حل مشکل آلودگی هوای تهران ۴ سال طول می‌کشد
تهران می‌میرد، از بس که جان ندارد.پایتخت نفس‌هایش به شماره افتاده است و ابری خاکستری آسمان را پوشانده.ابری که نوید بخش باران نیست،هاله‌ای است از دود و ذرات‌آلوده که در ریه تهرانی‌ها نشسته است و هوا را به مرحله هشدار رسانده است. از اول سال آنقدر تهران به حالت هشدار رسیده که دیگر تعداد دفعاتش از شمارش خارج شده است.
به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک،از تابناک سه‌شنبه،پنجم آذرماه است.آمبولانس ها در سطح شهر می‌چرخند و مردم با ماسکی بر دهان به جنگ غول آلودگی رفته‌اند.سالمندان در خانه ها مانده اند.هوا چنان آلوده است که پای عزت الله انتظامی،آقای بازیگر را هم با مشکلات ریوی به بیمارستان کشیده است.تهران نفس هایش به تنگ آمده است به طوری که مدیرکل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران از قرار گرفتن هوای پایتخت در شرایط هشدار خبر داده است.
دکتر یوسف رشیدی، می‌گوید:« با توجه به پیش بینی سازمان هواشناسی مبنی بر پایداری شرایط جوی در بیشتر نقاط کشور طی سه روز آینده و انباشت آلاینده ها در شهرهای صنعتی پرجمعیت پیش‌بینی می‌شود روند افزایش آلاینده‌ها در پایتخت ادامه داشته باشد.»آلودگی هوا چنان در جان تهرانی ها نشسته است،که با تشکیل کمیته و کارگروه هم همچنان شاخ غول شکسته نشده است.
در همین زمینه تهران امروز،سوالاتی را با کارشناسان به اقتراح گذاشته و نظر آنها را در این رابطه گرفته است.«اقتراح»،شیوه ای در مصاحبه های مطبوعاتی است که چند سوال مشخص و ثابت از کارشناسان پرسیده می شود و آنها نظرشان را در آن رابطه می گویند.
سوالات:
1. وضعیت هوای تهران به چه سمتی خواهد رفت؟آیا بایک سونامی مرگ یا یک نسل‌کشی در تهران رو به‌رو خواهیم شد؟
2. شرایط فعلی چه اقدامی چاره‌ساز است و کدام نهاد قدرت اجرایی قوی دارد؟
3. طی روند آلودگی‌هوای تهران در سال‌ها اخیر،کدام فرد یا نهاد یا سازمان بیشترین تقصیر را در آلودگی هوای تهران دارد؟
دکتر اسماعیل کهرم،مشاور سازمان محیط زیست
1. اکنون من در ساختمان مرکزی سازمان محیط زیست هستم.باور کنید تا یک کیلومتر بیشتر را نمی‌توانم ببینم. حتی ساختمان‌های بلندمرتبه تا بیست طبقه را در هاله‌ای از مه‌و‌دود می‌بینم. در حال حاضر، روزی 14 نفر بر اثر آلودگی هوا فوت می‌کنند. من وقتی 2سال پیش به علت بیماری ریوی به بیمارستان مراجعه کردم، دکتر گفت: این بیماری برای افراد سیگاری است.در صورتیکه من اصلا سیگار نمی‌کشم،خب بیماری‌ام بر اثر آلودگی هوای تهران بود.
از سویی دیگر،آمارهایی می‌دهند که در روزهای وارونگی هوا میزان افراد آسیب‌دیده بر اثر آلودگی هوا دو برابر می‌شوند.بارها در فیلم‌ها دیده‌ایم فردی که در خیابان در حال راه رفتن است به یکباره می‌افتد و می آیند و به او کپسول اکسیژن می‌زنند.خب این موضوع روزگاران بدی را در آینده نشان می‌دهد.به این گونه فیلم‌ها علمی_تخیلی می‌گویند.فیلم هایی که یک فضای تاریک را نشان می‌دهد و همه با ماسک بر دهان حرکت می‌کنند.اما این فیلم های علمی- تخیلی،در 35 ،40 سال پیش واقعا در لندن اتفاق افتاد.پدیده ای به نام اسماگ،که مخلوطی از دود و مه است. که به آن دود،مه می گویند.در لندن این اتفاق افتادو بدون ماسک نمی شد حرکت کرد،البته در آنجا زغال سنگ می سوزاندند و با مه ترکیب می شد و این اتفاقات رخ می‌داد.خوشبختانه در تهران آن مه(اسماگ) را نداریم،اما آینده خیلی تاریک خواهد شد،اگر به همین روش جلو برویم.منتهی من به دو موضوع اعتقاد دارم.اول هوش و ذکاوت انسان مسائل را آسان می‌کند و دیگری اینکه از تکنولوژی استفاده می شود برای رفع معضل تکنولوژی.من معتقدم در آینده مجبور می شویم از روزهای بدون ماشین استفاده کنیم.از رفت و آمد ماشین های تک سرنشین جلوگیری کنیم. وسیله حمل و نقل عمومی را افزایش دهیم.در ایالات متحده اگر ماشین تک سرنشین برود جایی که محدودیت سرنشین دارد،350 دلار جریمه می شود.البته این مشکلات آلودگی هوا به تحریم ها هم بستگی داشت.بنزین ما دارای کیفیت خوبی نبود.چون حدود 23 میلیون لیتر در روز مجبور بودند بنزین درست کنند با حداقل کیفیت به خاطر تحریم هایی که وجود داشت.به هرحال یک نویدی،امیدی،بشارتی با رفع توافقات اخیر ایجاد شده که ما بر بسیاری از مسائل و مشکلات فائق بیاییم.
