نوسانات بازار ارز ادامه دارد/سقوط «دلار» تا ۳۰۵۰تومان + جدول
شفاف: کاهش قیمت دلار که از هفته گذشته آغاز شده بود، دیروز یک رکورد نزولی دیگر از خود ثبت کرد و به عدد سه‌هزارو50تومان رسید. این افت قیمت همزمان شد با درخواست 118 نماینده کنگره آمریکا از اوباما برای حفظ فرصت گفت‌وگو با رییس‌جمهور منتخب ایران و تاخیر در اجرای تحریم‌های سختگیرانه‌ای که درخصوص ایران اتخاذ شده بود.
دلار که در یک‌سال گذشته حرف اول بازار را می‌زد و سرمایه‌های نقد را به خود جلب می‌کرد و ریال‌ها با سرعت به دلار تبدیل می‌شدند، از یک ماه پیش روند معکوس خود را آغاز کرده و حالا این دلارها هستند که به ریال تبدیل می‌شوند آن هم با سرعت. در مقابل، بورس در همین یک ماه رونق پیدا کرده و رشد شاخص‌ها ادامه‌دار شده است.
این دو بازار موازی به‌گونه‌ای رفتار می‌کنند که نزول یکی موجب رونق دیگری شده است. یکی از صرافان تهران که دیروز خریدارانش تنها کسانی بودند که مصرف‌کننده دلار بودند، درخصوص کاهش قیمت‌ها می‌گوید: «با کاهش تنش و التهاب گذشته، بازار از حضور افرادی که تنها قصد ذخیره دلار و افزایش دارایی‌هایشان را داشته‌اند خارج شده و اکنون تنها متقاضیان واقعی وارد بازار می‌شوند.» او درخصوص ادامه روند کاهشی قیمت‌ها می‌گوید: «بازار اکنون به روال عادی خود بازگشته و نوسانات حاضر خاص بازار بوده و نمی‌توان دلایل خاصی را برای آن مطرح کرد. حتی پیش‌بینی درخصوص آن هم اندکی سخت است؛ اما کاهش‌ها نمی‌تواند شدید و دور از انتظار و بیش از این باشد.»
شاهین شایان‌آرانی، کارشناس اقتصادی، روند کاهشی قیمت‌ها را به دنبال تلطیف فضای سیاسی مرتبط با انتخابات و نتیجه آن می‌داند و می‌گوید: «روحیه مثبت و امید در حوزه کسب و کار و احتمال از بین رفتن تحریم‌ها مجموعه دلایلی است که می‌توان درخصوص عامل کاهش قیمت ارز اعلام کرد.»
او، با بیان اینکه پیش از انتخابات بازار در انتظار نتیجه بود و با مشخص‌شدن نتایج آن و انتخاب فردی با رویکرد مثبت نسبت به حل مشکلات، دارای سابقه اجرایی و آشنا با مسایل بین‌الملل، موجب کاهش التهابات و بهبود فضای کسب و کار شد، می‌گوید: «برای آینده بازار باید در انتظار سه مولفه دیگر یعنی انتخاب کابینه، ارایه برنامه‌های اقتصادی و چگونگی اجرای آنها ماند.»
شایان‌آرانی، معتقد است: «هرچه کابینه‌ای باتجربه‌تر با کارنامه‌ای درخشان و روشن انتخاب شده و معرفی شود، برنامه‌های اقتصادی از منطق برخوردار بوده و در راستای کاهش التهابات و تنش‌های بین‌المللی حرکت کند و در عمل نیز برنامه‌ها به درستی اجرا شود، می‌توان همچنان انتظار کاهش قیمت‌ها را داشت.» او با بیان اینکه میزان کاهش قیمت دلار را نمی‌توان پیش‌بینی کرد و نباید برای آن به صورت دستوری قیمتی تعیین کرد، می‌گوید: «دلار تنها یک ابزار معامله است و نرخ آن باید توسط بازار و متناسب با شرایط کسب‌وکار تعیین شود. این نرخ حتی می‌تواند کمتر از قیمت کنونی باشد.»
در همین حال عده‌ای معتقد هستند که کاهش قیمت دلار بیش از این امکان‌پذیر نیست و بهتر است دولت بعدی نیز با رقم سه‌هزار تا سه‌هزار و 200تومان پیش رود. توجیه این گروه آن است که کاهش بیش از این موجب می‌شود یک‌بار دیگر به اقتصاد کشور شوک وارد شود.
