گمانه‌زنی‌های روزنامه‌ها درباره اعضای هیات دولت جدید

بررسی چرایی عدم حضور بانوان در مراسم دیروز استقبال از تیم ملی فوتبال در ورزشگاه آزادی از مسائلی است که چندین روزنامه به آن پرداخته‌اند. اما مسائل غیر سیاسی هنوز هم تحت تاثیر انتخاب رئیس جمهور جدید و کابینه احتمالی وی است.

سیدمحمد خاتمی: سهمی نمی خواهیم

نقش اصلاح‌طلبان در دولت آینده مساله‌ای است که امروز هم مورد توجه روزنامه‌ها قرار گرفته است. روزنامه اعتماد در این مورد نوشته است: سید محمد خاتمی در دیداراعضای هیات رییسه انجمن اسلامی دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران گفت: آقای روحانی شخصیت شناخته شده، توانا، خوب، امتحان داده، مورد احترام و دارای مواضع روشن است که ما هم همین را می خواهیم. اگر یکی از کسانی که اصلاح امور را می خواست اما اصولگرا بود و می دانستیم اهداف ما را پیگیری می کند، هم بود: از او هم حمایت می کردیم. زیرا ما گفتمان مان را می خواهیم، ما می خواهیم مملکت مان نجات یابد، ما می خواهیم کشورمان در دنیا جایگاه خود را پیدا کند و جایگاه مردم ما در جهان ارتقا یابد، فضای امنیتی در کشور به فضای سیاسی مطلوب تبدیل شود. به فضایی تبدیل شود که همه حرف بزنند و قانون اساسی به طور کامل اجرا شود که در این زمینه صحبت خواهم کرد.

در این انتخابات معلوم شد که مردم چه می خواهند و راه نجات مملکت کدام راه است. این کار با آرام ترین راه انجام شد: ما آرام ترین انتخابات را داشتیم: در عین نگرانی ها و دلهره ها مردم نشان دادند که رشید هستند و راه خودشان را می خواهند و نشان دادند نظام را می خواهند، نه تغییر نظام را، ولی از اوضاع راضی نیستند.

آقای دکتر روحانی امروز با رای قاطع شما و با وجود فضای رسمی توانسته است رای مردم را بگیرد و حرف ایشان درست است: امروز آقای دکتر روحانی رییس جمهور همه کشور است: حتی همه آنهایی که به او رای نداده اند. اصلاجای نگرانی نیست! رییس جمهوری می خواهیم که رییس جمهور همه باشد و البته باید از همه نیروهای کاردان، عاقل، توانا و مورد اطمینان از هر جناح باید استفاده کند.

اصلاحات سیاست باید در خدمت اخلاق و دین باشد. از جمله مسائلی که در جریان انتخابات مشخص شد، وجهه اخلاقی اصلاحات بود. یعنی کاری که آقای عارف کرد و الحمدلله بهره اش را هم برد و در افکار عمومی بروز و ظهور بیشتری یافت، از نمونه های آن بود. خدا را سپاسگزارم که اصلاح طلبی رشد و اخلاق خود را نشان داد و با تمام وجود در صحنه تاثیرگذار بود، از هیچ کس هم سهم خواهی نداریم: می خواهیم کشورمان پیشرفت کند.

همین سخنان در روزنامه کیهان تلاش یکی از سران فتنه برای مصادره رأی مردم توصیف شده است.

