تغییر برنامه ناظر درباره تدوین تعریف کربنکینگ/افزایش پایداری خدمات بانکداری الکترونیک اولویت بانک مرکزی/کیوا جایگزین کیپا شد

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک برنامه های بانک مرکزی تا پایان سال افزایش پایداری سرویس های بانکداری الکترونیک است. به تعبیر دیگر میزان دسترسی به خدمات بانکداری الکترونیک بانک ها باید بهبود یابد. اکنون این پایداری حدود 95 درصد است و قرار است تا 97 درصد بهبود یابد. ناصر حکیمی مدیرکل فناوری اطلاعات بانک مرکزی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری بانکداری الکترونیک همچنین دیگر برنامه های بانک مرکزی را نیز مورد اشاره قرار داده است. این گفتگو از پی می آید.

******************************************************

* تدوین تعریف جامع کربنکینگ در چه مرحله‌ای است قرار بود سه ماهه مشخص شود؟

هنوز بحث تدوین تعریف جامع کربنکینگ در جریان است و حالت‌های مختلف توسط کارشناسان بررسی شده است. البته اگر فقط بر حسب تکلیف و وظیفه نگاه می‌کردیم می‌توانستیم زودتر جزئیات را اعلام کنیم ولی واقعیت این است که محصولی که می‌آمد به شبکه بانکی کمکی نمی‌کرد بنابراین، بنا بر این شد که روی این بحث  مطالعه بیشتری صورت گیرد و شاید تا شش یا هفت ماه دیگر کار ببرد. دیتا مدل اصلی برای سیستم‌های بانکی است لذا این بحت از حالت کربنکینگ فراتر رفته است و واقعیت این است که کربنکینگ نوعی از  پیاده‌سازی از یک دیتا مدل بانکی است و در نتیجه لزومی ندارد که حتما یک بانک کر داشته باشد و می‌تواند غیر متمرکز باشد ولی اینکه یک دیتا مدل واحد وجود داشته باشد که بانک به صورت الکترونیکی در آن تعریف شود بسیار مهمتر از کربنکینگ است. به تعبیر دیگر بانک باید آن دیتا مدل را پوشش دهد چه کر داشته باشد و چه سیستم دیگر فرقی نمی‌کند. به عبارتی بانک باید یک هویت الکترونیکی واحد داشته باشد نه اینکه چند سیستم داشته باشد و هر کدام یکسری اطلاعات داشته باشند که هیچ ربطی به هم ندارد.

*آیا استاندارد واحدی روی آن تعریف شده است؟

بله، کارشناسان بانک مرکزی در حال کار روی آن هستند.

*از استانداردها و تجارب کشورهای دیگر چقدر استفاده کرده‌اید؟

وقتی صحبت از بانک می‌شود یک شاکله استاندارد مد نظر  است که طبعا باید از تجارب کشورهای دیگر استفاده کرد اما بحث این جاست که شرایط بومی، قوانین بانکداری بدون ربا و… وجود دارند که به مدل استاندارد و اصلی اضافه می‌شوند وگرنه اصول دیتامدل هیچ تغییری نمی‌کند فقط بعضی از قوانین و قواعد روی این اصول با توجه به قوانین بانکی خودمان تغییر می‌کند.

طی چند ماه آینده روی چه مسایلی بیشتر تاکید دارید مثلا در حال حاضر سپاس، سپاس، شاپرک؟

  هم اینها برای بانک مرکزی الویت محسوب می شوند و نمی توانم روی هیچ یک از انها جداگانه تاکید کنم. سپام به نظرم زیرساختی است که برای بانک‌ها اولویت دارد و زیرساخت مهمی برای بانک‌ها محسوب می‌شود زیرا عملیات داخلی بانک‌ها روی آن انجام می‌شود، بحث چکاوک کاملا مردم را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد و عملا از اوایل سال بعد مردم درگیر آن خواهند شد در چکاوک تلاش می‌کنیم تسویه را تا 24 ساعت کاهش دهیم.

*آیا بستر حقوقی برای چکاوک فراهم است برای مثال بحث الزام کاغذی بودن سند مسئله ایجاد نمی کند؟

قانون چک هیچ‌وقت روی سند کاغذی صحبت نکرده است و گفته چک یک نوشته است . بر اساس قانون تجارت الکترونیکی هم داده پیام شبیه نوشته است. بنابراین مساله آنقدر پیچیده نیست از سال 82 قانون تجارت الکترونیک داده پیام را تعریف کرده است همچنین چک الکترونیک ربطی به امضای دیجیتال هم ندارد و داده پیام  تعریف را روشن کرده است.