همان‌طور که افزایش ناگهانی قیمت‌ها نیز موجب واردشدن شوک به بازار شد. اما شایان‌آرانی، معتقد است: «صدور چنین احکامی غیرکارشناسی است و نباید به جبر متوسل شد. در شرایطی که فضای کسب‌وکار مساعد باشد و شرایط بین‌المللی نیز همراهی کند، قیمت‌ها کاهش یافته و اقتصاد کشور، خود را با آن هماهنگ می‌کند.
در این میان ممکن است عده‌ای متضرر شوند، همان‌طور که در افزایش قیمت‌ها نیز بخشی از جامعه ضرر کرد، اما مهم‌ترین موضوع ایجاد ثبات اقتصادی است و بعد از آن تعیین قیمت را باید به بازار واگذار کرد.» در حالی که قیمت‌ها روند کاهشی داشته و همه متفق‌القول هستند که این روند کاهشی ناشی از نام رییس‌جمهور منتخب و آینده‌ای است که از نظر اقتصادی تصویر و ترسیم کرده، دولت و وزیر صنعت، معدن و تجارت اعلام کرد که دولت را با دلار دوهزارو500تومان تحویل خواهند داد. این گفته چنان عجیب و غیرممکن بود که همان زمان انتقادات بسیاری را در پی داشت و همه معتقد بودند که دولت توان اجرایی چنین کاری را نخواهد داشت.
در همین حال اسدالله عسگراولادی، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران و تهران، درخصوص دلیل کاهش قیمت ارز در بازار، به خبرگزاری فارس گفته است: «بانک مرکزی و مرکز مبادلات ارزی، دلاری در اختیار واردکنندگان قرار نمی‌دهند و کالاهای وارد شده در گمرکات جنوبی کشور در انتظار دلار است تا بتواند وارد کشور شود. اکنون مقدار قابل‌توجهی کالا در گمرکات انبار شده است.» او نیز تاکید کرده است که دولت به دنبال آن است تا دلار را با قیمت سه‌هزار‌تومان به دولت یازدهم تحویل دهد. اما در عین حال متذکر شده که شاید انتخاب آقای روحانی به لحاظ روانی در بازار تاثیرگذار باشد و این تصور وجود داشته باشد که با روی کار آمدن وی ایران با غرب وارد مذاکره می‌شود. در همین حال می‌توان احتمال داد که قیمت اسکناس دلار پایین آمده باشد و آن هم به این دلیل است که مردم پول خود را در بازار نقد می‌کنند، اما حواله کم شده است.
یک کارشناس و تحلیلگر بازار ارز و طلا نیز می‌گوید: «در زمانی که امنیت و ناآرامی در بازار ارز حاکم و نوسانات صعودی بود، مردم برای خرید انواع ارز و به‌خصوص دلار به بازار مراجعه می‌کردند. قیمت‌های بازار تابعی از میزان عرضه‌وتقاضاست، این هجوم موجب افزایش قیمت‌ها شده بود.» به گفته او، با آرام‌شدن بازار و منطقی‌شدن نوسانات، اکنون قیمت‌ها توسط بازار تعیین می‌شود، هرچند اخبار مثبت نیز در نوسانات و کاهش قیمت‌ها موثر است.
این کارشناس و تحلیلگر بازار ارز و طلا گفت در شرایط کنونی کسانی که پیش از این سرمایه‌های خود را به دلار تبدیل می‌کردند، با توجه به بازار موازی یعنی بورس، که برخلاف دلار ریسک و نوسان کمتری داشته و در یک‌ماهه اخیر شاخص‌ها رشد صعودی را برای خود ثبت کرده، سرمایه‌های خود را به آن بازار منتقل می‌کنند.
به گفته او، با افزایش هزینه نگهداری دلار، اشتیاق برای فروش و سرمایه‌گذاری در بازارهای موازی از جمله دلایل کاهش قیمت دلار در بازار است که این امر می‌تواند دنباله‌دار باشد و در روزهای آتی نیز ادامه یابد اما نمی‌توان انتظار کاهش شدید قیمت‌ها را داشت؛ زیرا اکنون بازار به نرخ منطقی خود رسیده است. این کاهش حتی به صورت دستوری نیز امکان‌پذیر نیست. با کاهش قیمت‌ها که از یک هفته قبل آغاز شده و همچنان ادامه‌دار است، میزان تقاضا کاهش یافته و حتی متقاضیان فروش نیز برای جلوگیری از ضرر بیشتر دلارهای خود را می‌فروشند. در چنین شرایطی ادامه کاهش قیمت‌ها دور از انتظار نیست