شرق نیز در گفتگویی با معصومه ابتکار به روند پیروزی روحانی در انتخابات ریاست جمهوری پرداخته است. در ابتدای این گفتگو آمده است: ائتلاف، یک‌شبه به دست نیامد. اواسط سال 91 بود که تلاش‌ها برای توجه جدی به دو انتخابات پیش‌رو در سال 92 در دستور کار اصلاح‌طلبان قرار گرفت. یکی شورای شهر و دیگری ریاست‌جمهوری. گمانه‌زنی‏ها ماه‌به‌ماه تغییر می‌کرد و فضا هر لحظه رایزنی درباره آینده را دشوارتر می‏ساخت. نزدیک به 50نفر از استادان دانشگاه در رشته‌های اقتصاد، جامعه‌شناسی، علوم سیاسی و دیگر حوزه‌ها در قالب شورای مشورتی اصلاحات گردهم آمدند تا مسیر آینده اصلاح‌طلبی را رصد کنند. نخست از سیدمحمد خاتمی دعوت شد تا پا به میدان انتخاباتی بگذارد که نگذاشت و پس از آن گزینه آیت‏الله هاشمی‌رفسنجانی مطرح شد. ردصلاحیت شوک‌آور او نیز نیروی اصلاح‌طلبان و اصولگرایان معتدل را به فکر گزینه محمدرضا عارف و حسن روحانی انداخت. گزینه‌هایی که شاید از ابتدا چندان امیدی به پیروزی آنها نبود. اما اصلاح‌طلبان با کمترین امکانات، نشست‏ها و جلسه‌های گمانه‌زنی راه انداختند و تمام توان و پتانسیل‏ خود را بر رای‏آوری حداکثری در انتخابات شورای شهر و ریاست‌جمهوری متمرکز کردند. هر دو این خواسته امروز محقق شده و خیلی‏ها شادمانی زایدالوصفی دارند. اما همه این شادی‏ها ریشه در درس‌های بزرگ گذشته دارد، گذشته اصلاح‌طلبان و خروج هشت‌ساله‌شان از قدرت میراث گرانبهایی برایشان داشته، اینکه بیش از هر زمان دیگری اعتدال، اجماع و ائتلاف را در دولت آینده ترویج دهند. نظرسنجی‏های صورت‌گرفته در آخرین دقایق بر مدار ماندن روحانی حکمیت کرد و محمدرضا عارف با تدبیر و درایت اصلاح‌طلبانه‌اش از صحنه انتخابات بیرون رفت. بر اساس همان نظرسنجی‏ها مشخص بود که در صورت حمایت هاشمی و خاتمی از یک کاندیدای مشخص 26 تا 40‌درصد به سبد آرای او اضافه خواهد شد

خانم ابتکار در بخشی از این گفتگو اظهار داشته است: شورای هماهنگی اصلاحات اواسط سال 91 شکل گرفت. نزدیک به 50 نفر از استادان در رشته‌های مختلف گردهم آمدند تا برای خروج کشور از بحران اقتصادی، سیاسی، دیپلماتیک و اجتماعی و فرهنگی راهکاری بیندیشند. از همان ابتدا پیگیری مسایل بر محور مطالبات ملی متمرکز شد و قرار بود مسایل جناحی در اولویت نباشد. نتیجه نشست‌های پیاپی هر دو هفته یک‌بار شورای هماهنگی اصلاحات، گزارش‌های تخصصی بود که نشان می‏داد کشور در هشت‌ساله دولت نهم و دهم تا چه میزان از اهداف چشم‌انداز 1400 و برنامه توسعه پنجم و دیگر برنامه‌های بالادستی فاصله گرفته است. شاکله دولت اصولگرای احمدی‏نژاد در مفاهیمی چون فرار از قانون، عدم پایبندی به تعهدات و مصوبات خلاصه شده که همین‏ها ضربه زیادی به اقتصاد و سیاست و مسایل اجتماعی و فرهنگی کشور وارد آورده است. در گزارش تدوین شده به شکل مبسوط درباره احزاب، قوه‌قضاییه و پرونده‌های قضایی، سیاست خارجی و چالش‌های پیش‌رو، مشکلات در بخش دانشگاه، فضای امنیتی، وضعیت رسانه‌ها و فضای محدود موجود، فضای حداقلی سازمان‌های «مردم‌نهاد» و آسیب‏های اجتماعی، مستنداتی به‌دست‌آمده و مورد تحلیل و بررسی کارشناسان قرار گرفت.