به عبارتی قانون داده پیام به صورت مشخص تعریف کرده و ما در چارچوب قواعد داده پیام کار می‌کنیم. و همانطور که در تعریف آمده چک نوشته‌ای است چه دستی و چه دیجیتال.

*آیا مراجع قضایی قبول کرده‌اند؟

بله مرجع قضایی این را قبول می‌کند بحث بعدی امنیت آن است که باید برقرار شود یک ابزاری مثل امضای دیجیتال روی آن استفاده می‌شود و داده پیام را به یک داده پیام مطمئن تبدیل می‌کند.

*اما امضای دیجیتال هنوز فراگیر نشده است؟

بحث این است که مردم تاکنون چک کاغذی دیده‌اند و چک کاغذی خواهند داد پس امضای دیجیتال به روی چک به مردم ربطی ندارد امضا دیجیتال یک مساله داخل بانکی است وقتی چک کاغذی می‌دهیم امضا دیجیتال روی آن هیچ معنایی پیدا نمی کند و به عبارتی مشتری امضا دیجیتال نیاز ندارد چک را می‌دهد به همراه کارت ملی و احراز هویت می‌شود اما از اینجا به بعد است که متصدی بانکی که ایمیل چک را به جای خود چک می‌فرستد امضا دیجیتال می‌زند و این مساله داخلی بانک‌ها است.

در واقع مشتریان احساس نمی‌کنند امضا دیجیتالی وجود دارد مشتری کماکان چک را به حساب می‌خواباند ولی آنچه که هست لاشه چک در شعبه مبدا باقی می‌ماند و شاید طی مقاطعی به شعب منتقل شود ولی در پردازش اثری ندارد ایمیل اثر دارد و در این میان مسایل پردازش زیادی جلوه دارد که image را شناسایی کنند که مسایل داخلی بانک است.

*آیا بین سپاس و شاپرک تداخلی پیش نمی‌آید؟

سپاس در چارچوب پول الکترونیکی و بحث کیوا است و شاپرک پرداخت بر خط بانکی است اینها دو حوزه مختلف هستند و در مفهوم جداگانه هستند البته در قالب سامانه‌های ملی پرداخت به هم وصل‌اند.

*زمانی یک پرداختی که انجام می‌شود اگر از طریق غیر کیپاباشد باید به شاپرک بیاید و از سپاس رد نمی‌شود؟

اول اینکه کیپا به دلیل اینکه نام کلاه یکی از گروه های مذهبی بود دیگر امکان استفاده برای کیف پول الکترونیک را نداشت در نتیجه  به کیوا تغییر پیدا کرد.

در خصوص سوال شما اینکه  ممکن است از همان pos که به شاپرک متصل است برای کیوا استفاده شود اما دو تکنولوژی مختلف در گیر می شوند.به طوری که پرداخت‌های آنلاین pin است و کارت بانکی چک می‌کند اما بسیاری از پرداخت‌های کیوایی pin ندارند باید سریع انجام شود اینها مفاهیم جداگانه‌ای هستند که ما سعی کردیم در طراحی اینها به هم متصل باشند ولی هر کدام کار خود را انجام دهند.

*برنامه مهم  شما تا پایان سال درباره شبکه بانکی چیست؟

بحث اصلی ما تا پایان سال پایداری سرویس است در مورد همه خدمت‌ها کار دیگری که اعلام شده و قبل از پایان به سال بانک‌ها ارایه می‌دهیم بحث ارتقا سطح خدمت به بانک‌ها از حد فعلی به عدد بالاتر است تا بانک‌ها متوجه شوند که ما این سطح خدمت را هر سال بالاتر می‌بریم . به تعبیر دیگر از 95 روی 97 درصد برویم وقتی سطح عملکرد متوسطه شبکه حدود 97.5 باشد این رقم در شرایط فعلی مطلوب ما است.

*چرا ما نتوانستیم به عدد 99 برسیم؟

عوامل مختلف وجود دارد ما در حال رشد انفجاری هستیم و در این رشد معمولا سرویس اولویت دوم است وقتی سریع رشد می‌کنند دیگر اینکه دسترسی به منابع و توسعه شبکه و زیرساخت کار راحتی برای بانک‌ها نبوده است پس از یک طرف رشد شدید و از طرف دیگر محدودیت زنجیره تامین سبب شد ما محافظه‌کارانه حرکت کنیم.