2. شرکت کنترل کیفیت هوا که تحت نظر شهرداری است، فقط وضع هوا را مانیتورینگ می‌کند و هیچ مداخله‌ای ندارد.نمودار دارد و فقط تعداد ذرات را اعلام می‌کند.اما سازمان حفاظت محیط زیست،یک کمیته‌ای دارد برای کنترل کیفیت هوا،که این کمیته در ظرف 8سال گذشته تنها یک یا دو جلسه تشکیل داده است.اکنون در این فکر هستیم که دوباره این کمیته را فعال کنیم.و بعد ما در سازمان حفاظت محیط زیست،دفتر هوا،خاک،آب داریم.یعنی مسئولیت اصلی آلودگی هوا با سازمان محیط زیست است.اما این سازمان در گذشته به جای رسیدگی به این مسائل رفتند از سیبری ببر آوردند،که کارهای عوام‌فریبی است.سازمان حفاظت از محیط زیست مسئول است و ابزار کنترل را هم دارد. در مرحله بعد راهنمایی رانندگی نقش دارد،اتوموبیل‌های دودزا را متوقف کند.وزارت نفت می‌تواند کیفیت بنزین و سوخت را ارتقا بدهد.وزارت بازگانی در وارد کردن بنزین با وزارت صنایع همراه شود.
3. دولت نهم و دهم مقصر اصلی است.زیرا از هر وسیله ای که وارد مملکت شد بدترین نوعش وارد شد.از بنزین الی…در واقع سیاست های نادرست دولت پیشین بزرگ‌ترین لطمه را به ما زد.
پرفسور پرویز کردوانی،کارشناس محیط زیست
1. این آلودگی هوا تمام می‌شود می‌رود و بعد مسئولان فراموش می‌کنند. تهران مرضی دارد که یک ماه سخت درد می‌کشد اما اگر کل سال را معالجه می‌کردیم خب یک‌ماه هم درد نمی‌کشیدیم. یک مدت ریزگرد می‌آید فوری سر و صدا می‌شود،نیاید سکوت می‌کنند.مسئولان باید کار اساسی بکنند.کار اساسی چیست؟باید منابع آلوده کننده را از بین ببرند.اول آلایندگی را کاهش بدهند تا از بین برود.نه اینکه راهکارهای مقطعی مثل بستن کودکستان‌ها،کارخانه‌ها را پیش بگیرند.یا فضای سبز را توسعه بدهند.وقتی کمبود آب داریم چگونه می‌شود فضای سبز را توسعه داد؟!در کشورهای دیگر امروزه،فضای سبز را کم می‌کنند زیرا جهان با کمبود آب مواجه است، اما به جایش منابع آلوده کننده را از بین می‌برند.
2. ابزار قانونی برعهده کیست؟کدام سازمان باید قانون‌‌ها را اجرا کند؟
مسئولی که باید آلودگی هوا را گزارش کند محیط‌زیست است ولی محیط زیست قدرت اجرایی ندارد،تنها قدرتش این است که بگوید ماشین‌ها را فرد و زوج کنند!اکنون اختیار به استانداری داده اند.پس استانداری بداند اصلا مدارس را تعطیل نکند،کودکستان‌ها را تعطیل نکند،زیرا کودک در کودکستان باشد سالم تر است تا در هوای آزاد دنبال پدر و مادر به سرکار برود!
3. بنویسید مقصر همه ما هستیم.فریاد کشیدن فقط با سازمان محیط‌زیست است.به وزارت صنایع می‌گوید: ماشین‌ها دارای یورو 4 بشوند،خب بی‌نتیجه است.به وزارت نفت می‌گوید: بنزین‌ها غیر استاندار است، بی‌نتیجه است.در واقع مقصر،آن سازمان‌ها و افرادی هستند که منابع آلوده کننده دارند چه فردی که ماشینش هوا را آلوده می‌کند، و فرهنگش هنوز بالا نرفته است.هنوز نمی‌توان گفت مقصر اصلی چه کسی است. مقصر همه ما هستیم که از سازمان تا فرد در آلودگی هوا دست داریم.