گمانه‌زنی‌ها درباره اعضای هیات دولت افزایش یافت

روزنامه «اعتماد» در گزارشی به آنهایی پرداخته است که به رییس جمهور منتخب مشاوره می دهند و کابینه می چینند. این روزنامه در گزارش خود از روند انتخاب مقامات دولت آینده با یادآوری سخنانی که در مورد ژنرال نبودن وزرای دولت فعلی مطرح شده است، نوشته: دولت تدبیر و امید به ریاست حسن روحانی قرار است پایانی باشد برای این شیوه اداره کشور. به همین دلیل هم او علاوه بر حمایت قاطع از آیت الله هاشمی رفسنجانی و حجج اسلام سیدمحمد خاتمی، علی اکبر ناطق نوری و سیدحسن خمینی چهره های شناخته شده یی را اطراف خود گرد آورد که به راحتی می توان ردای ژنرالی را روی دوش شان گذاشت. کمیته انتصابات نام گروهی است که قرار است اعضای کابینه را انتخاب و به رییس جمهور منتخب معرفی کند. شنیده های اعتماد حاکی از آن است که علی یونسی، اکبر ترکان، محمدرضا نعمت زاده، محمدباقر نوبخت، حسین روحانی، محمود واعظی، محمدعلی نجفی، اسحاق جهانگیری، محمدرضا صادق و حسام الدین آشنا اعضای این کمیته که می توان آنها را ژنرال های دولت یازدهم نام گذاشت،هستند. البته به جز این افراد اعضای موثر دیگری نیز در چیدمان کابینه روحانی حضور دارند که مهم ترین آنها یاسر هاشمی فرزند کوچک آیت الله هاشمی است. نام فرزند هاشمی رفسنجانی برای تصدی یک وزارتخانه اجتماعی و همچنین یک سازمان فرهنگی در نظر گرفته شده است. به گفته یکی از اعضای این کمیته وزارت ورزش و جوانان، نهادی است که نام یاسر هاشمی به همراه یک گزینه دیگر در برابر آن قرار دارد اما به ویژه برای وزارت ورزش و جوانان نظر روحانی بر معرفی یاسر هاشمی است.

اعتماد در ادامه علاوه بر توصیف جایگاه افرادی که در بالا به آنها اشاره شده است، به نامه‌های دیگری نیز اشاره کرده است و از جمله نوشته است: علی ربیعی مرد نام آشنای اصلاح طلبان را باید یکی دیگر از ژنرال های حسن روحانی دانست. سیاستمدار کارکشته یی که از دوستان و معتمدین بسیار نزدیک سید محمد خاتمی و مشاور اجتماعی وی در دوره 8 ساله ریاست جمهوری وی بوده است. ربیعی حضور در سپاه پاسداران و پس از آن وزارت اطلاعات را در پرونده خود دارد. وزارتخانه یی که ربیعی در آن جایگاه معاونت یافت، و پس از تغییرات انجام شده در دوره فلاحیان او هم مانند دیگر اصلاح طلبان وزارت اطلاعات از این وزارتخانه خارج شد. ربیعی در دوره خاتمی مشاور اجتماعی او شد و در زمان ریاست حسن روحانی بر شورای عالی امنیت ملی، ریاست کمیته سیاست گذاری تبلیغات شورای عالی امنیت ملی را عهده دار بود و از آن پس تا به امروز به هیچ عنوان در قید و بند مناصب دولتی نبود و گرفتاری های حضور در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی در دولت اصلاحات را نداشت و بیشتر اوقاتش را صرف دانشجویانش می کند. علی ربیعی که در حال حاضر تمام وقت کاری خود را در دانشگاه می گذراند و به نظر می آید که با ریاست دولت حسن روحانی، او باز هم حضور مفید و موثر در دولت یازدهم خواهد داشت. مرتضی بانک نیز شاید از دیگر مردان سرشناس و نام آور دولت اعتدال باشد. مردی که سوابقی همچون معاونت وزارت خارجه در دولت اصلاحات، استانداری کرمان در دولت هاشمی رفسنجانی و معاونت پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام را در کارنامه خود دارد. او از منتقدین جدی عملکرد سیاست خارجی دولت نهم و دهم بوده و رابطه گرم و صمیمانه یی با دکتر حسن روحانی دارد.

