر به نظر می‌رسد این امر در اول مهرماه اجرایی نشود. اما سوال این است که در سا‌ل‌های آینده هم همین روند قابل تکرار خواهد بود یا خیر‌؟