کمال‌الدین پیرموذن، عضو فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی
1. آلودگی هوا روز به روز بسیار خسران آور و زیان بار می شود.به قول خانم ابتکار،از لحاظ زیست محیطی در حد 60 الی 70 درصد رتبه مان در دنیا سقوط داشته است.خوشبختانه اگر از ظرفیت موفقیت هفته پیش و پیروزی تیم هسته ای استفاده کنند، در خصوص خرید مالچ پاش،اجازه داده‌اند خودروهای ما به یورو 4 مجهز بشوند،خرید کاتالیست برای خودروها که مسئولانش می‌گفتند به‌دلیل تحریم نمی‌توانیم تهیه کنیم و تا اکنون کاتالیست‌های غیراستاندارد داشتیم.همین برای 3000 هزار واحد آلاینده نیز می توانیم اقداماتی داشته باشیم. من استنباطم این است رفع محدودیت‌ها، افزایش درآمد ناشی از صادرات و درک عمیق مسئولیت بتواند تاثیرش را بگذارد.در ضمن فصل بودجه است و دولت به انسان که محور توسعه است،بیشتر توجه کند و فصل بودجه است و فصل مبحث محیط‌زیست را بیشتر بگیرند.اگر نه ما سالانه در حدود 2900 تا 4000 مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا داریم و خواهیم داشت.امیدوارم با همکاری دو قوا بتوانیم مهارش کنیم اگرنه روزبه روز کشنده تر خواهد شد.
2.به طور مطلق باید گفت اول، نیروی انتظامی جلوی خودروهای آلوده‌کننده را بگیرد. از سویی دیگر،خوشبختانه اولین جلسه شورای عالی محیط‌زیست در حضور رئیس‌جمهور تشکیل شد و با حضور همه اعضا که از مجلس آقای تابش حضور داشتند و از شهرداری هم نماینده‌ای در این جلسه حضور داشتند و اختیارات لازم را به استاندار تهران، به عنوان رئیس شورای استانی رسیدگی به محیط‌زیست تهران تفویض شد.اگر پایتخت در حالت بحرانی باشد در خصوص زوج و فرد کردن از در منزل،جلوگیری از تردد استاندار و محیط زیست می‌توانند به عنوان اتاق فرماندهی تصمیم بگیرند.در همین زمینه باید به شهرداری در خصوص حمل و نقل عمومی، مترو و توسعه فضای سبز کمک شود. در خصوص پالایشگاه‌های یورو 4 که قرار است تکمیل شود،بایستی تصویب شود.حتی اگر بنزین‌هایمان غیراستاندارد است و خود وزیر نفت،در کمیسیون به ما قول داد در این خصوص نهایت حساسیت را داشته باشد،زیرا با جان انسان نمی توان بازی کرد.من پیشنهاد می‌کنم اگر واقعا در قبال نفتی که صادر می‌کنیم پول نمی‌دهند،حتی می‌توانیم بنزین هم با این موفقیت و رفع محدودیت‌ها برای 8کلانشهر صنعتی کشور وارد کنیم؛که بنزین استاندارد داشته باشیم.جلوی این آسیب زیان‌بار انسان‌کش را بگیریم.
3. در یک کلام شخص رئیس جمهور پیشین
دکتر یوسف رشیدی،مدیرکل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران
1. نه به سمت سونامی مرگ نمی‌رویم. به آن شدت نیست،اما بالاخره آلودگی هوا باعث مرگ‌و‌میر خواهد شد.ما سال‌های سال است در وضعیت هشدار هستیم و این وضعیت تا وقتی که یک فکر اساسی نکنیم حل نخواهد شد.
2. از سال 84 مسئله آلودگی هوای تهران تقریبا مسئله رها شده بوده،تقریبا 8 سال عقب افتادگی جدی در زمینه آلودگی هوای تهران داریم. بحث آلودگی هوا به یکباره حل نمی‌شود و شاید اگر خوب کار کنیم در طی 4،5 سال حل شود.
ما منابع اصلیمان که خودروهاست را به خصوص در شهر تهران ساماندهی اساسی کنیم.خودروهای پرآلاینده را از رده خارج کنیم.از تردد خودروهای خاص،دودزا،موتورسیکلت‌ها جلوگیری کنیم.کما اینکه در شهر تهران طیف وسیعی از خودروهای دود زا و دیزل می‌بینیم که حرکت می‌کنند و نظارتی بر آنها نیست و همچنین توسعه حمل و نقل عمومی را جدی بگیریم.
3. تنها دولت در زمینه کاهش آلودگی هوا مسئولیت اجرایی قوی دارد. خب نمی‌شود گفت واقعا در این مورد تنها یک نفر را مقصر است اما، بخشی برمی‌گردد به سیاست‌گذاری‌هایی که در بحث تولید خودرو صورت گرفت و وزارت صنایع در آن دخیل بود.بخش دیگر ،به وزارت نفت مربوط است که زودتر سوخت استاندارد را نداد.بخش دیگر ستاد سوخت که بحث از رده خارج کردن خودروهای فرسوده را به طور جدی دنبال نکرده است.