روزنامه بهار از جمله روزنامه‌هایی است که امروز در مطلبی با عنوان «نخستین گام‌های تشکیل کابینه فراجناحی» به مسائل مربوط به ترکیب دولت آینده پرداخته است. این روزنامه نوشته است: دولت جدید می‌گوید کابینه‌اش فراجناجی است. دولت جدید می‌خواهد پیام‌رسان «آشتی ملی» باشد. دولت جدید پیروزی‌اش را مدیون اعتدال‌گرایی است. دولت جدید حال باید چترش را باز کند تا تمام گرایش‌هایی که از «رادیکالیزم» خسته شده‌اند زیر آن جمع شوند. گرایش‌های اعتدال‌گرایانه حال باید زیر چتر ژنرالی جمع شوند که پیام‌رسان آشتی ملی است. پیام‌ها یکی یکی به دفتر نیاوران می‌رسد. مجلس آمادگی خود را برای تعامل با دولت جدید اعلام می‌کند. صحبت از تشکیل کابینه دولت آینده و سرازیر شدن توصیه‌ها برای تشکیل کابینه در حالی است که اگر از پیش مراسم تحلیف دولت جدید 13‌مرداد اعلام شده بود اما دیروز مصری، سخنگوی هیات‌رییسه گفت که هنوز تاریخ قطعی مراسم تحلیف مشخص نیست. سخنگوی هیات‌رییسه مجلس علت قطعی نبودن زمان مراسم را این‌گونه توضیح می‌دهد: «اسامی میهمانان مراسم تحلیف رییس‌جمهوری منتخب مردم هفته آینده مشخص می‌شود. هفته آینده در نشست کمیته برگزاری مراسم تحلیف رییس‌جمهوری یازدهم در مجلس تاریخ و ساعت دقیق مراسم و اسامی میهمانان مشخص خواهد شد. در مراسم تحلیف و تنفیذ رییس‌جمهوری منتخب احتمالا روسای قوا، رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام، اعضای شورای نگهبان، وزرای دولت، روسای جمهور سابق و… حضور دارند و اسامی دقیق میهمانان و افراد دعوت شده در نشست این کمیته مشخص خواهد شد.» حالا بعد از اعلام رسمی زمان مراسم و برگزاری مراسم تحلیف و تنفیذ، حسن روحانی رسما کلید پاستور را در قفل در می‌چرخاند تا با کابینه‌اش که می‌گوید فراجناحی است کار را آغاز کند. کابینه و دولتی که محمدرضا باهنر آن را دولت ژنرال‌ها می‌داند. محمدرضا باهنر که زمانی می‌گفت «برای اداره کشور به ژنرال فهیم و قدرتمند نیاز داریم، نه سرباز بله قربان‌گو» امروز شادمان از ریاست ژنرال می‌گوید: «دولت روحانی، دولت ژنرال‌هاست.» در حالی‌که سایت‌ها و روزنامه‌های اصلاح‌طلب از گمانه‌زنی پرهیز می‌کنند، اصولگرایان گمانه‌زنی‌ها را آغاز کرده‌اند.» او حتی می‌گوید که «آن‌قدر دعا کردند که فضا روحانی شد.» البته در لابه‌لای این دعا‌ها باهنر می‌گوید: «تاکنون پیشنهادی برای معاون اولی دولت روحانی دریافت نکردم.» هرکسی می‌خواهد در دولت ژنرال‌ها سهمی داشته باشد. در این میان الیاس نادران هم می‌گوید: «کابینه دولت یازدهم باید بدون هیچ فشار و به صورت مستقل تشکیل شود.»گمانه‌زنی‌ها برای چگونگی تشکیل کابینه دولت آغاز شده است.

روزنامه بهار در ادامه به شنیده‌های یک خبرگزاری استناد کرده است و نوشته: شنیده‌ها حکایت از این دارد که رییس‌جمهوری منتخب تاکنون با بعضی شخصیت‌ها و چهره‌ها برای تصدی سمت‌های مختلف در کابینه یازدهم رایزنی‌ کرده و گزینه‌های مختلفی برای تصدی پست‌های مهم دولتی مطرح شده‌اند. به بعضی از گزینه‌های احتمالی اعضای کابینه که همچنان در دست بررسی هستند، دست یافته است. با این وجود هنوز هیچ‌یک از اعضای کابینه به‌طور قطعی مشخص نشده‌اند و رایزنی‌ها با این افراد و همچنین بررسی‌های حجت‌الاسلام‌والمسلمین حسن روحانی در این زمینه همچنان ادامه دارد.

