آیا مرسی می رود؟

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک از عصر ایران مردم مصر برای دومین بار از سال 2011 تاکنون با تجمع میلیونی در قاهره و دیگر شهرها، خواستار کناره گیری رئیس جمهور شدند. ارتش مصر هم مانند فوریه 2011، با صدور بیانیه ای از اعتراضات و مطالبات مردم در مقابل دولت، اعلام حمایت کرد و جانب مردم را گرفت.
 
ارتش مصر در بیانیه اش مهلت 48 ساعته ای را برای توافق ملی اعلام و تهدید کرد در غیر این صورت، برنامه مورد نظر خود را برای آینده مصر اجرایی خواهد کرد. این بیانیه ارتش در درجه نخست خطاب به دولت محمد مرسی رئیس جمهور بود و موجی از امید را در میان معترضین برانگیخت. با این حال ، ارتش در بیانیه دوم خود تأکید کرد که از چارچوب نقش تعریف شده اش خارج نشده و کودتا نخواهد کرد.
 
در باره تحولات اخیر مصر می توان به نکات زیر اشاره کرد.
 
1 – در مصر، برخلاف بسیاری از کشورهای منطقه، ارتش و نیروهای مسلح یک نهاد مستقل از دولت است. در مصر فرماندهی عالی نیروهای مسلح برعهده رئیس جمهور و فرماندهی کل برعهده یکی از ژنرال های نظامی و متصدی سمت وزیر دفاع است. نهاد ارتش در مصر مستقل از دولت، قابلیت تصمیم گیری و فعالیت دارد و به راس هرم قدرت در مصر وابستگی ندارد. به همین دلیل نهاد ارتش و نیروهای مسلح جدای از دولت  می تواند تصمیم گیری و عمل کند.
 
در دیگر کشورهای عربی چون تونس، لیبی، یمن، سوریه ارتش زیرمجموعه و جزئی از دولت به شمار می رود و فعالیت آن مستقل از دولت غیرممکن است. به عنوان مثال در سوریه رئیس جمهور فرمانده کل نیروهای مسلح است، در لیبی دوره معمر قذافی، در تونس، بحرین، یمن ، اردن و تقریبا همه کشورهای عربی فرمانده کل نیروهای مسلح یکی از دو مقام نخست کشور هستند اما در مصر، یکی از فرماندهان عالی رتبه ارتش به عنوان فرمانده کل نیروهای مسلح فعالیت می کند.
 
این نکته هم قابل توجه است که معمولا در کشورهای عربی هنگامی که ارتش و نیروهای مسلح از دولت و حکومت جدا بشوند؛ قطعا این حکومت سرنگون خواهد شد و استمرار حاکمیت دولت منوط به ادامه همراهی ارتش است.
 
یکی از مهمترین دلایل ادامه حکمرانی دولت های بحرین و سوریه با وجود اعتراضات گسترده همین همراهی و حمایت ارتش های این دو کشور است اما در تونس، یمن، لیبی و مصر به محض توقف حمایت ارتش از دولت، فرآیند تغییر دولت موفقیت آمیز شد.