آنچه در ذیل می‌آید گزینه‌های احتمالی 24 سمت مهم دولتی است: 1- معاون اول رییس‌جمهور: محمدرضا عارف، محمدعلی نجفی و محسن مهرعلیزاده؛ از آل‌اسحاق و جهانگیری نیز یاد شده است. 2- وزارت اطلاعات: حجت‌الاسلام علی یونسی و حجت‌الاسلام مصطفی محقق‌‌داماد مطرح‌ترین گزینه برای این وزارتخانه هستند؛ (در صورت ماندن یونسی در دفتر تحقیقات و مطالعات استراتژیک، احتمالا محقق‌داماد تنها گزینه تصدی وزارت اطلاعات خواهد بود و در صورت این‌که محقق‌داماد رییس مرکز تحقیقات استراتژیک شود، یونسی وزیر اطلاعات خواهد شد). در این بخش از حجت‌الاسلام شفیعی معاون اسبق وزارت اطلاعات نیز ذکری به میان آمده است. 3- وزارت امور خارجه: محمود واعظی، علی‌اکبر صالحی و کمال و صادق خرازی گزینه‌های مطرح برای این وزارتخانه هستند که در این میان شانس محمود واعظی از دیگران بیشتر است. 4- وزارت کشور: حجت‌الاسلام ناطق‌نوری، مجید انصاری و اسحاق جهانگیری مطرح‌ترین گزینه‌ها برای تصدی این وزارتخانه مهم در دولت حسن روحانی هستند. گفته می‌شود به ‌احتمال قوی، ناطق‌نوری تصدی این وزارتخانه را نمی‌پذیرد و از این روی شانس جهانگیری بسیار بیشتر از دیگران خواهد بود. 5- وزارت اقتصاد: گفته می‌شود در حال حاضر محمدباقر نوبخت تنها گزینه وزارت اقتصاد است و احتمالا «نیلی» که هم‌اکنون مشاور وی است، به‌عنوان مدیرکل مناطق آزاد اقتصادی معرفی می‌شود. 6- دبیر شورای ‌عالی امنیت ملی: شنیده شده است که علی‌اکبر ولایتی به‌عنوان دبیر شورای ‌عالی امنیت ملی منصوب خواهد شد. 7- وزارت دفاع: حسین دهقان، علی شمخانی و اکبر ترکان گزینه‌های تصدی وزارت دفاع هستند که در این میان شانس حسین دهقان بیشتر از دیگران است. 8- وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی: گفته می‌شود علی مطهری تنها گزینه این وزارتخانه است و احتمالا سلطانی‌فر به‌عنوان معاون وی در این وزارتخانه انتخاب خواهد شد. 9- وزارت دادگستری: از حجت‌الاسلام شوشتری به‌عنوان گزینه مطرح برای وزارت دادگستری نام برده می‌شود و درعین‌حال گفته می‌شود که احتمال دارد حجت‌الاسلام روحانی، مرتضی بختیاری وزیر فعلی دادگستری را برای ابقا در سمت خود به مجلس معرفی کند. 10- وزارت ورزش و جوانان: محمد دادکان و سعید فائقی گزینه‌های اصلی تصدی این وزارتخانه هستند. 11- وزارت نفت: از بیژن نامدار زنگنه و کاظم وزیری‌هامانه به‌عنوان اصلی‌ترین گزینه‌های تصدی این وزارتخانه کلیدی نام برده می‌شود. 12- ریاست سازمان انرژی اتمی: علی‌اکبر صالحی وزیر فعلی امور خارجه، غلام‌رضا آقازاده و حسین فریدون شانس‌های اصلی تصدی ریاست‌ انرژی اتمی هستند. 13- وزارت رفاه و امور اجتماعی: مرتضی بانک و صفدر حسینی گزینه‌های اصلی تصدی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی هستند. 14- وزارت ارتباطات: از نصرالله جهانگرد به‌عنوان گزینه اصلی تصدی این وزارتخانه نام برده می‌شود. 15- وزارت علوم: جعفر توفیقی، عبدالله جاسبی و جواد اطاعت گزینه‌های اصلی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری هستند که در این میان شانس جعفر توفیقی از دیگران بیشتر است. جعفر توفیقی سابقه تصدی وزارت علوم در دولت خاتمی را هم دارد. 16- وزارت بهداشت و درمان: گفته می‌شود صلاح‌الدین دلشاد و مسعود پزشکیان گزینه‌های اصلی این وزارتخانه هستند. 17- وزارت راه و شهرسازی: از علی عبدالعلی‌زاده و علی‌اکبر آقایی به‌عنوان گزینه‌های تصدی این وزارتخانه نام برده می‌شود. 18- وزارت صنعت، معدن و تجارت: گفته می‌شود محمد نهاوندیان رییس فعلی اتاق بازرگانی ایران از جمله افرادی است که به ‌احتمال زیاد برای تصدی وزارت صنعت، معدن و تجارت به مجلس معرفی خواهد شد. 19- مشاور ارشد رییس‌جمهور و سرپرست نهاد ریاست‌جمهوری: گفته می‌شود محمدرضا نعمت‌زاده که رییس ستاد انتخابات حسن روحانی بود، به‌عنوان مشاور ارشد رییس‌جمهور و سرپرست نهاد ریاست‌جمهوری منصوب خواهد شد. 20- مشاور و رییس دفتر رییس‌جمهوری: حسین فریدون گزینه اصلی تصدی سمت ریاست دفتر رییس‌جمهور است. 21- رییس مرکز امور مشارکت زنان: زهرا پیشگاهی‌فر به ‌احتمال فراوان به سمت ریاست مرکز امور مشارکت زنان منصوب خواهد شد. 22- معاون پارلمانی رییس‌جمهور: حجت‌الاسلام قدرت‌الله علیخانی و حجت‌الاسلام تیمورعلی عسگری از جمله افرادی هستند که بیشترین شانس را برای تصدی معاونت پارلمانی رییس‌جمهوری دارا هستند. 23- معاونت اطلاع‌رسانی دولت: شنیده شده است که علیرضا الفت به سمت معاون اطلاع‌رسانی دولت منصوب خواهد شد. 24- معاون رییس‌جمهوری و رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست: از معصومه ابتکار به‌عنوان اصلی‌ترین گزینه ریاست سازمان حفظ محیط‌زیست نام برده می‌شود.

حضور ایران بین 10 کشور تخریب کننده محیط زیست

در هیاهوی مسائل سیاسی، روزنامه اعتماد سخنان سخنگوی فراکسیون محیط زیست در مجلس هشتم را مورد توجه قرار داده است که: به لحاظ شاخصه های زیست محیطی جزو 10 کشور آخر دنیا هستیم. انوشیروان محسنی بند پی با انتقاد از افت شدید استانداردهای زیست محیطی در کشور، توضیح داد: متاسفانه شاخصه های استاندارد زیست محیطی به دلیل افزایش آلودگی هوا ناشی از سوخت، آلودگی آب های زیرزمینی، افزایش آلاینده های صوتی و پدیده ریزگردها با افت محسوسی مواجه شده است. نماینده مردم نوشهر و چالوس در مجلس هشتم، در پاسخ به این مساله که منشا ریزگردها، داخلی است یا خارجی، تصریح کرد: واقعیت این است که تنها بخش محدودی از این مشکل به کشورهای همسایه یی مثل عربستان و عراق مربوط می شود چرا که داخل کشور بسترهای زیادی برای وجود این پدیده مخرب فراهم شده است. عضو کمیسیون بهداشت و درمان در مجلس هشتم، منشا داخلی ریزگردها را منابع آبی خشک شده خواند و ادامه داد: وقتی منابع آبی به مرور زمان و به دلیل بی توجهی خشک می شوند، در اثر وزش باد، گرد و خاک آن منطقه به هوا متصاعد می شود که به اصطلاح به آن ریزگرد می گویند، در ایران نیز دو میلیون هکتار منبع آبی وجود دارد که حدود 60 درصد آن یعنی یک میلیون و دویست هزار هکتار آن خشک و مستعد تولید ریزگرد شده است.